افغانستان پس از بازگشت طالبان به قدرت در سال ۲۰۲۱ به کانونی از رقابت های ژئوپلیتیک در جنوب آسیا تبدیل شده است. هند و پاکستان، دو رقیب دیرینه منطقه، هر یک با محاسبات امنیتی و منافع راهبردی متفاوت، به شکلی محتاطانه اما پرتنش با وضعیت جدید مواجه‌اند. در حالی که بحران انسانی در افغانستان عمیق‌تر می‌شود، تصمیم شورای امنیت برای معافیت سفر امیرخان متقی، وزیر خارجه طالبان، به دهلی نو نشان داد که نادیده گرفتن حکومت طالبان برای هند دیگر ممکن نیست.
دهلی نو تلاش می کند بین کمک‌های بشردوستانه و تأمین امنیت ملی خود توازن برقرار کند. از یک طرف، پروژه های عمرانی، کمک‌های غذایی و پزشکی و تعاملات دیپلماتیک ابزارهایی هستند که هند از آن‌ها برای حفظ جایگاه خود در کابل استفاده می‌کند. از طرف دیگر، نگرانی از فعالیت گروه‌های افراطی باعث شده سیاست گذاران هندی با نهایت احتیاط به سمت باز کردن کانال‌های ارتباطی با طالبان بروند؛ بدون آنکه دولت این گروه را به رسمیت بشناسند.
در سوی مقابل، پاکستان که زمانی بازگشت طالبان را به سود خود می‌دید، اکنون با موجی از حملات مرزی و داخلی روبه‌رو شده و کابل را مسئول اصلی این بحران می‌داند. تهدید به اقدامات نظامی، اخراج هزاران مهاجر افغان و فشارهای مرزی بخشی از سیاست‌های سختگیرانه اسلام‌آباد است که می‌تواند بی‌ثباتی بیشتری در منطقه ایجاد کند.
این شکاف در روابط کابل و اسلام‌آباد فرصت محدودی برای هند ایجاد کرده تا نقش فعال‌تری در معادلات افغانستان ایفا کند. اما در نهایت، سرنوشت این تحولات به توانایی هند، پاکستان و طالبان در مدیریت اختلافات و جلوگیری از سرایت بحران به کل منطقه بستگی دارد.
مطالب از نشریه ایندیان آی
