آغاز مذاکرات میان آمریکا و روسیه درباره جنگ اوکراین، موضع کشورهای اروپایی را تغییر داده و نگرانی‌ها را افزایش داده است. این مذاکرات که روز گذشته (۱۸ فبروری) در ریاض، پایتخت عربستان سعودی آغاز شد، با واکنش‌های اوکراین، فرانسه، بریتانیا و چند کشور اروپایی دیگر مواجه شده است.
کی‌یر استارمر، نخست‌وزیر بریتانیا، در نشست اضطراری کشورهای عضو اتحادیه اروپا درباره سرنوشت اوکراین و احتمال بی‌ثباتی در اروپا تأکید کرد که اوکراین تنها نخواهد ماند. وی از عدم حضور نمایندگان اوکراین در مذاکرات ریاض انتقاد کرده و تأکید نموده که نباید اجازه داد این کشور به سرنوشتی مشابه افغانستان در سال ۲۰۲۱ دچار شود. استارمر افزود:
“لندن معتقد است که صلح باید به هر قیمتی برای اوکراین تأمین شود. نمایندگان کیف باید در مذاکرات حضور داشته باشند، زیرا اوکراین نمی‌تواند به عقب بازگردد. ما اجازه تکرار سناریویی را نمی‌دهیم که در سال ۲۰۲۱ با خروج عجولانه نیروهای آمریکایی از افغانستان اتفاق افتاد. من اطمینان دارم که رئیس‌جمهور ترامپ نیز مانع این موضوع خواهد شد.”
ولادیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین، نیز در گفت‌وگو با یک رسانه آلمانی هشدار داده که اگر مذاکرات صلح بدون حضور نمایندگان اوکراینی برگزار شود، این کشور با سرنوشتی مشابه افغانستان روبه‌رو خواهد شد. او گفت:
“عدم حضور ما در میز مذاکرات نتیجه خوبی نخواهد داشت. فکر نمی‌کنم کسی علاقه‌مند باشد که اوکراین سرنوشتی مشابه افغانستان پیدا کند. ما می‌دانیم که اجرای تصمیمات بدون برنامه‌ریزی و عقب‌نشینی چه پیامدهایی دارد.”
برخی تحلیلگران سیاسی معتقدند که آمریکا و کشورهای عضو ناتو، علیرغم دو دهه حضور در افغانستان، نتوانستند سیاست‌ها و قوانین خود را در این کشور پیاده کنند. به گفته آنان، اکنون همین وضعیت در اوکراین و خاورمیانه نیز مشاهده می‌شود.
فیض محمد ځلاند، تحلیلگر مسائل سیاسی، می‌گوید: “آمریکا، ناتو و اتحادیه اروپا به مدت دو دهه تلاش کردند که بنیان‌های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی افغانستان را تغییر دهند، اما این سیاست‌ها شکست خورد.”
عبدالواحد فقیری، دیگر تحلیلگر مسائل سیاسی، مذاکرات ریاض را با مذاکرات دوحه مقایسه کرده و می‌گوید: “اگرچه در دوحه، طالبان حضور داشتند اما دولت پیشین افغانستان غایب بود. درحالی‌که در مذاکرات ریاض، نه نمایندگان دولت اوکراین حضور دارند، نه مخالفان آن.”
از سوی دیگر، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، پس از به دست گرفتن قدرت در ۲۰ جنوری، وعده داد که جنگ اوکراین را پایان خواهد داد. او برای مذاکره با روسیه، مارکو روبیو، وزیر امور خارجه آمریکا، و چند مقام بلندپایه دیگر را به عربستان سعودی فرستاده است.
خبرگزاری دولتی تاس روسیه گزارش داده که نمایندگان آمریکا و روسیه بدون دست دادن، مذاکرات خود را با میانجی‌گری عربستان سعودی آغاز کرده‌اند.
