چرا طالبان عاشق رسانه های اجتماعی هستند

حامد لطیفی کانال یوتیوب “Afghanistan Streets”را در سال 2023 راه اندازی کرد تا زنده‌گی روزمره در کشور تحت حاکمیت طالبان را به تصویر بکشد. ویدئوهای او اغلب شامل دیدن کارهای ساختمانی، مغازه‌ها، یا سفر به ولایات افغانستان بود، جایی که مردم محلی غذاهای سنتی یا صنایع دستی را به نمایش می‌گذاشتند. مهمان مکرر برنامه او رفیع الله احمدزی بود که در آن زمان یک مقام بلند رتبه شهرداری کابل بود. در یک ویدئو که در دسامبر سال گذشته منتشر شد، لطیفی و احمدزی بسته‌های چوبی را برای گرم کردن به یک پرورشگاه و یک مرکز آموزشی تحویل می‌دهند. دستی به سر کودکان می‌کشند، موهای‌شان را لمس می‌کنند و با آنها می‌نشینند تا به نگرانی های‌شان گوش دهند. در بخش بعدی، احمدزی به لطیفی می‌گویدکه از بازرگانان و سرمایه‌گذاران، که برخی از آنها در خارج از افغانستان هستند، کمک مالی دریافت کرده و آن را در شهر توزیع کند.

در ماه مارچ، چندین کانال یوتیوب تولیدکننده‌گان محتوای افغانی، از جمله کانال یوتیوب لطیفی، در واکنش به گزارش واشنگتن پست حذف شدند. یکی از سخنگویان یوتیوب در ایمیلی به The Walrus نوشت: «اگر ما کانال یوتیوبی را پیدا کنیم که گمان می‌رود متعلق به طالبان افغانستان باشد، آن را مسدود می‌کنیم. علاوه بر این، سیاست‌های ما محتوای تحریک‌کننده خشونت را ممنوع می‌کند.» پلتفرم‌های فناوری در گذشته نیز حساب‌های وابسته به طالبان را هدف قرار داده‌اند. در سال 2022، شرکت متا حساب‌های فیس بوک و اینستاگرام خبرگزاری دولتی باختر و رادیو تلویزیون افغانستان را مسدود کرد. در سال 2023، نیویورک تایمز گزارش داد که واتس‌اپ حساب‌های مقامات، سربازان و پلیس طالبان را مسدود می‌کند.

آقای لطیفی اصرار دارد که برای طالبان کار نمی‌کند. او که یک روزنامه‌نگار سابق است، می‌گویدکه بیشتر درآمد خود را از تبلیغات یوتیوب به دست می‌آورد. در ماه فبروری، کانال یوتیوب “Afghanistan Streets” نزدیک به 29000 دنبال کننده داشت. از زمانی که دسترسی به آن را از دست داده، او کانال جدیدی را به نام خود راه اندازی کرده‌است و می‌گویدکه قصد دارد به نمایه سازی پروژه‌های بشردوستانه در افغانستان ادامه دهد. او می‌گوید: «و من سیاست و محدودیت‌های یوتیوب را دنبال می‌کنم».

ذبیح الله مجاهد، سخنگوی رسمی طالبان از سال 2007، نیز دست داشتن این گروه در هر گونه محتوای تبلیغاتی شخص ثالث را رد می‌کند. اما افغان‌هایی که می‌خواهند کانال‌های یوتیوب را راه‌اندازی کنند، باید مجوز بگیرند، سیاستی که مجاهد می‌گوید از دولت قبلی باقی مانده‌است. او می‌گوید که تحت حکومت طالبان، این مجوزها برای اطمینان از مطابقت ویدیوها با قوانین شریعت، در راستای منافع کشور و جلوگیری از انتشار اخبار جعلی و تبلیغات منفی است. به عبارت دیگر، اگر یک کانال یوتیوب در داخل افغانستان فعالیت کند، احتمالاً تأیید مورد طالبان است.

یوتیوب یکی از ستون‌های استراتژی شبکه‌های اجتماعی در حال تحول طالبان به هدف تلاش برای کسب مشروعیت داخلی و بیرونی است که شامل X، واتس‌اپ و تلگرام نیز می‌شود، تا کنون هیچ کشوری طالبان را به عنوان دولت رسمی افغانستان به رسمیت نمی شناسد، پست‌های مجاهد در X، مانند پست‌های بسیاری از مقامات طالبان، بر توسعه اقتصادی متمرکز است، مانند یک پروژه در حال انجام برای گسترش خطوط برق به برخی ولایات. او با شتاب به تیم کریکت افغانستان در هنگام پیروزی پیام تبریکی می نویسد.

آقای مجاهد می‌گوید که او رسانه اجتماعی X را به دلیل جذابیت انبوه آن دوست دارد. سیاست‌های این پلتفرم نسبت به برخی دیگر از غول‌های رسانه‌های اجتماعی بازتر است: حساب‌های طرفداران طالبان به‌طور خودکار مسدود نمی‌شوند، اگرچه سخنگویان این شرکت فناوری گفته‌اند که هر پستی را که خشونت را تمجید می‌کند یا سخنان نفرت‌انگیز را ترویج می‌کند، از جمله تخلفات دیگر، حذف می‌کنند. در حالی که مجاهد حساب‌های قبلی خود را در آنچه که در آن زمان توییتر نامیده می‌شد به حالت تعلیق درآورده بود، از اوایل ماه اپریل، حساب فعلی او، @Zabehulah_M33، نزدیک به 1 میلیون دنبال کننده دارد. (به طور مقایسه، حساب رسمی دبیر مطبوعاتی کاخ سفید 2.2 میلیون دنبال کننده دارد.).

این‌که یک دولت مدرن سعی می‌کند شهروندان را سرگرم کند یا تصویر خود را از طریق رسانه‌های اجتماعی مدیریت کند، تعجب آور نیست. اما در طول دوره نخست طالبان، بین سال‌های 1996 و 2001، آنها تلویزیون، موسیقی و عکاسی را از جمله دیگر اشکال سرگرمی ممنوع کردند. در سال 2001، آنها دسترسی به اینترنت را برای اکثر افغان‌ها قطع کردند. زمانی‌که طالبان نزدیک به سه سال پیش به قدرت بازگشتند، نگرانی‌های گسترده ای وجود داشت که آنها راهای تماس افغان‌ها را با جهان خارج و با یکدیگر قطع کنند. در میان سطوح بالای بیکاری و محدودیت‌های دولتی، فرصت‌های کمی برای شبکه‌سازی وجود دارد، چه برای اهداف اجتماعی یا حرفه‌ای. کارهای کمی برای سرگرمی وجود دارد؛ به گونه مثال، طالبان جشن‌های عروسی را سرکوب کرده و زنان را از رفتن به پارک‌های عمومی و سالن‌های ورزشی منع کرده‌اند. پلتفرم‌هایی مانند X و YouTube اغلب تنها فضاهایی هستند که بسیاری از افغان‌ها می‌توانند در آن‌ها ارتباط برقرار کنند، مورد توجه قرار گیرند و دیدگاه‌های خود، از جمله دیدگاه‌های سیاسی را پخش کنند. حتی در حالی که طالبان تلاش می‌کنند تا برخی از این فعالیت‌ها را سرکوب کنند. پلتفرم TikTok ممنوع است، و در اوایل ماه اپریل، مقامات طالبان برنامه‌هایی را برای محدود کردن یا مسدود کردن کامل فیس‌بوک اعلام کردند – رسانه اجتماعی که آنها نیز به آن وابسته هستند.

بر اساس یک مقاله در سپتامبر 2023 در روزنامه اطلاعات روز، مقامات طالبان ظاهراً تا 10000 افغانی در ماه، معادل حدود 190 دلار، به افراد پیشنهاد می‌کنند تا تبلیغات این گروه را پخش کنند و پست‌های رسانه‌های اجتماعی را که در انتقاد از طالبان هستند، نقد کنند. (تقریباً 90 کاربر رسانه‌های اجتماعی به این روش به کار گرفته شده‌اند.) مجاهد این مورد را رد می‌کند: در حالی که وزارتخانه‌های دولتی دارای بخش‌هایی هستند که او به عنوان رسانه‌های اجتماعی توصیف می‌کند، او اصرار دارد که طالبان برای محتوای تبلیغاتی به اشخاص ثالث پولی پرداخت نمی‌کنند. او می‌گوید که معتقد است تولیدکننده‌گان محتوا مانند لطیفی یا جمیل قادری، که در اروپا مستقر است و مجری یک برنامه گفت‌وگوی یوتیوب است که در آن اغلب از سیاست‌های طالبان دفاع می‌کند، این کار را انجام می‌دهند زیرا او «در قبال کشور خود احساس مسئوولیت می‌کند و نمی‌خواهد در کشور جنگ آغاز شود. ”

مایکل سمپل، استاد پژوهش در انستیتیوت صلح جهانی، امنیت و عدالت جهانی سناتور جورج جی میچل در دانشگاه کوئینز بلفاست، می‌گوید که استقبال طالبان از رسانه‌های اجتماعی ناشی از مسیری برای اعتدال نیست. او می‌گوید اگرچه در برخی ویدیوها میزبانان و تأثیرگذاران جوان نمایش داده می‌شود، اما گمراه ‌کننده‌است که بگوییم طالبان امروزی توسط نسل جدیدی رهبری می‌شوند و جایگزین نسلی می‌شوند که قبلاً در قدرت بود. سمپل می‌گوید: «بیشتر مناصب ارشد در حکومت طالبان توسط افرادی اداره می‌شوند که در دهه 1990 و همچنین در طول جنگ بیست ساله همین منصب را داشتند». در اصل، «این واقعاً گروه قدیمی است که با ایدئولوژی و فرهنگ و پویایی سیاسی دست نخورده، بدون تغییر در بیست سال گذشته، به قدرت بازگشته‌اند».

طالبان سریعتر از آنچه ایدئولوژی افراطی آنها پیشنهاد می‌کند، حضور در دنیای آنلاین را آغاز کردند. این گروه اولین صفحه انترنتی خود را در سال 1998 راه اندازی کرد. پس از سقوط از قدرت، در سال 2001، ادامه بقای خود را به صورت آنلاین پخش کرد. در سال 2005 وب سایت رسمی امارت اسلامی افغانستان را راه اندازی کرد که امروزه مطالب را به زبان‌های عربی، پشتو، دری، اردو و انگلیسی ارائه می‌کند.

پس از حمله سال 2001 به رهبری ایالات متحده به افغانستان، بسیاری از شورشیان طالبان به پاکستان فرار کردند، جایی‌که آنها تماس نزدیک با القاعده داشتند، شبکه تروریستی که به دلیل پخش سربریدن کسانی‌که آنها را دشمن می‌دانست، شهرت یافت. کریستوفر آنکرسن، استاد در مرکز امور جهانی دانشگاه نیویورک، می‌گوید که طالبان استفاده از استودیوهای رسانه‌ای القاعده در پاکستان را برای تولید فیلم‌هایی از حملات بمب‌های دست ساز و سایر اشکال خشونت آغاز کردند. آنکرسن می‌گوید برای تبلیغ توانایی‌های نظامی خود، آنها نه تنها از تاکتیک‌ها، بلکه به معنای واقعی کلمه از سخت‌افزار و دانش فنی دیگر گروه‌های افراطی تقلید کردند تا بتوانند این نوع محتویات را تولید کنند.

در این میان، افغانستان نیز در حال تغییر بود. پس از به قدرت رسیدن دولت تحت حمایت ایالات متحده در سال 2002، دسترسی به اینترنت را گسترش یافت، تعداد آنتن‌های تلفن همراه بیشتر شد و ممنوعیت تلویزیون لغو گردید. (تا سال 2023، تخمین زده می‌شد که حدود 18 درصد از جمعیت از اینترنت استفاده می‌کردند و حدود 8 درصد به رسانه‌های اجتماعی دسترسی داشتند.) طی دو دهه بعد، طالبان از این فرصت برای گسترش تلاش‌های خود، جذب نیرو و جمع‌آوری کمک‌های مالی استفاده کردند. تبلیغات آنلاین را منتشر می‌کردند، به طوری‌که برخی از رهبران آنها رسانه‌های اجتماعی را برای بازگشت آنها به قدرت اعتبار می‌دهند. قاری سعید خوستی، که در آن زمان مدیر رسانه‌های اجتماعی طالبان بود، در سپتامبر 2021 به بی بی سی گفت: «دشمنان ما تلویزیون، رادیو، حساب‌های تایید شده در رسانه‌های اجتماعی دارند و ما نداریم، اما ما با آنها در توییتر و فیس‌بوک جنگیدیم و آنها را شکست دادیم.»

ابزار رسانه‌یی زیرک طالبان به این معنی بود که فیلم‌ها و تصاویر آنها از حملات علیه نیروهای افغان و ائتلاف بین المللی اغلب زودتر به مخاطبان جهانی می‌رسید که مسئوولیت پاسخگویی دولت افغانستان و متحدانش را بیشتر می‌کرد. در سال‌ها و ماه‌های منتهی به بیرون شدن نیروهای آمریکایی در سال 2021، رسانه‌های اجتماعی به این گروه اجازه دادند تا آنچه را که آنکرسن به عنوان یک حضور طیفی توصیف می‌کند حفظ کند: «آن‌ها می‌توانستند همه جا به یکباره حضور داشته باشند، حتی اگر این موضوع در واقع درست نمی‌بود.” حساب‌های رسمی طالبان مرتباً به‌روزرسانی‌هایی را درباره حملات شان در توییتر منتشر می‌کردند و حملات خود را به عنوان پیروزی در برابر مهاجمان خارجی توصیف می‌کردند و پیشرفت این گروه را با به دست گرفتن کنترل ولایات یکی پس از دیگری، تقویت می‌کردند.

طالبان همچنین از پلتفورم‌های رمزگذاری شده مانند تلگرام و واتس‌اپ برای نمایش ظرفیت حکومت‌داری و تلاش برای جلب حمایت مردم افغانستان استفاده کردند. آنکرسن می‌گوید: آنها کانال‌هایی زیر نام ارائه خدمات مدیریت می‌کردند و پیام آن این بود: «اگر شما با مشکلی برخوردید. با طالبان تماس بگیرید، نه با دولت، و ما آن را برای شما حل خواهیم کرد.» این گروه وعده می‌داد که چالش‌ها در زمینه مراقبت‌های صحی و سایر زمینه‌هایی را که دولت در آن‌ها کوتاهی می‌کرد، را رسیده‌گی می‌کنند. اما این تعهد با تضمین‌های ترسناک تری همراه بود: همانطورکه طالبان می‌توانستند به راحتی در دسترس باشند، آنها نیز از این پلتفرم‌ها برای هدف قرار دادن شهروندان استفاده کردند. آن‌ها کمپین‌های شب‌نامه‌ای را انجام دادند، روش که معمولاً شامل پیام‌های چاپی یا دیجیتالی می‌شد که افراد یا نهادها را تهدید به مجازات می‌کردند.

با وجود نفوذ القاعده، محتوای طالبان با برخی دیگر از گروه‌های افراطی متفاوت بود. برخلاف داعش، و القاعده، طالبان لزوماً به دنبال گسترش حکومت خود یا جذب جنگجویان از خارج نیستند. بر اساس گزارشی از دانشگاه جورج واشنگتن، قبل از بازگشت به قدرت، تمرکز آنها، به زعم خودشان همواره بر بازگرداندن خودمختاری افغانستان از نیروهای غربی بود. بسیاری از پست‌های آنلاین آنها پیام‌های ضدآمریکایی و ضد امپریالیستی را تبلیغ می‌کردند و دولت تحت حمایت خارجی را فاسد می‌دانستند. آنها ادعا می کردند که طالبان نماینده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گان واقعی مردم افغانستان هستند.

در جریان مذاکرات صلح 2019 در دوحه، پیش از خروج ایالات متحده از افغانستان، برخی به توافقی برای تقسیم قدرت امیدوار بودند طوریکه طالبان با دولت افغانستان کار کند. طالبان به یک پروسه صلح چهار جزئی تعهد کرده بودند که شامل یک دوره انتقال با خروج نیروهای ایالات متحده و شناسایی بیشتر طالبان به عنوان بخشی از دولت می‌شد. صحبت‌های گسترده ای در مورد به اصطلاح طالبان 2.0 وجود داشت – آنچه که یک دید معتدل و صلح آمیزتر از این گروه افراطی را ارایه می‌کرد. لطف الله نجفی‌ زاده، یک روزنامه نگار افغان که در این مذاکرات شرکت کرده و اکنون مدیر عامل تلویزیون آمو واقع در واشنگتن دی سی است، می‌گوید: «این تصور که در دوحه ایجاد شده هیچگاه به واقعیت نیانجامید.».

پس از تصاحب مجدد قدرت، موضع طالبان در رسانه‌های اجتماعی تغییر کرد تا حضور جدید آنها را به عنوان دولت رسمی افغانستان منعکس کند. حساب‌های مرتبط با طالبان در توییتر، که اکنون به نام X شناخته می‌شود و فیس‌بوک، گسترش یافت و این گروه را برخلاف سایر گروه‌های تروریستی، به عنوان یک نیروی حکومتی صلح‌آمیز و متحد معرفی کرد. (زمانی که داعش خراسان، شاخه ای از دولت اسلامی، مسئوولیت تیراندازی جمعی مرگبار در کنسرت مسکو را در ماه مارچ سال جاری اعلام کرد، عبدالقهار بلخی، سخنگوی وزارت امور خارجه افغانستان، پست کرد که حکومت آنها این حمله را محکوم می‌کند و « این یک نقض آشکار تمام ارزش‌های انسانی است.»). با انکه، طالبان زمانی از واتس‌اپ برای براندازی دولت مورد حمایت ایالات متحده استفاده می‌کردند، اکنون مقامات طالبان در وزارتخانه‌های مختلف اعلامیه‌های مطبوعاتی، عکس‌ها و فیلم‌ها را در سکوی پیام رسانی برای خبرنگاران توزیع می‌کنند. سمپل می‌گوید، در حالی‌که طالبان به رسانه‌ها تبحر پیدا کرده‌اند، چیزی از تندروی آنها کاسته نشده‌است. مقامات دولتی در ولایات برای خبرنگاران دستور می‌دهند که هیچ چیزی بدون تایید آنها منتشر یا پخش نشود. افغان‌هایی که در شبکه‌های اجتماعی از طالبان انتقاد می‌کنند، اغلب پیام‌هایی دریافت می‌کنند که آنها یا خانواده های‌شان را تهدید می‌کند.

طالبان یک گروه از هم گسیخته هستند که به شاخه‌های منطقه ای و نسلی تقسیم شده‌اند. آنکرسن می‌گوید، اما هدف اصلی برخی از شاخه‌ها، تثبیت نام طالبان به عنوان چراغ اسلام است. پوشش خبری نقض حقوق بشر مورد تایید طالبان است – از جمله دادگاه‌های صحرایی و سنگسار و شلاق زدن زناکاران، به عنوان مثال – لزوماً به عنوان مطبوعات بد به حساب نمی‌آید. برای طالبان، چنین گزارش‌هایی صرفاً پایبندی این گروه به قوانین شریعت را نشان می‌دهد. (بسیاری از علمای اسلام با تفسیر خشونت آمیز آنها مخالفت می‌کنند.) نجفی زاده می‌گوید: «آنها معتقدند که قدرت از جانب خدا می‌آید. مشروعیت رژیم از همین جا نشات می‌گیرد و من فکر می‌کنم که این باور با واقعیت [بیشتر] جامعه افغانستان سازگار نیست.»

آقای آنکرسن می‌گوید: در تلاش طالبان برای تثبیت وجهه خود به‌عنوان یک «دولت عادی و منظم»، بخشی از مخاطبان رسانه‌های اجتماعی مورد نظر آنها قدرت‌های خارجی هستند. کانال‌های رسانه‌های اجتماعی رسمی طالبان تمایل دارند تا محتوا را به چندین زبان از جمله انگلیسی پخش کنند تا توجه سرمایه‌گذاران و متحدان بالقوه را جلب کنند.

نرگس نهان، یک مقام پیشین افغانستان که قبلاً به عنوان سرپرست وزارت معادن و نفت کار می‌کرد و اکنون در تورنتو مستقر است، می‌گوید که بسیاری از پروژه‌های عام المنفعه که مقامات طالبان در X به آنها افتخار می‌کنند توسط دولت قبلی آغاز شده‌است. او می‌گوید که بیست سال طالبان در بیرون حضور داشتند، «اما به نظر می‌رسد که آنها با دقت آنچه را که اتفاق می‌افتاد دنبال می‌کردند». اگرچه مقامات طالبان مرتباً اعضای دولت قبلی را مفسد می‌نامند، اما از زمان بازگشت به قدرت، “آن‌ها آنچه را که منافع آنها را تامین می‌کند حفظ کرده‌اند، و آنچه را که منافع آنها را تامین نمی‌کند، نادیده گرفته و انکار می‌کنند.”

آنکرسن می گوید که نشان دادن ثبات بسیار مهم است زیرا طالبان به دنبال سرمایه گذاری خارجی هستند. به عنوان مثال، اخیراً رهبران طالبان با شرکت هوآوی فن‌آوری‌های مستقر در چین در مورد نصب دوربین‌های نظارتی در کابل و دیگر مراکز بزرگ شهری مشورت کردند. آنکرسن می‌گوید که چنین زیرساخت‌هایی احتمالاً به طالبان اجازه می‌دهد تا شهروندان را از نظر پیروی از شریعت زیر نظر بگیرند، از جمله حصول اطمینان از اینکه زنان به اندازه کافی حجاب در ملاء عام دارند و همیشه یک مرد همراه آنها است، یا اینکه مردم موسیقی پخش نمی‌کنند، که از نظر طالبان خلاف اصول دینی است. (طالبان گفته‌اند که این سیستم به سرکوب حملات دولت اسلامی کمک می‌کند و نقض حقوق شهروندان را انکار می‌کند.). نهان همچنین معتقد است که طالبان از حقوق زنان به عنوان ابزار چانه‌زنی برای به رسمیت شناختن توسط جامعه بین المللی استفاده می‌کنند – که این امر شانس آنها برای بقای طولانی مدت را بیشتر می‌سازد.

طالبان نمی‌توانند مانند گذشته از دنیای بیرون جدا باشند. بر اساس برآورد بانک جهانی در سال 2019، زمانی 75 درصد از مصارف عمومی افغانستان از سوی کمک کننده‌گان بین المللی تامین می‌شد. بسیاری از این جریان از ماه آگست 2021 متوقف یا محدود شده‌است. گزارش یونیسف در سال 2023 تخمین زده است که حدود 29 میلیون افغان یا حدود 70 درصد جمعیت به کمک‌های بشردوستانه نیاز دارند. یک گزارش جداگانه از سال 2023 که توسط مؤسسه صلح ایالات متحده تهیه شده‌است، نشان می‌دهد که طالبان به طور گسترده در کمک‌هایی بشری عمدتاً کمک‌های که افغانستان از سازمان ملل دریافت می‌کند، «نفوذ کرده و بر آن تأثیر گذاشته‌ اند».

جامعه بین المللی با یک بن بست روبرو است: حمایت از افغان‌ها بدون چشم پوشی از نقض حقوق بشر. طالبان آموزش دختران از صنف ششم به بعد را منع کرده‌اند. آنها وزارت امر به معروف و نهی از منکر را احیا کرده‌اند و زنان را از حضور در اماکن عمومی منع کرده‌اند. در دسامبر 2022، آنها اعلام کردند که زنان دیگر اجازه کار در اکثر سازمان‌های غیردولتی محلی و بین‌المللی را ندارند، که این امر دسترسی کمک‌های بشردوستانه به زنان و کودکان را بیشتر محدود کرد. (در حالی که این ممنوعیت از آن زمان لغو شده‌است، تأثیرات دراز مدت بر کمک‌ها داشته است.) طالبان، گروهی که عمدتاً پشتون هستند، حقوق اقلیت‌های قومی را زیر پا گذاشته اند. اعضای طالبان در قتل‌های غیرقانونی، بازداشت و شکنجه معترضانی که خواستار حقوق زنان بودند، و آزادی‌های روزنامه نگاری را محدود کرده‌اند که منجر به بسته شدن بیش از 200 نهاد رسانه ای شده‌است. آقای نجفی زاده می‌گوید، به طور خلاصه، طالبان “کشور را به یکی از ظالم ترین کشورهای جهان، به ویژه برای زنان تبدیل می‌کنند.”

محبوبه سراج، یک فعال حقوق زنان که توسط موسسه تحقیقات صلح اسلو در فهرست نهایی جایزه صلح نوبل 2023 قرار گرفت، می‌گوید: زمانی‌که طالبان به قدرت بازگشتند، “در هشت ماه اول، آنها متفاوت بودند.” او می‌گوید در آن روزهای نخست، “شما می‌توانستید در واقع بحث و گفت‌وگو کنید.”

در یک نشست سه روزه در اسلو در جنوری 2022، سراج و دیگر رهبران جامعه مدنی افغانستان، روزنامه نگاران و شخصیت‌های بانفوذ با نماینده‌گان طالبان دیدار کردند تا در مورد آینده کشورشان گفت‌وگو کنند. به نظر می‌رسیدکه دیپلمات‌های طالبان حسن نیت خود را نشان می‌دهند. اما این تصویر معتدل چند ماه بعد، زمانی‌که طالبان از بازگشایی مکاتب دخترانه که از خزان سال قبل بسته بودند، خودداری کردند، از بین رفت.

مایکل سمپل می‌گوید: اگر در حالی که طالبان آزادی بیان را زیر پا گذاشته‌اند، خط‌مشی وجود داشته باشد، این است که آنها رسانه‌های اجتماعی را به طور کامل مسدود نکرده‌اند. این بدان معناست که برخی از افغان‌ها هنوز می‌توانند اطلاعات را به اشتراک بگذارند، اعتراض کنند و به مخاطبان جهانی دست یابند.

هدا خموش، نویسنده و فعالی مدنی که در سال 2022 به عنوان یکی از 100 فرد تأثیرگذار مجله تایمز معرفی شده بود، در آن سال در نشست با طالبان در اسلو نیز شرکت کرد. او چند ماه بعد، به دلیل تهدیدهای جانی، برای همیشه به ناروی نقل مکان کرد. او در تأسیس جنبش عدالت خواهی زنان افغان کمک کرد، که در میان کارهای دیگر، مکاتب پنهانی را برای دختران در افغانستان ایجاد کرده، به دختران درافغنستان کمک کرده تا از طریق فروش صنایع دستی مانند گلدوزی سنتی به صورت آنلاین درآمد کسب کنند، و برنامه‌های سلامت روانی را ارائه کرده‌است. او همچنین به گسترش مقاومت، در رسانه‌های اجتماعی ادامه می‌دهد. او در ماه می 2022 در توییتی نوشت: «ما معتقدیم که طالبان را نمی‌توان اصلاح کرد.» «عادی‌سازی ستمگران را متوقف کنید.» پست‌های او در X گاهی اوقات شامل تصاویری از کبودی‌ها و زخم‌ها به صورت زنان معترض است که می‌گویند توسط اعضای طالبان بازداشت و لت و کوب شده‌اند. او می‌گوید که معترضان عکس‌ها و خبرها را برای او ارسال می‌کنند، زیرا او می‌تواند آنها را بدون ترس از بیرون پست کند و توجه بین‌المللی را به آنها جلب کند.

بانو خموش می‌گوید که حامیان طالبان تلاش کرده‌اند که پست‌های او را در پاسخ‌ها و بازپست‌ها بی اعتبار کنند و ادعا می‌کنند که او برای آمریکا کار می‌کند. برخی پیام‌های مستقیم به او در فیس‌بوک و ایکس ارسال کرده‌اند و گهگاه او و اعضای خانواده‌اش را در افغانستان تهدید کرده‌اند. مجاهد می‌گوید که طالبان در این امر دخیل نیستند و آن‌ها در مورد معاملات روزمره مانند انجام کارهای اداری آماده انتقاد از سوی شهروندان هستند. وی در پاسخ به سوالی درباره فعالان آنلاین که به سیاست‌های طالبان در قبال زنان و دختران اعتراض می‌کنند، می‌گوید که مسائلی مانند آموزش یک موضوع راهبردی بوده و بزرگتر از حل و فصل کردن در رسانه‌های است. اما او می‌گوید که تعداد کمی از مخالفان وجود دارد که همیشه ناراضی خواهند بود. او می‌گوید: «طالبان نیروهای امنیتی دارند و ما می‌توانیم این نیروها را در صورت نیاز به تحقیق یا حتی [بازداشت] بفرستیم».

برخی از کاربران فعال زن در رسانه های اجتماعی از زمان مرگ مرموز حورا سادات، یک یوتیوبر سرشناس افغان در آگست 2023، فیلمبرداری در ملاء عام یا ارسال محتوا را متوقف کرده‌اند. در حالی که طالبان، از جمله مجاهد، اصرار دارند که مرگ او ناشی از اختلافات خانواده‌گی بوده‌است، بسیاری بیم دارند که او به دلیل فعالیت در رسانه‌های اجتماعی هدف قرار گرفته باشد و اینکه خودشان ممکن است نفر بعدی باشند. حتی یوتیوبرهایی که با طالبان همسو هستند به شدت تحت نظارت افراد طالبان هستند. در ماه مارچ؛ همین سال، همایون افغان، که در کانال محبوب یوتیوب خود با افغان‌ها درباره زنده‌گی روزمره آنان مصاحبه می‌کند و از انتقاد از طالبان اجتناب می‌ورزد، به همراه چهار همکارش برای مدت کوتاهی بازداشت شد. مقامات طالبان گفتند که یک زن از او به دلیل پخش فیلم بدون اجازه او شکایت کرده‌است.

از نظر هدا خموش، رویکرد سرکوبگرانه طالبان به ضرر آنها کار می‌کند. فعالان افغان “رفتار آنها را مستند می‌کنند و فیلم‌هایی را منتشر می‌کنند و جنایات طالبان را ثبت می‌کنند که همه آنها نشان می‌دهد که طالبان اصلاً تغییر نکرده‌اند.”

اقای سمپل می‌گوید: «یک مثال واضح این است که شما یک قوطی سیگار را بردارید» و آن را با تصاویری از حیات وحش، آبشارها یا یک نوزاد خندان بپوشانید. اما در داخل قوطی هنوز سیگار وجود دارد “که به شما سرطان می‌دهد.” سمپل می‌گوید، چیزی که امروز طالبان اند: “این همان سیگارهای سابقه استند”.