در ساعات نیمه شب 9 مارچ در مزارشریف، یک بمب گذار انتحاری خود را در طبقه دوم دفتر محمد داوود مزمل، والی طالبان در ولایت بلخ منفجر کرد. گروه داعش مسئولیت قتل یکی از بلندپایه ترین شخصیت های حکومت طالبان را بر عهده گرفت.
از زمان تسلط طالبان در اگست 2021، داعش به عنوان یک گروه تروریستی قدرتمند در افغانستان ظاهر شده است. حملات مکرر این گروه، یک چالش مستقیم برای اقتدار و قدرت طالبان شناسایی شده است. در میان تضمین های طالبان در جهت تامین امنیت کشور، حداقل 16 حمله انجام شده توسط داعش بین آگست 2021 تا سپتمبر 2022 علیه جامعه شیعه هزاره در مساجد، مکاتب و حمله به یک عبادتگاه مردم اهل هنود انجام شده است.
حملاتی به مانند حمله بالای سفارت‌های روسیه (سپتمبر 2022)، پاکستان (دسمبر 2022)، و هتلی که دیپلمات‌ها و تحاران چینی را در خود جای داده بود (همچنین دسمبر 2022)، تشکیلات امنیتی طالبان را به سخره می‌گیرد که هدف آن تامین امنیت تعداد انگشت شماری از کشورهایی است که هنوز سفارت خانه هایشان در کابل فعال هستند.
از سوی دیگر، کشتن سربازان و مقامات طالبان و انجام حملاتی در مجاورت دفاتر طالبان، توهین مستقیمی به نظام امارت اسلامی می تواند باشد و این پیام را ارسال می‌کنند که در درازمدت، داعش می‌تواند تهدیدی وجودی برای طالبان باشد.
از اگست 2021، واکنش طالبان از انکار حضور نیروهای داعش در خاک افغانستان تا ضعیف و بی‌اهمیت نشان دادن این گروه متغیر بوده است. طالبان از هرگونه کمک خارجی برای مقابله با داعش امتناع کرده و تاکید می کند که به تنهایی قادر به انجام این کار است.
بر اساس ارزیابی های بین المللی، تعداد نیروهای داعش از 3000 به 6000 در حدود 18 ماه پس از ماه اگست سال 2021 تقریبا دو برابر شده است. در نومبر 2021، نماینده سازمان ملل متحد در افغانستان حضور این گروه را در تمام 34 ولایت افغانستان تایید کرد. واضح است که حملات مکرر جنگجویان طالبان که منجر به کشته شدن اعضای داعش می شود، کمک زیادی به سرکوب پتانسیل این گروه نکرده است.
شکست طالبان در مهار خشونت داعش را می توان به طور کلی به عنوان شکست یک گروه شورشی پیشین در تبدیل خود به یک نیروی موثر ضد شورش توصیف کرد. با این حال، در سطحی دیگر، فقدان ظرفیت می تواند به دلیل پیوندهایی باشد که یک جناح برجسته طالبان با داعش مشترک است. شبکه حقانی در گذشته پیوندهایی با داعش داشته است. چ به عقیده مقامات سابق استخبارات افغانستان، این روابط همچنان ادامه داشته است.
با وجود حقیقت یا عدم وجود آن، در این روایت ها، تثبیت و گسترش تدریجی داعش در ماه های آینده یک احتمال جدی به نظر می رسد. طالبان نه آشکارا قادر به تضعیف این گروه هستند و نه مایل به پذیرش هر گونه ظرفیتی که همکاری خارجی را در این زمینه افزایش می دهد. این نگرانی‌های کشورهای منطقه را تایید می‌کند که تحت حکومت کنونی، افغانستان می‌تواند به پناهگاه امن و سکوی پرتاب تروریسم تبدیل شود.
هدف نهایی داعش فراتر از قلمرو افغانستان است. تا زمانی که یک رویکرد مبتنی بر اجماع منطقه ای تقویت نشود، منطقه می تواند به آینده ای ناپایدار که با خشونت و بی ثباتی شدید شناسایی می شود، دیده شود.
