جای تعجب نیست که هند در مقایسه با سایر کشورهای درگیر در افغانستان، قصد بیشتری برای تعامل با طالبان نشان داده است. با از بین رفتن اسلاف طالبان افغانستان، اشرف غنی، هند به دنبال راه های جدیدی برای برقراری رابطه کاری با رژیم جدید است.
طالبان مشتاق برقراری روابط دیپلماتیک با کشورهای منطقه و قدرت های بین المللی می باشند. بنابراین، آنها چشم انداز ایجاد روابط دیپلماتیک با هند و کسب مشروعیت بین المللی را به عنوان حکمرانی قانونی در کابل متصور هستند.
بدتر شدن وضعیت اقتصادی، همراه با بی میلی دولت ها به تجارت و سرمایه گذاری در کشور، از عوامل کلیدی است که کابل را مشتاق برقراری روابط با هند کرده است.
در حالی که رژیم کنونی مدعی برقراری صلح و ثبات در افغانستان است، حوادث اخیر افزایش فعالیت های تروریستی هم در سرحدات خود و هم در پاکستان نگرانی جامعه جهانی را برانگیخته است.
پاکستان در کنار سایر ذینفعان منطقه ای و بین المللی، همواره بر ضرورت نابودی گروه های تروریستی از خاک افغانستان تاکید کرده است. تحولات اخیر که در آن ملا محمد یعقوب وزیر دفاع افغانستان با آموزش سربازان افغان در هند موافقت کرد، منعکس کننده تلاش آنها برای کسب مشروعیت بین المللی و به رسمیت شناختن دیپلماتیک است.
هند که زمانی افغانستان را ترک کرد با این تصور که رژیم کنونی به احتمال زیاد پناهگاههای امنی برای گروه های تروریستی ایجاد خواهد کرد، اما اینبار به جای فرار، سعی می کند تا با توسعه روابط دیپلماتیک با رژیم طالبان به بهانه کمکهای بشردوستانه، نقش جدیدی در این کشور پیدا کند.
اگرچه هند به طور رسمی دولت موقت طالبان را به رسمیت نشناخته است اما با استقرار یک تیم تخنیکی در محل سفارت خود در کابل، بار دیگر به دنبال برقراری روابط دیپلماتیک با ارگ نشینان کابل است. علاوه بر این، دولت هند دستهای از تجهیزات طبی را تحت عنوان «کمکهای بشردوستانه» به حاکمان کابل تحویل داده است.
هیئت های دیپلماتیک هند نیز در ماه های اخیر از کابل دیدن کرده اند. این پیشنهادات از طرف هند با استقبال خوبی از سوی طالبان افغان مواجه شده است. با این حال، هنوز مشخص نیست که دهلی نو تا چه حد مایل است تا رابطه ای واقعی و برابر با دولت طالبان بدون استفاده از خاک افغانستان برای برهم زدن امنیت و ثبات در همسایه پاکستان برقرار کند.
طالبان افغانستان نیز احتمالاً فراموش نمیکنند که دولت غنی تا چه حد به هند نزدیک بود و دهلی نو با چه سرعتی مأموریتهای دیپلماتیک خود را پس از به دست گرفتن طالبان بست و … این میتواند اوضاع را برای هند پیچیده کند، بهویژه با توجه به تلاشهای مداوم این کشور برای به دست آوردن فضای دیپلماتیک و استراتژیک در افغانستان. بنابراین، به سختی می توان مدعی شد که اقدامات مجدد دوستانه و بشردوستانه هند مورد اعتماد اداره طالبان در کابل قرار گیرد.
پاکستان باید درک کند که اگرچه طالبان به طور فعال به نگرانیهای جهانی در مورد مسائل حقوق بشر برای به رسمیت شناختن بینالمللی رسیدگی نمیکند، آنها در کابل اقتدار ایجاد کردهاند و بدین ترتیب کلید صلح و ثباتی هستند که اسلام آباد در این کشور خواهان آن هستند.
علاوه بر این، آنها یک ذینفع مهم برای سرکوب فعالیت های تروریستی و اطمینان از عدم استفاده از خاک افغانستان توسط گروه های تروریستی برای ایجاد بی ثباتی در منطقه هستند. این بدان معناست که با توجه به اینکه این گروه از پناهگاه های امن در افغانستان برخوردار است، باید به مشکل تحریک طالبان پاکستانی در پاکستان پرداخته شود. با توجه به تعهدات طالبان افغانستان به جامعه بینالمللی، پاکستان باید فعالانه با طالبان تعامل کند تا اجازه ندهد خاک افغانستان توسط هیچ عامل خرابکاری (بهویژه هند) برای پیشبرد اهداف ژئواستراتژیک علیه پاکستان استفاده شود.
(مدرن دیپلماسی / 22 نومبر 2022)