سال ۲۰۲۲ میلادی، یک سال پر فرازونشیب در سیاست افغانستان بود؛ جامعه جهانی امارت اسلامی را به رسمیت نشناخت و رفع ممنوعیت سفر بر سیزده مقام حکومت سرپرست تمدید نشد.
سازمان ملل متحد کرسی افغانستان را بار دیگر به نماینده حکومت پیشین واگذار کرد.
دهم نومبر، ۱۱۶ کشور در نشست که از سوی سازمان ملل متحد در باره افغانستان برگزار شده بود، یک قطعنامه ۴۸ مادهیی تصویب کردند. در این قطعنامه، استفاده نشدن خاک افغانستان در برابر کشورها و همچنان کار و آموزش بانوان از مهمترین پیشرطها برای به رسمیت شناختن حکومت افغانستان اعلام شد.
نصیراحمد فایق، سرپرست نمایندگی دایمی افغانستان در سازمان ملل متحد در بیست عقرب ۱۴۰۱، گفت: «روابط جامعه جهانی و تعامل شان با طالبان بر اساس پیشرفت و تطبیق مواد این قطعنامه تعلق دارد و به تعهدات و عملی کردن تعهدات طالبان.»
امارت اسلامی بارها گفته است که تمامی شرطهای به رسمیت شناخته شدن را برآورده کرده است؛ اما غرب مانع این مسئله میشود.
ذبیح الله مجاهد، سخنگوی امارت اسلامی، در این باره گفته است: «در این جا دست غرب است که آنها نمیگذارند که یک حکومت اسلامی به رسمیت شناخته شده باشد و همکاری با آنها شده باشد.»
با آنکه حکومت سرپرست از سوی جامعه جهانی به رسمیت شناخته نشد؛ اما اتحادیه اروپا، هند، امارات متحده عربی، روسیه، ازبیکستان، چین، روسیه و پاکستان سفارتهای خود را در افغانستان فعال نگهداشتند.
جاپان در ۲۲ اکتوبر فعالیت دیپلوماتیک خود را در افغانستان از سر گرفت و سازمان همکاری اسلامی به هدف ایجاد روابط و کمکهای انسان دوستانه دفتر خود را در کابل باز کرد.
یوشیماسا هایاشی، وزیر امور خارجه جاپان در ۳۰ میزان ۱۴۰۱، گفت: «در حال حاضر سفارت جاپان در کابل فعالیتهای محدود خود را آغاز کرده و حداقل کارهای لازم را انجام میدهد.»
در دهم اکتوبر سال ۲۰۲۲ میلادی، یک منبع به طلوعنیوز تایید کرد که عبدالحق وثیق رییس استخبارات امارت اسلامی با معاون سازمان اطلاعات مرکزی امریکا و نماینده ویژه این کشور در دوحه دیدار کردند؛ اما جزییات دیدار این دو مقام ارشد استخباراتی روشن نشد.
پس از آن، دو زندانی برجسته حکومت سرپرست از زندان گوانتانامو و زندان امریکا آزاد شدند. اسدالله هارون و بشیراحمد نورزی مشهور به “حاجی بشر” که یکی از چهرههای نزدیک به ملامحمد عمر، رهبر پیشین امارت اسلامی، بوده است از سوی امریکا آزاد شدند که در بدل، امارت اسلامی یک شهروندان امریکا را آزاد ساخت.
رفت و آمد نمایندگان کشورها در سال ۲۰۲۲ میلادی به افغانستان جریان داشت و هیاتهای بلند و پایین رتبه کشورهای مانند پاکستان، چین و ایران به افغانستان سفر کردند.
طارق فرهادی، آگاه مسایل سیاسی، گفت: «چین به اساس منافع خود در افغانستان پیشآمد میکند اما تا وقتی که یقین پیدا نکند که حکومت همهشمول شده است و دیگران هم سهم دارند در صدر حکومت افغانستان را به رسمیت نمیشناسد.»
مولوی محمد یعقوب مجاهد، سرپرست وزارت دفاع، نیز در همین سال به امارات متحده عربی رفت و در آنجا با مقامهای ارشد آن کشور گفتوگو کرد. سفر آقای مجاهد همزمان با سفر حامد کرزی رییسجمهور پیشین کشور، به امارات متحده عربی انجام شد.
پس از از این دو، توماس وست نماینده ویژه امریکا برای افغانستان نیز به امارات رفت.
سنگر امیرزاده، آگاه مسایل سیاسی، گفت: «کلانترین کاری که باید انجام شود ما به یک تفاهم سیاسی کلان برسیم.»
معافیت سفر سیزده مقام امارت اسلامی در بیستم آگست ۲۰۲۲ پایان یافت. شورای امنیت سازمان ملل متحد درباره تمدید معافیت سفر مقامهای حکومت سرپرست به توافق نرسیدند و نشست بینتیجه پایان یافت.
اما امریکا به محدودیت سفر مقامهای امارت اسلامی اکتفا نکرد و پا فراتر گذاشت، در یازدهم اکتوبر ۲۰۲۲ میلادی، وزارت خارجه امریکا محدویدت ویزه را بر مقامهای برحال و پیشین امارت اسلامی وضع کرد.
در این سال، کرسی نمایندگی دایمی افغانستان در سازمان ملل متحد به امارت اسلامی واگذار نشد. مجمع عمومی سازمان ملل متحد در شانزدهم دسمبر ۲۰۲۲ تصمیم گرفت که نماینده حکومت پیشین در کرسی افغانستان باقی بماند.
کارولین رودریگز بیرکت، رییس کمیته اعتبار سازمان ملل متحد در ۲۶ قوس ۱۴۰۱، گفت: «ما دوباره در باره نمایندگیهای افغانستان میانمار و لیبا مکاتبه داشتیم و کمیته ملاحظات را درباره نمایندگی کشورها به تعویق انداختیم.»
تمامی قانونهای که در دوران جمهورریت تصویب شده بودند، از سوی حکومت سرپرست در نهم ماه جولای، ملغا اعلام شد.
مولوی هبتالله آخندزاده، رهبر امارت اسلامی، در ۱۸ سرطان ۱۴۰۱، گفت: «هر آن چیزی که غیرشرعی است و به فایده مردم نیست و احکام ظالمانه درج شده است ما تمام شان را لغو میکنیم و تنها نظام شرعی جور میکنیم.»
حکومت سرپرست افغانستان همچنان نه سال پس از مرگ ملا محمدعمر بنیانگذار و رهبر پیشین امارت اسلامی طی یک مراسمی از قبر وی رونمایی کرد.
نبود قانون اساسی، اعلام نشدن کابینه رسمی، ناروشن بودن پرچم رسمی افغانستان در جهان و فقر و بیکاری از مسایل حل ناشده باقی مانده است و روشن نیست که حکومت سرپرست میتواند بر این مشکلات در سال جدید میلادی پایان دهد و یا خیر.