کودکان در سراسر افغانستان با وضعیت اضطراری فزاینده ای در حوزه سلامت روبه رو هستند، چرا که تعطیلی صدها کلینیک و افزایش شدید بیماری های کودکان، نظام بهداشت و درمان شکننده ی کشور را به آستانه ی فروپاشی رسانده است. سازمان های بین المللی امدادرسانی نسبت به این بحران هشدار داده اند.
در گزارشی تازه، سازمان «داکتران بدون سرحد» (Médecins Sans Frontières – MSF) اعلام کرده است که بیمارستان هایی که این نهاد در ولایات هلمند، هرات و بلخ پشتیبانی می کند، به شدت تحت فشار قرار دارند و شمار بی سابقه ای از کودکان به بخش های اورژانس منتقل می شوند، در حالیکه با کمبود شدید دارو، بستر و کدر صحی مواجه اند.
در بیمارستان بُست در ولایت هلمند، شمار کودکان زیر پنج سالی که به خدمات ایمرجنسی نیاز داشته اند، از حدود ۵۴ هزار نفر در سال ۲۰۲۲ به بیش از ۱۲۲ هزار نفر در سال ۲۰۲۴ افزایش یافته است. تنها در ماه آپریل، نزدیک به ۱۴ هزار کودک در این بیمارستان بستری شده اند – که بالاترین آمار ماهانه در چهار سال گذشته است.
در ولایت هرات نیز، پذیرش کودکان ۲۷ درصد در سال جاری افزایش یافته است و بیمارستان مرکزی این ولایت به طور متوسط روزانه به ۳۵۴ کودک در بخش ایمرجنسی خدمات ارائه می دهد.
این افزایش چشمگیر تقاضا در حالی رخ داده که کمک های آمریکا و دیگر منابع بین المللی تعلیق شده و بنا بر اعلام سازمان جهانی صحت و ائتلاف جهانی صحت، بیش از ۴۰۰ کلینیک در سراسر کشور تعطیل یا تعلیق شده اند. در نتیجه، حدود ۳.۰۸ میلیون نفر از دسترسی به خدمات پایهٔ درمانی محروم مانده اند.
داکتران بدون سرحد هشدار داده اند: «این وضعیت درمان کودکان را به شدت دشوار کرده و تقریباً به طور قطع منجر به افزایش مرگ و میر خواهد شد.» این سازمان خواهان اقدام فوری جامعه ی جهانی برای احیای کمک ها و تثبیت زیرساخت های در حال فروپاشی بهداشتی افغانستان شده است.
در ولسوالی های دورافتاده مانند کهسان و انجیل در ولایت هرات، ساکنان می گویند کلینیک های محلی با کمبود نیرو و تجهیزات روبه رو هستند و عملاً قادر به ارائهٔ درمان مؤثر نیستند.
یک مادر در کهسان گفت: «اطفال ما بسیار مریض هستند. داروهایی که می دهند فایده ندارد. فقط دواهای ابتدایی می دهند، اما حال اطفال مان بهتر نمی شود. ما اصلاً درمان واقعی نداریم.»
مادر دیگری در انجیل، که فرزندش دچار اسهال و استفراغ شده بود، گفت: «به کلینیک بردمش، چند بسته دارو دادند اما فایده نکرد. مجبور شدیم برویم شهر، آنجا هم معلوم نیست واقعاً رسیدگی درستی شود یا نه.»
سازمان های بشردوستانه هشدار داده اند که فروپاشی تأمین مالی نظام سلامت، در حال تهدید دستاوردهای سال های گذشته در کاهش مرگ و میر مادران و کودکان در افغانستان است. کشوری که همچنان به شدت به کمک های خارجی برای خدمات اساسی متکی است.
