خبرگزاری تاس روسیه گزارش داده است که سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه، در دیدار با سراجالدین مهرالدین، وزیر امور خارجه تاجیکستان، علاوه بر مسائل دوجانبه، درباره وضعیت افغانستان و منطقه نیز گفتگو کرده است.
طبق این گزارش، لاوروف اعلام کرده است که روسیه بهزودی بخش نیروی هوایی پایگاه نظامی ۲۰۱ خود در تاجیکستان را تقویت خواهد کرد و نیروهای تاجیک مستقر در مرز جنوبی این کشور را بیشتر تجهیز خواهد کرد.
این گزارش میافزاید که لاوروف بر اساس تصمیم سازمان پیمان امنیت جمعی (CSTO)، ایجاد یک کمربند امنیتی در مرز مشترک تاجیکستان و افغانستان را برای جلوگیری از تهدیدات احتمالی از افغانستان مهم دانسته است.
لاوروف گفت: «ما در مورد تهدیدات احتمالی از افغانستان، سازمانهای فعال همکاری امنیتی مانند سازمان پیمان امنیت جمعی و سازمان همکاری شانگهای را ایجاد کردهایم و با کشورهای همسایه، از جمله تاجیکستان، سازوکارهای مشترکی داریم، مانند فرمت مسکو که از طریق آن میتوانیم همکاریهای امنیتی را تقویت کنیم.»
پیشنهاد اولیه برای ایجاد کمربند امنیتی در مرز مشترک تاجیکستان و افغانستان در سال ۲۰۲۳ توسط امامعلی رحمان، رئیسجمهور تاجیکستان، ارائه شده بود.
وزارت امور خارجه افغانستان در مورد اظهارات جدید وزیر امور خارجه روسیه واکنشی نشان نداده است. با این حال، حکومت سرپرست افغانستان بارها تأکید کرده که به هیچکس اجازه نخواهد داد از خاک افغانستان علیه کشورهای دیگر استفاده کند.
در همین حال، برخی کارشناسان، مبارزه با تروریسم را مسئولیت مشترک همه کشورها میدانند و معتقدند که کشورهای منطقه، از جمله روسیه، برای مقابله با تهدیدات مشترک به همکاری متحدانه نیاز دارند.
نجیبالرحمن شمال، تحلیلگر مسائل سیاسی، میگوید: «مبارزه با تروریسم و گروههای تروریستی تنها مسئولیت افغانستان نیست، بلکه همه کشورهای جهان، بهویژه روسیه و کشورهای همسایه افغانستان، باید با تفاهم با حکومت سرپرست افغانستان، برنامههای نظامی و اطلاعاتی مشترکی را برای از بین بردن مخفیگاههای تروریستی در هر کشور و منطقه عملی کنند.»
با این حال، برخی دیگر بر این باورند که قدرتهای بزرگ از بیثباتیهای منطقهای برای پیشبرد سیاستها و منافع خود استفاده میکنند.
عزیز معارج، کارشناس مسائل سیاسی، میگوید: «قدرتهای بزرگ جهانی، بهویژه بلوکهای شرق و غرب که در رأس آنها روسیه و آمریکا قرار دارند، از برنامههای یکدیگر آگاه هستند و میدانند که چه اقداماتی در منطقه در حال انجام است. به عنوان مثال، روسیه میداند که آمریکا چه برنامهای برای آینده داعش، القاعده و طالبان دارد. بنابراین، روسیه در برابر این تحرکات بیتفاوت نمیماند و تلاش میکند منافع خود را حفظ کند. اگر آمریکا در این منطقه بیثباتی ایجاد کند، روسیه نیز برای تأمین منافع خود در آن نقش ایفا خواهد کرد.»
هفته گذشته، شورای امنیت سازمان ملل نیز درباره تهدیدات امنیتی داعش از افغانستان به سایر کشورها ابراز نگرانی کرده بود. با این حال، حکومت سرپرست افغانستان بارها اعلام کرده که افراد بازداشتشده این گروه از شهروندان کشورهای همسایه و منطقه هستند.