زمانی که نیروهای آمریکایی از افغانستان خارج شدند و طالبان حکومت را به دست گرفتند، رهبران جهان و دیگران خود را برای آینده ای که ممکن است برای افغانستان و شهروندان آن رقم بخورد، آماده کردند. بسیاری از بدترین ها می ترسیدند و بسیاری دیگر از طالبان ناامید نشدند. این گروه ادعا می کرد که رفتارهای گذشته خود را اصلاح کرده است، اما با سابقه ای که آنها داشتند، بدبینی ها وجود داشت و می توان آن را موجه دانست.
خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان بخشی از توافقی بود که دونالد ترامپ، رئیس جمهور وقت آمریکا در ماه فبروری 2020 با طالبان مذاکره کرده بود، اما تا اگست 2021 تحت ریاست جمهوری جو بایدن انجام نشد، بنابراین به آنچه بایدن به عنوان “طولانی ترین توافق آمریکا” توصیف می کرد، پایان داد. خروج نیروها به طالبان قدرت داد. ارتش افغانستان نتواست از پیشروی این گروه جلوگیری کند و در نهایت تسلیم طالبان شد. در حالی که بیش از یک سال از بازگشت طالبان به قدرت می گذرد، ایالات متحده و متحدان غربی آن از به رسمیت شناختن حکومت طالبان خودداری می کنند.
تصرف مجدد قدرت توسط طالبان در افغانستان، موجب شد تا پیشرفت در مسائل داخلی متوقف شود و در برخی موارد، به دهه 90 بازگردیم. این مسائل بیشتر در عرصه اقتصاد، حقوق زنان، کشت تریاک، فضای جامعه مدنی و تنش های قومیتی قرار دارد.
اقتصاد افغانستان، پیش از تسلط طالبان بر کشور رو به وخامت بود. خشکسالی شدید، همه‌گیری کرونا، هزینه‌های نظامی هنگفت، فرار نیروی انسانی و سرمایه و پیشروی های طالبان در میدان جنگ بر اقتصاد کشور تأثیر گذاشته است. بلافاصله پس از قدرت گرفتن مجدد طالبان، بیش از 8 میلیارد دالر کمک های غیرنظامی و امنیتی در سال را قطع کرد، هزینه ای که 40 درصد از تولید ناخالص داخلی کشور را تشکیل می دهد. کشورهای غربی و کشورهای دیگر تحریم های اقتصادی علیه دولت اعمال کردند و ذخایر ارزی کشور را مسدود کردند، بانک های خارجی از تجارت با شرکت ها در افغانستان خودداری کردند و جامعه جهانی کمک های مالی به افغانستان را به حالت تعلیق درآورد و محدودیت های اقتصادی بین المللی مانند ممنوعیت تجارت با این کشور را اعمال کرد. اختلال در تجارت باعث بحران اقتصادی در کشور شد. نرخ تورم به شدت افزایش یافت. پس از اعمال تحریم های اقتصادی ایالات متحده علیه طالبان، طالبان از روسیه و چین کمک گرفتند. در سپتامبر 2022، طالبان اولین قرارداد بین المللی خود را با روسیه برای تامین گندم، گاز، پطرول و دیزل نهایی کرد.
این کمک ها مورد نیاز بود، زیرا اقتصاد افغانستان از زمان تسلط طالبان در اگست 2021 بین 20 تا 30 درصد کاهش یافته است.
طالبان در ادامه موضعی که در زمان حکومت بر کشور در سال 1996 اتخاذ می کردند همچنان به سرکوب زنان ادامه میدهند. بار دیگر،علی‌رغم تضمین‌های طالبان مبنی بر تغییر روش‌های رفتاری خود، زنان افغان از حقوق خود در زمینه های تحصیل، کار محروم می‌شوند.
مسئله مواد مخدر و کشت تریاک، همچنان از مسائل نگران کننده جامعه بین المللی می باشد. لازم به ذکر است که صنعت مت آمفتامین در افغانستان رو به رشد است. از سال 2017، صدها لابراتوار مت آمفتامین در کشور ایجاد شدند و در بحبوحه بحران اقتصادی جاری در افغانستان، تعداد این آزمایشگاه ها همچنان در حال افزایش است. طالبان همچنین کشت، تولید و توزیع متامفتامین را ممنوع کرد. با این حال، اکثر ناظران تردید دارند که طالبان این ممنوعیت را اجرا کنند، با توجه به اینکه دولت با کمبود نقدینگی روبروست و به شدت به بازار متامفتامین برای کسب درآمد پس از قطع شدن از سیستم های مالی جهانی، نیاز دارد.
در پایان، تسلط طالبان بر افغانستان، ایالات متحده را در موقعیتی چالش برانگیز قرار داده است که نه می تواند حکومت طالبان را رها کند و نه به رسمیت بشناسد. اگر ایالات متحده، حکومت طالبان را به رسمیت بشناسد، سایر گروه های جهادی را تشویق می کند تا از الگوی طالبان برای دستیابی به اهداف خود استفاده کنند. اگر ایالات متحده طالبان را رها کند، القاعده و داعش قدرت خواهند یافت و از خاک افغانستان برای انجام حملات استفاده خواهند کرد. تحت حکومت دیستوپیایی طالبان، دو دهه دستاوردهای اجتماعی-اقتصادی و سیاسی از بین رفته است و افغانستان بار دیگر به پناهگاه تروریست ها تبدیل شده است.
