براساس گزارش نشریه رلیف ویب: در سال ۲۰۲۵، نزدیک به ۲۲.۹ میلیون نفر – تقریباً نیمی از جمعیت ۴۶ میلیونی افغانستان – به کمک های بشردوستانه نیاز دارند. از این میان، ۵.۷ میلیون زن و ۵ میلیون مرد با آسیب پذیری های حاد روبه رو هستند. سازمان های بشردوستانه در ابتدا قصد داشتند به ۱۶.۸ میلیون نفر خدمات حیاتی ارائه دهند، از جمله کمک های غذایی، سرپناه اضطراری، مراقبت های بهداشت باروری و مادرانه، خدمات تغذیه، آموزش، آب آشامیدنی سالم، بسته های بهداشتی و کمک های نقدی چندمنظوره. خدمات حمایتی از زنان، کودکان، معلولان و دیگر گروه‌های در معرض خطر نیز بخش مهمی از این طرح به شمار می رفت.
برای اجرای این طرح چندبخشی، بودجه ای معادل ۲.۴۲ میلیارد دالر پیش بینی شده بود. اما در ماه جنوری ۲۰۲۵، با تعلیق تقریبا کامل کمک های خارجی از سوی ایالات متحده – که پیش از آن بزرگ ترین تأمین کننده مالی کمک های بشردوستانه به افغانستان بود – روند تامین منابع مالی دچار بحران شد. آمریکا در سال ۲۰۲۴ حدود ۷۳۵.۷ میلیون دالر به این برنامه اختصاص داده بود که معادل ۴۷ درصد کل بودجه مورد نیاز بود. حذف این منبع مالی کلیدی، شکاف بزرگی در تأمین مالی سال ۲۰۲۵ ایجاد کرده و تیم کشوری بشردوستانه افغانستان را به بازبینی فوری اولویت ها وادار کرده است.
در بازبینی جدید، از میان ۴۰۱ ولسوالی افغانستان، ۱۴۵ ولسوالی به عنوان مناطق اولویت دار انتخاب شده اند: ۹۵ ولسوالی با شدیدترین نیازها در سطح ۴ و ۵۰ ولسوالی دیگر در سطح ۳، به دلیل دامنه گسترده نیازها در چند حوزه. با این اقدام، شمار دریافت کنندگان خدمات از ۱۶.۸ میلیون به ۱۲.۵ میلیون کاهش یافته و میزان بودجه موردنیاز به ۱.۶۲ میلیارد دالر محدود شده است.
با پایان سه ماهه نخست سال ۲۰۲۵، تنها ۳۲۲.۴ میلیون دالر، یعنی ۱۳ درصد بودجه مورد نیاز، تأمین شده است. این کمبود شدید، باعث تعطیلی ۲۲۰ مرکز بهداشتی (تأثیرگذار بر ۱.۸ میلیون نفر)، تعلیق ۴۰۰ مرکز تغذیه (تأثیرگذار بر ۸۰ هزار کودک زیر پنج سال و زنان باردار) و اختلال در خدمات محافظتی به ویژه برای قربانیان خشونت مبتنی بر جنسیت شده است. کاهش خدمات پروازی بشردوستانه نیز دسترسی به مناطق دورافتاده را محدود کرده و صدها تن از کارکنان سازمان های بشردوستانه در آستانه اخراج قرار گرفته اند.
افزون بر این، افغانستان با بحران های اقلیمی روبه روست. در سال ۲۰۲۴، سیلاب های ناگهانی تمامی ۳۴ ولایت را درنوردید و بیش از ۱۷۰ هزار نفر را تحت تأثیر قرار داد. در روستای تاجیک الاتان ولایت بلخ، زنی ۵۰ ساله به نام سیاه موی، مادر هشت کودک، با شنیدن فریاد همسایگان از خواب پرید و خانه اش را که زیر آب رفت، ترک کرد. همه‌چیز – از مواد غذایی گرفته تا دام ها و اسباب زندگی – از بین رفت.
اگرچه کمک های فوری چون سرپناه، غذا و پول نقد ارائه شد، اما او می گوید: «برای شروع دوباره به کمک بیشتری نیاز داریم.» کشاورزی – ستون فقرات اقتصاد روستایی – نیز آسیب جدی دیده و بیکاری افزایش یافته است. نبود سیستم های هشدار زودهنگام، آموزش آمادگی در برابر بحران، و زیرساخت های کنترل سیلاب، این فجایع را تشدید کرده است.
اکنون زمان تصمیم گیری برای سرمایه گذاری های پایدار و اقلیم محور است. جامعه جهانی باید منابع لازم را برای ادغام کاهش خطرات، سازگاری اقلیمی و معیشت مقاوم در برنامه های بشردوستانه بسیج کند. در غیر این صورت، بحران انسانی افغانستان به طور فزاینده ای وخیم تر خواهد شد.
