گفت‌وگوها باید افغانستان‌شمول باشد

حملات وسیع طالبان بر شهرها و به دنبال آن فرار محمداشرف غنی، فرصت تشکیل یک حکومت همه‌شمول و مورد توافق همه طرف‌ها را از مردم افغانستان گرفت. گفت‌وگوهای قطر با وجود کاستی‌ها و مشکلات بسیاری که داشت، باز هم یکی از بزرگ‌ترین فرصت‌ها برای حل مسأله توزیع قدرت در کشور بود. 

در نابودی این فرصت، دو طرف گفت‌وگوکننده و میانجی‌ها همه مقصرند. طالبان در جریان گفت‌وگو به جای نشان دادن حسن نیت به مردم افغانستان و جامعه جهانی، بر شدت حملات‌شان افزودند. دولت به رهبری غنی از یک طرف وقت‌کشی کرد و از طرف دیگر در گزینش مذاکره‌کننده‌گان حساسیت‌های اجتماعی را در نظر نگرفت. این برخوردها، شک و تردیدها در مورد اراده غنی به صلح را با پرسش مواجه کرد. 

میانجی‌ها هم در تعیین محل مذاکره و هم در جریان مذاکره با مردم افغانستان صادق نبودند و به نفع همه کار نکردند. دولت جمهوری اسلامی افغانستان را دور زدند و مردم افغانستان را اغفال کردند. این برخوردها یکی از بزرگ‌ترین فرصت‌ها برای حل معضل قدرت در افغانستان را نابود کرد.

با این حال، قطر تنها فرصت برای کشور نبود. فرصت‌ها همیشه ساخته می‌شود و اگر درست استفاده شود، فرصت‌های کنونی هم می‌تواند معضل تقسیم قدرت را حل کند. اگر بخواهیم سرراست سخن بگوییم، مشکل قدرت در افغانستان، قومی شدن آن است. دلایل تزلزل و در نهایت سقوط جمهوریت بسیار است؛ اما یکی از مهم‌ترین این دلایل، قومی شدن قدرت است. 

کرزی و سپس غنی پیوسته تلاش کردند تا چهره‌های سیاسی اقوام دیگر را به حاشیه ببرند و چند چهره نمایشی از آن اقوام را در کنار خود بگیرند تا به همه نشان بدهند که حکومت آن‌ها متشکل از همه اقوام است. این وضع در اواخر حکومت غنی تشدید شد و شکاف‌های اجتماعی را بیش‌تر کرد. در نهایت، این نسخه به درد هیچ جناحی نخورد. طالبان نیز اکنون همان مسیر اشتباه را می‌روند.

پس از تسلط نظامی طالبان، باری آن‌ها در ایران با چند چهره معدود سیاسی مذاکره کردند که ظاهراً نتیجه‌ای در پی نداشت. نشست دوم در اسلو با ابتکار ناروی برگزار شد که در آن باز هم از چند نفر معدود دعوت شد. اکنون که قرار است، سومین نشست در مسکو برگزار شود، یا هر نشستی در هرجایی برای حل معضل تقسیم قدرت در کشور تنظیم شود، باید نماینده‌گان همه اقوام در آن دعوت شوند. 

نادیده گرفتن و حذف گروه‌های قومی در کشور ممکن نیست. حل معضل تقسیم قدرت در جامعه قومی ما، یک مسیر دارد و آن توافق میان اقوام است. اکنون که کشور در بحران شدید اقتصادی گرفتار است و چشم‌انداز روشنی هم دیده نمی‌شود، تمام جناح‌ها باید تلاش کنند که در یکی از کشورهای محل توافق طرفین، به گفت‌وگوی صادقانه و سازنده ادامه دهند.

چهار دهه جنگ در کشور مشکل توزیع قدرت را حل نکرده است و جنگ‌های بیش‌تر نیز نمی‌تواند بر این مشکل فایق آید. تنها راه حل، گفت‌وگوی سازنده با حسن نیت و انعطاف‌پذیری است. این گفت‌وگوها هم در صورتی می‌تواند برای این مشکل قدیمی نسخه‌ای شفابخش باشد که طرف‌ها سعه صدر داشته باشند و نماینده‌گان همه اقوام برای شرکت در نشست‌ها دعوت شوند.

در چهار دهه گذشته، بارها طرف‌های درگیر به دور میزهای مذاکره جمع شده‌اند؛ اما به دلیل تمامیت‌خواهی، انحصارطلبی، جاه‌طلبی و عدم صداقت، گفت‌وگوها نتوانسته رضایت خاطر طرف‌ها را فراهم آورد. گاه نسخه‌هایی از دل این نشست‌ها تجویز شده که فقط توانسته نقش مُسکِن را بازی کند؛ اما برای درد اصلی که همان تبعیض و تمامیت‌خواهی است، دوایی نداشته است. 

اکنون نیز اگر در مذاکرات احتمالی آینده فقط چند چهره معدود دعوت شوند و طرف‌ها صادقانه برای یافتن مرهم این درد کهنه از خود حسن نیت و انعطاف نشان ندهند، طی کردن مکرر همان مسیرهای اشتباه گذشته است.

(۸صبح)
۲۰۲۲/۲۵/۰۱

0 0 رای ها
امتیازدهی به مقاله
اشتراک در
اطلاع از
guest
0 نظرات
بازخورد (Feedback) های اینلاین
مشاهده همه دیدگاه ها
من متن سخنرانی هشدار دهنده طولانی نتانیاهو را خواندم. من دقیقا غرور جورج بوش را هنگام حمله به افغانستان در سال 2001 در آن دیدم. نتانیاهو تهدید کرده است که غزه را نابود خواهد کرد و به کسی رحم نخواهد کرد. او به قدرت خودش مغرور بود، که ادعای خدایی نکند، همین شروع سقوطش هست تصمیم نابودی را پروردگار می...
میراث تلخ 20 سال اشغال نظامی امریکا در افغانستان، گروه‌هایی از مردان، زنان و کودکان معتاد است که در کنار جاده‌های غبارآلود، زیر پل‌ها و در کناره‌ رودخانه های آلوده کابل خوابیده‌اند. ملموس ترین هدیه 20 سال حضور نظامی ایالات متحده در افغانستان چیزی جز فقر، میلیون ها معتاد و انزوای کشور نیست.
من بار دیگر پیش حاکمان فعلی دست نیاز دراز میکنم تا نفرت را از طریق برادری از بین ببرند. دشمنان قسم خورده افغانستان شبانه روز در اینجا تنفر را بیشتر می کنند. پاکستان در اسلام آباد یک استودیو به افغانستان انترنشنال داده است و تلویزیون نامبرده فقط بر طبل جنگ های داخلی می کوبد. شرایط را درک کنید
امریکا با ائتلاف جهانی به بدماشی کامل به بهانه ۹/۱۱ بر ملتی اتهام ویران کردن برج های نیورک وارد کرد؛ که از شدت فقط توان رفتن به بازار قریه خود را نداشت. بوش متکبر با زور خود بدون شنیدن استدلال حمله کرد. اما با پایان حمله با چنان عجله ای فرار کرد که عامل خنده تمام رقباء شد.
13 سال پیش در چنین روزی، جولیان آسانژ ویدئویی را منتشر کرد که نشان می‌داد نیروهای آمریکایی به سوی غیرنظامیان عراقی از جمله کودکان شلیک می‌کنند. اکنون او به دلیل انتشار آن با 175 سال زندان مواجه است.  
از ویتنام گرفته تا عراق، میلیون‌ها نفر در جنگ‌هایی که توسط سیاستمداران آغاز شده کشته شده‌اند. امروز لایحه‌ای را به تصویب رساندم که بر اساس آن پارلمان باید در این مورد پاسخگو باشد و اطمینان حاصل شود که هیچ سیاستمداری نمی‌تواند استرالیایی‌ها را دوباره به جنگ‌های نامشروع بفرستد. گروه های اصلی حاضر به پاسخگویی نشدند.
قبلی
بعدی
0
افکار شما را دوست داریم، لطفا نظر دهید.x