گزارشی از نشریه شمشاد، با وجود منابع آبی گسترده در افغانستان، میلیون ها تن از ساکنان مناطق دوردست هنوز به آب آشامیدنی و آب مورد نیاز برای کشاورزی دسترسی ندارند. این بحران، که با تأثیرات فزاینده تغییرات اقلیمی همراه شده، اکنون به یکی از چالش های بزرگ بشری در این کشور تبدیل شده است.
دفتر هماهنگی کمک های بشری سازمان ملل (اوچا) اخیراً اعلام کرده که برای کاهش تأثیرات منفی خشکسالی در شمال و شمال‌شرق افغانستان، مبلغ ۱۶.۶ میلیون دالر کمک فوری اختصاص داده است. از این مبلغ، ۱۰ میلیون دالر از صندوق کمک های بشری افغانستان و ۶.۶ میلیون دالر دیگر از صندوق جهانی واکنش اضطراری تأمین می شود.
در بیانیه اوچا آمده است: «امروز سازمان ملل کمک ۱۶.۶ میلیون دالذی برای کاهش اثرات خشکسالی به جوامع آسیب دیده در شمال و شمال شرق افغانستان اعلام کرد.»
این کمک ها در حالی صورت می گیرد که کارشناسان محیط‌زیست و امور سیاسی، خشکسالی را پدیده ای طبیعی اما قابل مدیریت می دانند. آنان بر استفاده از رویکردهای ترکیبی، از جمله افزایش پوشش گیاهی، ساخت بندهای محلی، و احیای منابع آبی سنتی تأکید می ورزند.
شهزاده مسعود، کارشناس مسائل سیاسی، در گفتگو با رسانه ها تصریح کرده است: «جامعه جهانی باید در تمامی حوزه های زندگی، به ویژه در بخش آموزش، با مردم مظلوم افغانستان همکاری کند. خشکسالی در افغانستان حالت دائمی به خود گرفته و من امید زیادی به تداوم طولانی مدت کمک های بشری بین المللی ندارم.»
این نگرانی در حالی مطرح می شود که افغانستان یکی از کشورهایی است که بیشترین تأثیر را از تغییرات اقلیمی پذیرفته و هم زمان، ظرفیت های داخلی برای مقابله با بحران های زیست محیطی در آن بسیار محدود باقی مانده است.
کارشناسان مدیریت آب می گویند، اگرچه تغییر اقلیم مسئله ای جهانی است، اما با مدیریت داخلی، ذخیره سازی آب های بارانی، ساخت بندها و سیاست گذاری درست می توان تا حد زیادی اثرات مخرب خشکسالی را کاهش داد.
درنهایت، کمک ۱۶.۶ میلیون دالری سازمان ملل اگرچه گامی مثبت تلقی می شود، اما راه حل بنیادینی برای بحران خشکسالی در افغانستان نیست. نیاز اصلی کشور به یک راهبرد جامع، باثبات و درون زا برای مدیریت منابع آب است – راهبردی که هم از حمایت جامعه جهانی بهره مند باشد و هم با ظرفیت های داخلی سازگار باشد. بدون چنین برنامه ای، خطر تداوم بحران های زیست محیطی و پیامدهای انسانی آن همچنان پا برجاست.
