حملات مرگبار بر مساجد سنی و عمدتاً شیعه در افغانستان از زمان تسلط طالبان بر این کشور در ماه اگست 2021 به طور فزاینده ای رخ داده است.
احتمال اینکه حملات مکرر صرفاً اقدامات تروریستی تصادفی باشند بسیار اندک است. گروه های تروریستی تمایل دارند از حملات تصادفی اجتناب کنند زیرا انجام این کار می تواند باعث از دست دادن حمایت مردمی از سازمان شود.
گروههای سلفی جهادی بهطور استراتژیک مکانها و شخصیتهای مذهبی را هدف قرار میدهند تا به پیروان خود پیام دهند که این گروه در حال جنگ با جهان غرب است یا هدف آن مجازات مسلمانانی است که از تفسیر سلفی-جهادی از قرآن انتقاد میکنند.
افغانستان که زمانی به عنوان گورستان امپراتوری ها شناخته می شد، اکنون گورستان هزاران نفر است که آشکارا با طالبان مخالفت کرده یا با آنها می جنگند.
تسلط طالبان بر افغانستان در ابتدا سوالات زیادی را در مورد چگونگی مقابله طالبان با گروه های تروریستی القاعده و داعش که هر دو در آن زمان در این کشور فعال بودند، به ذهن متبادر کرد. این گروه همراه با القاعده، چشم خود را بسته و جنگجویان این سازمان را پناه دادند.
داعش در درجه اول سیاستمداران و وزارتخانه های افغانستان، نیروهای ایالات متحده و ناتو، نیروهای امنیتی افغانستان، مسلمانان صوفی و اقلیت های مذهبی (از جمله مسلمانان شیعه و سیک ها) را هدف قرار داد. رقیب اصلی این گروه طالبان بود که داعش آن را به ترک جهاد و میدان جنگ به نفع توافق صلح با جهان غرب و گروهی مرتد متهم کرد.
داعش که مصمم بود افغانستان را از شر “مرتدین” خلاص کند، در سال 2016 شروع به هدف قرار دادن مساجد کرد. یکی از این حملات اولیه در نوامبر رخ داد و شامل یک بمب گذاری انتحاری بود و کما بیش تاکنون ادامه دارد. حملات به مساجد تا سال 2022 با اهدافی نه تنها در افغانستان بلکه در پاکستان ادامه یافت.
حملات مشابه احتمالا ادامه خواهند داشت، اما این سوال باقی می ماند: چرا داعش عمدتاً مساجد شیعیان را در افغانستان هدف قرار می دهد؟
اول، ایدئولوژی داعش بر تفسیری دقیق از اسلام استوار است که شیعیان را مرتد میداند که به دلیل عقاید نادرست خود مستحق مجازات هستند.
دوم، شیعیان اهداف آسانی در افغانستان هستند، زیرا دولت طالبان منابع لازم برای تامین امنیت کافی برای این گروه و دیگر گروههای اقلیت در کشور را ندارد، که این گروهها را در برابر حملات دشمن آسیبپذیر میکند.
سوم، داعش می خواهد با حملات خونین مداوم علیه شیعیان توجهات را به خود جلب کند و با این کار به جهان پیام دهد که این گروه می تواند حملات موفقی را نه تنها در افغانستان بلکه در کشورهای همسایه انجام دهد.
چهارم، داعش میخواهد جهان بداند که برای دستیابی به اهداف خود جدی است و این سازمان پابرجا خواهد ماند و نادیده گرفته نمیشود.
پیشبینی اینکه تهدید مداوم داعش چگونه بر افغانستان تأثیر میگذارد دشوار است، اگرچه میتوان با قاطعیت گفت که داعش به هدف قرار دادن مساجد شیعیان ادامه خواهد داد و تعداد کشتهها همچنان افزایش خواهد یافت.