سازمان همکاری شانگهای (SCO) همواره به موضوع افغانستان توجه زیادی داشته است. به خصوص پس از خروج عجولانه و پرشتاب ایالات متحده از افغانستان در سال 2021، بسیاری از ناظران جامعه بین المللی بر این موضوع تمرکز کرده اند که سازمان همکاری شانگهای چگونه می تواند و خواهد کرد که با مشکلاتی که افغانستان با آن مواجه است، مقابله کند.
چند روز قبل از نشست سازمان همکاری شانگهای در سمرقند که به تازگی در روز جمعه به پایان رسید، بسیاری از رسانه های خارجی موضوع افغانستان را به عنوان یکی از موضوعات مهم این نشست برجسته کردند. هم اظهارات شی جین پینگ رئیس جمهور چین در بیست و دومین نشست شورای سران کشورهای سازمان همکاری شانگهای در روز جمعه و هم اعلامیه سمرقند که توسط کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای در همان روز امضا شد، بر موضوع افغانستان تأکید داشتند که به طور کامل اهمیت سازمان همکاری شانگهای را نسبت به افغانستان نشان می دهد.
در مقایسه با ایالات متحده و کشورهای غربی یا بلوک های تحت رهبری آنها، نحوه برخورد سازمان همکاری شانگهای با موضوع افغانستان آشکارا برای افغانستان و مردم آن سازنده تر است. ایالات متحده و کشورهای غربی همواره تلاش کرده اند تا افغانستان را با نفوذ ایدئولوژیک و صدور «دموکراسی» به سبک غربی تغییر دهند.
امریکا آنچه که برای این کشور به جا گذاشت چیزی نبود جز ویرانی کامل و سختی های بیشتری که مردم افغانستان باید متحمل شوند.
در مقابل، سازمان همکاری شانگهای، تحت رهنمود «روح شانگهای» که دارای اعتماد متقابل، منفعت متقابل، برابری، مشورت، احترام به تمدن های متنوع و توسعه مشترک است، همیشه نقش یک کمک کننده و میانجی را برای پیشبرد حل و فصل مسئله افغانستان بازی کرده است.
رئیس جمهور شی در نشست سازمان همکاری شانگهای در سمرقند گفت: “ما باید اطمینان حاصل کنیم که گروه تماس سازمان همکاری شانگهای-افغانستان و مکانیسم هماهنگی و همکاری میان همسایگان افغانستان، به نقش خود ادامه می دهند.”
تقریباً تمام کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای از جمله چین در سازوکارهای مختلف برای رسیدگی به مسئله افغانستان، حمایت از حاکمیت و استقلال این کشور، حمایت از اصل “به رهبری و مالکیت افغان ها”، روند صح و آشتی در افغانستان و عدم مداخله، مشارکت کرده اند.
یک سال قبل ایالات متحده با عجله و غیرمسئولانه از افغانستان خارج شد و یک کشور ویران شده را برای مردمش باقی گذاشت. اما افغانستان هنوز در وضعیت قابل کنترلی قرار دارد و کاملاً از کنترل خارج نشده و دچار نابسامانی های گسترده نشده است. سازمان همکاری شانگهای و بسیاری از کشورهای عضو آن، باید در مواجهه با بسیاری از بحرانهای بشردوستانه و سختیهای مردم افغانستان، کمک های بشردوستانه خود را از مردم این کشور، دریغ نکنند.