مقام های پاکستانی همزمان با فصل میوه و سبزیجات این کشور، تلاش های ناکام خود را برای بازگشایی مسیرها در امتداد خط فرضی دیورند با افغانستان شدت بخشیده اند. بر پایه ی گزارش ها، در مذاکرات اخیر کابل و اسلام آباد در ریاضِ عربستان سعودی نیز طرف پاکستانی خواستار باز شدن مسیرها شده بود، اما هیئت امارت اسلامی با ارائه ی شروط مشخص، این درخواست را نپذیرفت و مذاکرات بی نتیجه پایان یافت.
پس از ناکام ماندن گفتگوهای ریاض، عبداللطیف منصور، وزیر آب و انرژی امارت اسلامی، با اشاره به همین تلاش های پاکستان گفت که دولت پاکستان سال هاست برخلاف تمام اصول تجارت بین المللی با افغانستان برخورد کرده و همیشه در زمان های حساس، راه ها را بر روی تاجران افغان بسته و زیان های سنگین اقتصادی به افغانستان وارد کرده است.
منصور در صفحه ی اکس خود نوشت که پاکستان هر سال در فصل میوه و سبزیجات افغانستان مسیرها را می بندد، اما اکنون که امارت اسلامی تصمیم به بستن مسیرها و توقف تجارت گرفته و فصل میوه در پاکستان نیز فرا رسیده، مقام های پاکستانی تلاش دارند با وساطت کشورهای اسلامی و سازمان ملل زمینه ی باز شدن مسیرها را فراهم کرده و خواسته های خود را بر افغانستان تحمیل کنند.
این مقام امارت اسلامی در واکنش به این تلاش ها افزود: «بسیاری از تاجران ملی کشور بارها با ما تماس گرفته اند و خواسته اند این مسیرها همچنان بسته بماند تا پاکستانی ها نیز مزه ی زیان ناشی از بسته بودن راه ها را بچشند. ما از خواسته ی تاجران ملی به شدت حمایت می کنیم و توصیه داریم که با پاکستان نیز برخورد مشابهی شود و مسیرها همچنان بسته بماند.»
پاکستان بهای سیاست های ناکام خود را می پردازد
با گذشت حدود یک ماه از تصمیم امارت اسلامی مبنی بر بستن مسیرها و توقف تجارت با پاکستان، اسلام آباد دو زیان بزرگ و جبران ناپذیر متحمل شده است:
نخست آنکه پاکستان بازار مهم افغانستان – با حجم سالانه ی تجارت حدود دو میلیارد دالر – و مسیر ترانزیتی به کشورهای آسیای مرکزی را از دست داده است.
دوم اینکه امارت اسلامی در این مدت توانسته بازارها و مسیرهای جایگزین برای تاجران افغان بیابد و وابستگی سنتی و انحصاری به پاکستان را پایان دهد.
مقام های پاکستانی در ابتدا تصمیم امارت اسلامی را کم اهمیت جلوه می دادند و حتی وزیر دفاع پاکستان این اقدام را «نعمت پنهان» توصیف کرده بود، اما گذشت زمان نشان داد که سیاست فشار بر کابل نتیجه نمی دهد و حتی پیامدهای معکوس برای اسلام آباد دارد. به همین دلیل اکنون دولت پاکستان بهای سیاست های نادرست و تصمیم های نسنجیده ی خود را می پردازد.
پاکستان نه تنها از کشورهای اسلامی و سازمان ملل برای بازگشایی مسیرها کمک می خواهد، بلکه دستگاه های رسانه ای و تبلیغاتی این کشور نیز شبانه روز برای باز شدن مسیرها با افغانستان تبلیغ می کنند. روزنامه ی «دان» تازه ترین گزارشی منتشر کرده و نوشته است پاکستان علاوه بر خسارتهای گسترده، بازارهای آسیای مرکزی و روسیه را نیز از دست داده است.
نتیجه گیری
پاکستان طی دهه ها از وضعیت مهاجران افغان و مسائل اقتصادی، به ویژه بستن مسیرها در امتداد خط دیورند، بهعنوان ابزار فشار بر افغانستان استفاده کرده و از همین راه در دوره های گذشته خواسته های خود را بر حکومت های پیشین تحمیل کرده است. اما این بار به نظر می رسد اسلام آباد آشکارا در این راهبرد ناکام و درمانده شده است.
امارت اسلامی که اکنون موج بازگشت مهاجران را به خوبی مدیریت کرده و برای تاجران افغان مسیرها و بازارهای جایگزین فراهم نموده، باید در برابر بازگشایی مسیرها با پاکستان شتاب زده تصمیم نگیرد، بلکه تلاش ها برای تقویت مسیرها و بازارهای جایگزین را افزایش دهد.
زیرا افغانستان اکنون بهترین ابزار فشار را در اختیار دارد و در صورتی که مسیرها با پاکستان باز می شود، باید تنها تحت شرایط مشخص و با تضمین های معتبر بین المللی این کار انجام گیرد.
گزارشی از خبرگزاری آفاق
