دولت افغانستان و اقتصاد آن کشور تا زمان خروج ایالات متحده به شدت به کمک های خارجی متکی بودند. اکنون این حمایت متوقف شده است، اگرچه ایالات متحده و متحدانش اقداماتی را برای از سرگیری برخی از کمک های بشردوستانه آغاز کرده اند!
محمد قدم شاه، استاد توسعه جهانی در دانشگاه سیتل پسیفیک که تحقیقات عمیقی را در مورد مدیریت کمک های افغانستان انجام داده است، از گذشته، حال و آینده کمک به کشور زادگاه خود می گوید:
از سال ۲۰۰۱ تا ۲۰۲۰ حدود ۱۵۰ میلیارد دالر کمک غیرنظامی ایالات متحده به افغانستان سرازیر شد، به اضافه میلیاردها دالر دیگر از متحدان و سازمان های بین المللی. در این دو دهه، کمک های انکشاف اقتصادی افغانستان عمدتا به آموزش، مراقبت های صحی، اصلاحات حکومتی و زیرساخت ها از جمله مکاتب، شفاخانه ها، بندها و دیگر پروژه های ساختمانی بزرگ کمک مالی می کرد. یکی از نتایج قابل توجه از نظر تحصیلی این بود که دانش آموزان بسیار بیشتری در مکاتب حضور پیدا کردند!”
“اما کارشناسان انکشاف بین المللی معتقدند که این نوع کمک ها حتی در مقادیر زیاد لزوما مشکلات یک کشور را حل نمی کند. در افغانستان هم همینطور است. بر اساس آنچه که من در تحقیقات خود به آن رسیدم، مشکل در افغانستان میزان کمک ها نبود، بلکه سوء مدیریت آن بود.”
“سیستم حکومت داری بسیار متمرکز افغانستان که در سال ۲۰۰۱ به تصویب رسید، به رئیس جمهور این کشور قدرت سیاسی، مالی و اداری نامحدودی داد مردم عملا هیچ نقشی در تصمیم گیری ها نداشتند و این مسئله به فساد سیستم منجر شد! اقتصاد ۲۰ میلیارد دالری افغانستان به شدت به کمک های خارجی وابسته بود، اما سیستم حکومت داری متمرکز آن مستعد سوء مدیریت بود!”
“حضور طالبان مانع تحویل کمک هاست. تا زمانی که طالبان در کنترل باقی بمانند، تنها کمکی که احتمالا از سوی ایالات متحده آمریکا و اکثر متحدانش می‌آید مطمئنا نوع کمک‌های بشردوستانه خواهد بود. با این حال حتی این پول احتمالا به این بستگی دارد که آیا مقامات جدید افغانستان به حقوق بشر احترام می گذارند، یک دولت فراگیر تشکیل می دهند و از استفاده از قلمرو افغانستان برای اهداف تروریستی جلوگیری می کنند!”
“ایالات متحده بیش از ۹ میلیارد دالر از دارایی های افغانستان را مسدود کرد. تقریبا همه منابع کمکی به افغانستان از جمله اتحادیه اروپا، صندوق بین المللی پول و سایر سازمان های چندجانبه پرداخت کمک ها را متوقف کردند. بانک جهانی نیز می‌گوید چشم‌انداز اقتصادی و توسعه مبهم است! چین و پاکستان، روسیه، ایران و هند و برخی از کشورهای آسیای مرکزی در حال متحد شدن هستند تا با سازمان ملل متحد برای به رسمیت شناختن دولت طالبان رایزنی کنند که می تواند جریان کمک های بیشتر را تسهیل کند!”
“طالبان هنوز نشان نداده اند که می توانند بر افغانستان حکومت کنند. گروه‌های مقاومت در حال شکل‌گیری هستند و داعش شاخه خراسان تهدیدی قابل توجه برای توانایی آنها در حفظ کنترل کشور است. مهمتر از آن، طالبان فاقد پول و تخصص لازم برای برآوردن نیازهای اساسی مردم افغانستان هستند. ۱۴ میلیون افغان پیش از قطع کمک ها برای تامین غذای کافی با مشکل مواجه بودند. به گفته یونیسف این وضعیت اکنون وخیم تر شده است!”
بیزینس ستندارد
۲۰۲۱/۲۶/۱۰
