نشست مسکو افغانستان روز چهارشنبه با حضور نماینده ۱۰ کشور منطقه و همراه با هیئت بلندپایه طالبان برگزار شد. در این نشست در مورد چشم اندازهای اقتصاد، بازسازی، حکومت و امنیت افغانستان بحث شد و از جامعه جهانی خواست تا به این کشور کمک کند تا از بحران انسانی جلوگیری کند.
نکته قابل توجه این است که این نشست اولین رویداد بین المللی است که طالبان دو ماه پس از تسلط در آن شرکت می کنند. طالبان به کشوری رفتند که آنها را یک سازمان تروریستی می بیند.
نشست های مسکو در مورد افغانستان در سال ۲۰۱۷ بر اساس سازوکار رایزنی با همسایگان مهم افغانستان، روسیه، چین، هند، ایران و پاکستان آغاز شد.
روسیه، ایران، چین، پاکستان و برخی از کشورهای کلیدی آسیای مرکزی در نشست اخیر مسکو شرکت کردند، اما ایالات متحده به دلیل “دلایل تخنیکی” شرکت نکرد.
اهداف اصلی این اجلاس چه بود؟
مسائل امنیتی و مبارزه با تروریسم: مانند همه سال‌های گذشته که امنیت و مبارزه با تروریسم محور اصلی هر اجلاس بود – نشست‌های سیاسی یا حتی چندجانبه و دوجانبه درباره تحولات غرب آسیا، آسیای مرکزی و شمال آفریقا – اجلاس مسکو همچنین بر مبارزه با تروریسم و تهدیدات ناشی از سقوط حکومت اشرف غنی در کابل و خروج ناگهانی نیروهای خارجی از کشور متمرکز بود. این در حالی است که کشورهایی مانند ایران، پاکستان، تاجیکستان و … از جمله کشورهایی هستند که هر گونه ناامنی و فعالیت گروه های تروریستی مانند داعش در افغانستان مستقیماً متاثر خواهند شد.
علاوه بر این، روسیه یکی از بازیگرانی است که به شدت نگران استقرار گروه های تروریستی در نزدیکی مرزهای خود در کشورهای آسیای مرکزی است. بنابراین، مبارزه با تهدیدات تروریستی اولویت اصلی شرکت کنندگان است.
پرداختن به چالش های قومی و فرقه ای و اقلیت: در زمان کنونی که طالبان کنترل دولت را در دست دارند، همسایگان افغانستان همچنان نگران سرنوشت گروه های قومی و مذهبی نزدیک به خود هستند. تاجیکستان به شدت نگران سرنوشت تاجیک ها است، ازبکستان به شدت نگران ازبک ها و ایران به ویژه درباره سرنوشت شیعیان این کشور نگران است. با توجه به ترکیب شرکت کنندگان، به نظر می رسد که هر کشور به دنبال ارائه نگرانی های خود و همچنین راه حل های چالش های قومی و مذهبی بوده و انتظار دارد که هیئت طالبان به ریاست عبدالسلام حنفی، معاون نخست وزیر این گروه، ضمانت هایی را ارائه کند.
کاهش حسیاست های مرتبط با افغانستان در میان بازیگران منطقه‌ای: هدف دیگر نزدیک‌تر کردن مواضع کشورهای شرکت‌کننده در مورد تحولات آینده افغانستان به یکدیگر بود. اگرچه تا کنون تضاد عمده ای بین شرکت کنندگان در مورد تحولات افغانستان وجود نداشته است، اما طبیعتاً هر یک از شرکت کنندگان موضع خاص خود را دارند. نشست مسکو می‌تواند به کاهش حساسیت دیدگاه‌ها و نزدیک‌تر کردن آنها کمک کند.
دولت آینده، مشروعیت طالبان: شرکت کنندگان در مورد حکومت آینده افغانستان و مشروعیت طالبان گفتگو کردند. در حال حاضر، طالبان ۹۹ درصد از پست های کابینه موقت را در اختیار دارند. این گروه برخلاف انتظارها و وعده های اولیه، هیچ گروه قومی و مذهبی دیگری را در تشکیل دولت جدید دخالت نداد و به نظر می رسد این امر نقش حیاتی در به تاخیر انداختن به رسمیت شناختن آن از سوی بازیگران مختلف داشته است.
گذار از رویکرد بین‌المللی به رویکرد منطقه‌ای افغانستان: موضوع قابل توجه در اینجا این است که پرونده افغانستان شاهد گذار از رویکرد بین‌المللی به نمایندگی از سوی قدرت‌های غربی به رویکرد منطقه‌ای است. به عبارت دیگر، در گذشته آمریکا و تعدادی از قدرت‌های اروپایی به‌طور یکجانبه به بحران‌های بین‌المللی و سرنوشت برخی کشورها از جمله افغانستان رسیدگی می‌کردند. اما در حال حاضر و در بحبوحه خروج تا حد زیادی رسوایی ایالات متحده و ناتو از افغانستان، نشست مسکو یک واقعیت را به همه می گوید: تحولات جهانی دیگر تنها توسط آمریکایی ها اداره نمی شود و این بازیگران مختلف منطقه هستند که باید در مورد بحران ها تصمیم بگیرند. مجاورت آنها غیبت ایالات متحده در نشست مسکو حتی نشانه هایی از این نظم نوظهور است.
آبنا ۲۴
۲۰۲۱/۲۳/۱۰
