افزایش تمرکز داعش شاخه خراسان بالای آسیای مرکزی

در هفته‌های اخیر، گروه داعش شاخه خراسان در شمال افغانستان عملیات هایی را انجام داده است و این مسئله باعث شده تا طالبان را بر آن دارد تا یک سری عملیات ضد تروریستی را علیه مخفیگاه‌های این گروه انجام دهند. طبق گزارشات، جنگجویان خارجی تاجیک و ازبک در حملات طالبان کشته شدند، و تلاش های داعش برای افزایش تبلیغات، جذب نیرو و جمع آوری کمک های مالی با هدف قرار دادن آسیای مرکزی می تواند پیامدهای امنیتی فراملی آینده را برای این منطقه داشته باشد. در نتیجه، ازبکستان، تاجیکستان و سایر کشورهای همسایه اقدامات امنیتی را برای مقابله با این تهدید به اجرا گذاشته اند.

کشورهای آسیای مرکزی با توجه به سابقه حملات فرامرزی و فعالیت های شبه نظامیان داخلی در منطقه علیه شان، خود دلیلی برای نگرانی دارند. از زمان تسلط طالبان بر افغانستان در اگست 2021، داعش شاخه خراسان همچنین دستگاه تبلیغاتی خود را متمرکز و گسترش داده است.

استراتژی رسانه ای داعش مشتمل بر انتقادی است که دولت و رهبران آسیای مرکزی را هدف قرار داده و روابط طالبان با رژیم های «مرتد و ملحد» در تاشکند و دوشنبه را محکوم می کند.

داعش، طالبان را به عنوان یک جنبش پشتون محور به تصویر می کشد که با ازبک ها و تاجیک ها دشمنی دارند، در حالی که همزمان به عنوان دست نشانده قدرت های خارج (شامل کشورهای آسیای مرکزی) عمل می کنند.

علاوه بر این، داعش بر چگونگی مبارزه طالبان با جنبش اسلامی ازبکستان (IMU) متحد گروه داعش و از بین بردن جنگجویان جنبش اسلامی ازبکستان و خانواده‌هایشان تأکید می‌کنند.

این درحالیست که طالبان تحت فشار شدید کشورهای همسایه و جامعه جهانی برای جلوگیری از حملات تروریستی از افغانستان و همچنین توقف هرگونه سرریز احتمالی آنها به آسیای مرکزی هستند.

گروه داعش لفاظی‌های خصمانه و تهدیدات خود را علیه دولت‌های آسیای مرکزی تشدید کرده است و ازبکستان و تاجیکستان را هدف قرار داده اند، در حالی که از طریق تبلیغات گسترده به دنبال افزایش جذابیت خود در میان اسلام‌گرایان در این کشورها است.

این گروه همچنین می‌خواهد روابط طالبان با کشورهای منطقه را تضعیف کند و « تأثیر مخرب» در افغانستان ایجاد کنند تا طالبان را ضعیف نگه دارند و از حمایت‌های خارجی، سرمایه‌گذاران و سازمان‌های بشردوستانه جلوگیری نمایند. بنابراین، تهدید حملات بیشتر علیه دولت های آسیای مرکزی و منافع آنها در داخل افغانستان ادامه خواهد داشت.

(بنیاد جیمزتاون / 14 آپریل 2023)