به گفته مقامات فعلی و سابق آمریکایی، اروپایی و افغانستان، نهادهای استخباراتی غربی در حال ارزیابی و درخواست از رهبران منطقه ای خارج از دولت افغانستان هستند که ممکن است قادر به ارائه اطلاعات در مورد تهدیدات تروریستی پس از عقب نشینی نیروهای ایالات متحده باشند!
علی رغم گفته دیپلمات‌هایی که می گویند دولت افغانستان و نیروهای امنیتی آن قادر به ایستادگی خود خواهند بود، این اقدام نشان می دهد که نهادهای استخباراتی غرب در حال آماده سازی برای احتمال سقوط دولت مرکزی و بازگشت اجتناب ناپذیر به جنگ داخلی هستند!
از میان نامزدهایی که امروز برای جمع آوری اطلاعات در نظر گرفته شده اند فرزند احمد شاه مسعود ،مبارز مشهور افغان است که در دهه ۱۹۸۰ جنگجویان را علیه شوروی رهبری می کرد. پسر او احمد مسعود ۳۲ ساله، چند سال گذشته را صرف تلاش برای احیای کار پدرش با تجمع ائتلافی از شبه نظامیان برای دفاع از شمال افغانستان کرده است!
هرچند افغان ها، مقامات آمریکایی و اروپایی می گویند هیچ همکاری رسمی بین آقای مسعود و نهادهای استخباراتی غربی وجود ندارد، هرچند برخی جلسات مقدماتی را برگزار کرده اند!
علاقه به ایجاد ارتباط با مسعود و دیگر کارگزاران قدرت منطقه ای بدیهی است. دولت های غربی به تعهدات طالبان برای جلوگیری از خروج گروه های تروریستی از کشور در سال های آینده بی اعتماد هستند و می ترسند در صورت عدم توافق صلح، دولت افغانستان شکسته شود!
همچنین مقاومت دوم، شبکه ای که آقای مسعود اکنون قیام مسلحانه خود را نام گذاری کرده شبکه ای است که مخالف طالبان، القاعده یا هر گروه افراطی است که در سایه آنها قیام کند!
برترین مقامات سی. ای. ای از جمله ویلیام برنز مدیر این نهاد اذعان کرده اند که پس از خروج نیروهای آمریکایی و کاهش توانایی آنها در جمع آوری اطلاعات در مورد فعالیت های تروریستی، آنها به دنبال راه های جدید برای جمع آوری اطلاعات در افغانستان هستند!
اما سازمان آقای مسعود در مراحل ابتدایی خود است و هنوز از حمایت و مشروعیت لازم برخوردار نشده است، اما تحلیلگران معتقدند حمایت از هر نوع جنبش مقاومت چالش های واقعی ایجاد می کند!
تحلیلگران امنیتی می گویند یک رهبر شبه نظامی برای تضمین های احتمالی ضد تروریسم در حالی که نیروهای بین المللی عقب نشینی می کنن، روند دولت سازی را تضعیف می کند و عملا با قدرت بخشیدن به نیروهای ضد دولت، ایده یک جنگ داخلی قریب الوقوع را به واقعیت مورد انتظار تبدیل می کند!
برخی همچون دیوید مارتینون سفیر فرانسه در کابل که طی سه سال گذشته آقای مسعود را از نزدیک ملاقات کرده و در نظر دارد او را برای سفر به پاریس برای دیدار با رهبران فرانسه از جمله رئیس جمهور دعوت کند، مسعور را فردی باهوش، پرشور و صادق می داند که خود را به کشورش متعهد کرده است!
واشنگتن با این نظرات اختلافات بیشتری دارد و برخی از تحلیلگران دولت فکر نمی کنند که آقای مسعود بتواند ائتلافی موثر ایجاد کند!
هجده ماه پیش لیزا كورتیس یكی از مسئولان شورای امنیت ملی به همراه زلمی خلیل زاد با آقای مسعود دیدار كرد. او آقای مسعود را کاریزماتیک توصیف کرد و گفت که او در مورد اهمیت ارزشهای دموکراتیک و حفظ پیشرفت های ۲۰ سال گذشته قانع کننده صحبت می کند!
در افغانستان برخی به قدرت آقای مسعود در تاثیرگذاری بر مقاومت شک دارند. میرزا محمد یارمند معاون سابق وزیر در وزارت داخله گفت: “تجربه عملی نشان داده است که هیچ کس نمی تواند مانند پدرش باشد. پسر در زمان دیگری زندگی می کند و تجربه ی پدرش را ندارد!”
اما با وجود نظرات متفاوت در مورد قدرت سازمانی مسعود، توافق گسترده ای وجود دارد که او می تواند به عنوان چشم و گوش غرب عمل کند! در ماه های اخیر سخنان آقای مسعود شدیدتر شده و او طی یک مراسم اخیر در کابل، آقای غنی را مورد هجوم و انتقاد قرار داده است!
به گفته اشخاصی که از کارهای آقای مسعود آگاه هستند، او علاوه بر تماس با ایالات متحده با چندین کشور دیگر نیز در تماس بوده است. اسناد استخباراتی افغانستان نشان می دهد که آقای مسعود در حال خرید اسلحه از روسیه از طریق واسطه ای است!
نیویورک تایمز
۲۰۲۱/۱۴/۵
