قدرت‌گیری دوباره طالبان و خروج ایالات متحده، ساخت قدرت منطقه‌ای و بافت ژیوپلتیک منطقه‌ای را دگرگون کرد. این امر ضرورت بازبینی و بازتعریف برنامه‌های سیاست خارجی قدرت‌های بزرگ، قدرت‌های منطقه‌ای، فرامنطقه‌ای و همسایه‌گان افغانستان را برجسته کرده است. اکثر کشورهای همسایه نگران تحولات افغانستان استند. سه همسایه شمالی افغانستان بیشتر از پیش نگران اوضاع این کشور می‌باشد. تاجیکستان یکی از کشورهای هم‌مرز با افغانستان است که تحولات این کشور را از نزدیک دنبال کرده و نگاهی از سر احتیاط نسبت به شرایط افغانستان دارد.
امام‌علی رحمان تنها رییس‌جمهور در میان دیگر سیاست‌مداران در آسیای مرکزی است که با صراحت اظهار داشته که در افغانستان باید حکومت همه‌شمول شکل گیرد. درواقع، او و دستگاه دیپلماسی‌اش فعالانه و مصرانه خواهان راه‌حل برای بحران مشروعیت و مقبولیت رژیم طالبان در میان مردم افغانستان، از طریق گفت‌وگو میان افغان‌ها است. در دو سال اخیر شاهد جهت‌گیری‌های فعال رحمان بودیم. در یک‌ونیم سال اخیر یکی از اصلی‌ترین محور گفت‌و‌گوها و دیدارهای او را مسأله افغانستان می‌ساخت.
افراط‌گرایی، تروریسم و جدایی‌طلبی سه چالش بنیادی است که کشورهای آسیای‌مرکزی با آنها دست در گریبانند. گروه طالبان به پیچیده‌گی اوضاع افزوده است. طالبان با جاسازی جنگ‌جویان عمدتاً تاجیک خود در مناطق شمال و شمال‌شرقی، به نگرانی و تشویش تاجیکستان افزوده است. ترس تاجیک‌ها از حضور شبه‌نظامیان، «جماعت انصارالله» یا آن طور که در میان طالبان معروف است، «طالبان تاجیک» در میان ناقلین طالبان به شمال افغانستان می‌باشد. در سال گذشته میلادی گروه دیگر به نام «جنبش طالبان تاجیکستان» و با هدف سرنگونی حکومت امام‌علی رحمان و برپایی حکومت اسلامی در تاجیکستان اعلان ظهور کرد.
کشورهای آسیای مرکزی به این دلیل از قدرت‌گیری رژیم طالبان هراس دارند. چون جنگ‌جویان افراطی این کشورها در طول ۲۰ سال گذشته دوشادوش طالبان رزمیده‌اند. با بازگشت این شبه‌نظامیان به کشورهای‌شان ناامنی و بی‌ثباتی را نیز منتقل خواهند کرد. چنان‌که در دهه ۹۰ میلادی کردند. جنگ‌جویان مسلمان آسیای مرکزی در خاک افغانستان و در نبرد علیه اتحاد جماهیر شوری اشتراک کرده بودند. با بازگشت به سرزمین‌های‌شان موجی از بی‌ثباتی و ناامنی در اکثر کشورهای این منطقه دامن زده شد، از جمله جنگ‌های داخلی بهیژه در تاجیکستان.
حضور دولت اسلامی ولایت خراسان(ISKP) در خاک افغانستان مساله دیگری است که برای تاجیک‌ها تشویش‌برانگیز می‌باشد. این در حالی است که این گروه در سال‌های اخیر دست به عملیات‌های تخریبی در خاک تاجیکستان زده است. به‌گونه مثال در ماه جولای ۲۰۱۸ میلادی این گروه بر دوچرخه‌سواران خارجی حمله کرد که در نتیجه چهار تن را به قتل رساندند.
امام‌علی رحمان در یک‌ونیم سال اخیر برای جلوگیری از گسترش ناامنی و کاهش تهدید علیه کشورش، اقدام‌های پیش‌گیرانه و بازدارنده‌ای را در پیش گرفته است؛ از جمله، افزایش نیروهای مرزی. تاجیک‌ها همزمان با نبرد طالبان علیه حکومت افغانستان، بیش از ۲۰ هزار نیروی مرزی تازه‌نفس را در امتداد مرز افغانستان جا‌به‌جا کردند و آماده‌باش ارتش را اعلان کردند. انجام رزمایش‌های مشترک نظامی با کشورهای منطقه، گسترش برج‌های دیده‌بانی برای وارسی و کنترل هرچه بیشتر بر مرز دوکشور، جزیی از اقدامات کلانی است که امام‌علی رحمان برای تقلیل تهدید در پیش گرفته است.
روی کار آمدن دوباره طالبان سبب پیدایش چالش و گسترش تهدید نسبت به بعضی کشورهای منطقه شده است. همان‌طور که گفته شد، افغانستان تحت اداره طالبان یکی از محورهای اصلی دستگاه دیپلماسی رحمان می‌باشد. امام‌علی رحمان خواهان حل مسالمت‌آمیز بحران حاکمیت و مشروعیت در افغانستان است. او نگران اوضاع افغانستان است. وی با آگاهی و درک اینکه یک افغانستان بی‌ثبات نه‌تنها چالشی برای مردم افغانستان، بلکه برای تمام منطقه به دنبال خواهد داشت. لذا است که خواهان حل مسایل افغانستان از طریق گفت‌وگو است.
موضوع دیگری که درواقع تاجیک‌ها خوب می‌دانند، قدرت‌گیری طالبان جسارت گروه‌های اسلامی مخالف نظام در این کشور را بالا برده و سبب گسترش، افراط‌گرایی و طالبانیسم خواهد شد. عملاً تاجیک‌ها درگیر دو گروه «جماعت انصارالله» و «دولت اسلامی ولایت خراسان» می‌باشند. دو گروهی که تاجیک‌ها آنها را تهدیدی علیه امنیت ملی‌شان می‌دانند. دو گروهی که ظاهراً با آمدن طالبان بیش از پیش در افغانستان جا باز کرده‌اند. درواقع، قدرت‌گیری یک گروه تروریستی مخالف دولت در افغانستان، سبب چشم‌اندازی ناروشن در منطقه شده است.
