بانک جهانی روز دوشنبه ۱۷ فبروری (۲۹ دلو) با نشر گزارشی گفت که بهبود اقتصادی افغانستان زیر کنترول طالبان به دلایل متعدد از جمله پالیسیهای نامشخص، انزوای مالی، کاهش کمکهای خارجی و ارتباط شکنند تجارتی با پاکستان، هنوز هم بیثبات باقی مانده است.
بر اساس گزارش اخیر بانک جهانی، سطح بالای فقر دوامدار، بیکاری، منابع محدود و قدرت خرید ضعیف هنوز هم میلیونها افغان را که از سالها جنگ و آفات طبیعی رنج بردهاند، آسیبپذیر میکند.
گزارش بانک جهانی نشان میدهد که کسری تجارتی افغانستان در سال ۲۰۲۴ میلادی، ۵۴ درصد افزایش یافته و به نه میلیارد دالر رسیده است که معادل ۴۵ درصد از تولید ناخالص داخلی این کشور است.
این گزارش کاهش پنج درصدی صادرات، به ارزش ۱.۸ میلیارد دالر، را عامل اصلی این کسری تجارتی خواند که عمدتاً به دلیل کاهش صادرات زغال سنگ و نساجی بوده است.
بانک جهانی گزارش داد که صادرات زغال سنگ با کاهش ۶۴ درصدی به ۹۲ میلیون دالر رسید، زیرا پاکستان به سمت تامینکنندگان سنتی خود روی آورد.
این گزارش به افزایش ۱۱.۵ درصدی جمعآوری عواید افغانستان اشاره میکند که عمدتاً از درآمدهای غیرمالیاتی و مالیاتهای وضع شده در مرزهای کشور به دست آمده است.
بر اساس این گزارش، جمعآوری عواید در ۱۰ ماه نخست سال ۲۰۲۴-۲۰۲۵ (از ۲۲ مارچ ۲۰۲۴ تا ۲۱ جنوری ۲۰۲۵) همچنان قوی باقی مانده و مجموعاً به ۱۹۰.۵ میلیارد افغانی بود که معادل ۲.۵ میلیارد دالر امریکایی میشود.
این رقم، معادل ۱۲ درصد تولید ناخالص داخلی سالانه افغانستان میشود. علاوه بر آن، افغانی، واحد ارز افغانستان برای سومین ماه پیهم به کاهش ارزش خود ادامه داده و از نومبر ۲۰۲۴ تا جنوری ۲۰۲۵ میلادی، ۱۲درصد کاهش یافت.
بانک جهانی با اشاره به اینکه افغانستان به عنوان یک کشور محاط به خشکه ، به دلیل مناسبات تجارتی نامطمین خود با پاکستان، مجبور است بازارهای صادراتی خود را متنوع کند. در نتیجه، ایران، قزاقستان و ازبیکستان هر کدام تقریباً سه درصد از حجم تمام صادرات افغانستان را به خود اختصاص میدهند.
اما، بر اساس این گزارش: “پاکستان با ۴۵ درصد بزرگترین مقصد صادراتی افغانستان است و پس از آن، هند با ۳۴ درصد در ردهٔ دوم قرار دارد.”