پاکستان جدا از چالش های جدی سیاسی و اقتصادی، با یک وضعیت امنیتی بد نیز مواجه است. بیش از 100 حمله در طول دو ماه گذشته رخ داده است که شامل تصرف اداره مبارزه با تروریسم در بانو و یک حمله انتحاری در اسلام آباد. این حملات و انبوهی از حملات دیگر توسط تحریک طالبان پاکستان انجام شد که در افغانستان پناهگاه هایی دارند.
پاکستان یک سال و نیم پیش شاهد این وضعیت نبود. در آگست 2021 به خاطر پیروزی طالبان در افغانستان، شادی، سرخوشی میان مقامات پاکستانی بسیار زیاد بود. این مسئله به عنوان افتخار حمایت پنهان دو دهه ای پاکستان از طالبان تلقی می شد. عمران خان، نخست وزیر وقت، مدعی شد که افغان ها غل و زنجیر برده داری را شکسته اند.
دلایل سرخوشی آشکار بود. در دو دهه گذشته، پنداشت همگان در پاکستان معتقد بود که افغانستان تحت حاکمیت طالبان حداقل به سه دلیل امنیت پاکستان را تقویت می کند: چنین دولتی تضمین می کند که هند هیچ فضایی در افغانستان نخواهد داشت. طالبان خط دیورند را به رسمیت میشناسد که خواستههای ملیگرایانه پشتونها را در هر دو کشور سرکوب میکند. آنها، تحریک طالبان پاکستان را بی اعتبار میکنند. بخشی از سرخوشی پاکستان نیز ناشی از این تصور بود که با به قدرت رسیدن طالبان، هند متحمل خسارات هنگفتی در افغانستان شد که شامل سرمایه گذاری بیش از 3 میلیارد دالر از سال 2001 در پروژه های توسعه و بازسازی بود. پاکستان با نگاه به روابط خود از دریچه بازی حاصل جمع صفر، پیروزی طالبان را بهمنظور تقویت شدید نفوذش در افغانستان به قیمت هند میدید و بهعنوان شکست بزرگ استراتژی هند معرفی شد.
یک سال و نیم پس از تسخیر کابل توسط طالبان، آن سرخوشی های نخستین خیلی زود پایان یافت و پاکستان اکنون به هم ریخته است. در حالی که امنیت آن به شدت به خطر افتاده است، هیچ یک از سه هدف آن محقق نشده است.
هند به درخواست طالبان که مشتاق به راه اندازی مجدد پروژه های زیربنایی هستند، به کابل بازگشته است و ملا یعقوب، وزیر دفاع و پسر ملا عمر، پیشنهاد فرستادن افسران نظامی افغان را برای آموزش به این کشور داده است.
طالبان خط دیورند را به رسمیت نشناخته اند و بعید است که این کار را انجام دهند. به گفته ملا ضعیف، سفیر پیشین طالبان در اسلام آباد، طالبان حداقل سه بار از به رسمیت شناختن خط دیورند خودداری کرده بودند.
در نهایت، طالبان از اقدام علیه تحریک طالبان پاکستان خودداری و در عوض فقط گفتگوهای بین این گروه و پاکستان را تسهیل کرده اند. گفتوگوها و آتشبس شکست خورده و تحریک طالبان پاکستان چندین حمله را در چندین بخش از پاکستان از جمله اسلامآباد انجام داده است.
بنابراین پاکستان هم با طالبان افغانستان و هم با طالبان پاکستان مشکل دارد. نگرانی برای پاکستان این است که در حالی که طالبان خط دیورند و در نتیجه تمامیت ارضی پاکستان را به چالش کشیده اند، تحریک طالبان پاکستان به دنبال لغو ادغام ایالت پیشین فتا و خیبر پختونخوا (KPK) است. روی هم رفته، این گیره ی پشتون از هر دو طرف خط دیورند میتواند ایده یک منطقه بزرگتر پشتوننشین را که میتواند به یک جنبش جداییطلب تبدیل شود و تمامیت ارضی پاکستان را بهشدت خدشهدار کند، جریانبخش باشد.
بدیهی است که سیاست چندین دهه ای پاکستان در مورد افغانستان و مبارزه با تروریسم شکست خورده است، زیرا به تروریسم اجازه داده است تا در همان مناطقی که قرار بود از آن حذف شود، دوباره ظاهر شود. از این رو، پاکستان به دنبال یک استراتژی تجدید نظر شده برای مقابله موثر با وضعیت افغانستان و تحریک طالبان پاکستان است.