ادامه بخش دوم
طالبان افغانستانی فشار جهانی را خنثی نمودند
امارت اسلامی علاوه بر اینکه تحت فشار سیاست قهری پاکستان قرار گرفته است، پیوسته تلاش کرده است تا فشارهای جهانی را در مورد دو موضوع اصلی نادیده بگیرد: نخست، درخواست لغو ممنوعیت ورود دختران و زنان به مدارس، دانشگاه‌ها، ادارات، پارک‌ها و سایر مکان های عمومی. دوم، درخواست سازمان ملل متحد و دیگر قدرت‌های بین‌المللی برای تشکیل یک دولت فراگیر با مشارکت اپوزیسیون، نخبگان و زنان، تا در نهایت حکومت سرپرست به رسمیت شناخته شود.
امارت اسلامی در 15 اگست 2021 کنترل افغانستان را به دست گرفتند که پس از آن در 7 سپتامبر 2021 دولت موقتی را ایجاد کردند. یکی از اولین تصمیمات آن دولت لغو وزارت امور زنان و جایگزینی آن با وزارت امر به معروف و نهی از منکر بود. علاوه بر وزارتخانه های معارف و تحصیلات عالی که مدارس و دانشگاه ها را بر روی زنان ممنوع کرده است، این وزارتخانه ها مجموعه اقدامات گسترده ای را انجام داده است که زنان را به چهاردیواری خانه هایشان کشانده است.
دومین نکته ای که دولت طالبان همواره در برابر فشارهای سازمان ملل و دولت های غربی ایستادگی کرده است، تقاضا برای یک دولت فراگیر می باشد، یعنی شامل سیاستمداران مخالف، رهبران قومی و اجتماعی و زنان. تقاضای حکومت فراگیر نه تنها از سوی غرب، بلکه از سوی ایران، پاکستان، تاجیکستان و دیگر کشورهای اسلامی نیز مطرح شده است.
اما رهبران طالبان بارها چنین خواسته هایی همچون تشکیل دولت فراگیر نادیده گرفته اند. در نومبر 2023، ذبیح الله مجاهد سخنگوی طالبان افغانستان اظهار داشت که نظام کنونی افغانستان در حال حاضر فراگیر است و مردم تمام ولایات و نمایندگان قبایل در آن مشارکت دارند. او افزود که ۸۰ درصد از کارمندان نظام جمهوریت برقرار است و کسانی که موضوعاتی مانند تشکیل حکومت فراگیر را مطرح می کنند، مقاصد سیاسی خود را دارند.
تلاش های میانجی گری مولانا فضل الرحمن
در اوایل سال 2024، پاکستان و افغانستان مجددا پشت میز مذاکرات قرار گرفتند. در مواجهه با موضع سخت پاکستان به ویژه پس از تصمیم این کشور مبنی بر اخراج پناهجویان افغان، امارت اسلامی افغانستان از مولانا فضل الرحمن رهبر حزب جمعیت علمای اسلام پاکستان دعوت نمود تا در موضوعات بحث برانگیز همچون وضعیت روابط افغانستان و پاکستان گفتگو کنند.
مولانا فضل الرحمن به تاریخ 7 جنوری 2024 در یک سفر شش روزه وارد کابل شد. رهبران دینی طالبان با هیأت هایی به ریاست ملا حسن آخند نخست وزیر و مولوی عبدالکبیر معاون سیاسی ریاست الوزرا به طور جداگانه در کابل دیدار کرد. بر اساس گزارشی که فردی که از افشای نامش اکراه داشت عنوان کرده که هیئت مذکور به رهبری فضل الرحمن «به طور غیررسمی با رهبری تحریک طالبان پاکستان نیز دیدار داشته است».
مولانا فضل الرحمن از کابل به قندهار، پایتخت طالبان افغانستان رفته و در 10 جنوری با ملا هبت الله آخندزاده، دیدار نمود. میانجیگری مولانا فضل الرحمن تنها تلاش برای حفظ روابط افغانستان و پاکستان نیست.
ورزپانرا وحدت، یک روزنامه ی پاکستانی که به زبان پشتو مطلب می نویسند در شماره 9 ماه جنوری 2024، این پرسش را مطرح کرد که آیا طالبان افغانستان در موضع خود در مورد تحویل رهبران تحریک طالبان پاکستان به درخواست مولانا فضل الرحمن تمایل نشان خواهند داد یا خیر. واقعیت های موجود، حاکی از آن است که حاکمان کنونی افغانستان نه پیش از این و نه احتمالا پس از سفر فضل الرحمن گام مثبتی بر نخواهند داشت. این مقاله خاطرنشان کرده که دلیل دیگر از امتناع طالبان افغانستانی، ترس از پیوستن هزاران جنگجوی تحریک طالبان پاکستان به داعش و بدتر شدن وضعیت امنیتی در افغانستان و پاکستان است.
به نظر می‌رسد که پاکستان و افغانستان تحت حاکمیت طالبان در سال‌های آینده به جنگ و صلح باز خواهند گشت، و راهبرد ششم نورولی محسود هم استراتژی جنگ و استراتژی صلح را مانند استراتژی طالبان افغانستان در این کشور، پیش خواهند گرفت.
چشم انداز تحریک طالبان پاکستانی از جهاد جهانی
صرفاً به دلایل عملیاتی، حملات تحریک طالبان پاکستان بیشتر به ایالت خیبر پختونخوا محدود می شود. امارت اسلامی نیز فعالیت های خود را به خاک افغانستان محدود کرده بود. اما هیچ یک از گروه های جهادی به ناسیونالیسم سرزمینی اعتقاد ندارند. به همین دلیل است که طرح تحریک طالبان برای یک امارت کوچک تحت حاکمیت شرعی در خیبر پختونخوا آماده است.
بنابراین، راهبرد پنجم، که توسط تحریک طالبان پاکستان اتخاذ شده و در بالا ذکر شد، صرفاً تاکتیکی است و باید برای گمراه ساختن جهان با این استدلال که “تحریک طالبان پاکستان برنامه خارجی و جهانی ندارد، جنگ مقدس ما علیه خائنان و اشغالگران است، مورد سوال قرار گیرد.” این استدلال فریبنده است زیرا هدف کوتاه مدت تحریک طالبان پاکستان ایجاد یک امارت در منطقه خیبر پختونخوا با آگاهی کامل از این واقعیت است که دو دهه طول کشید تا طالبان افغانستان علیه نیروهای آمریکایی جنگیدند تا متوجه این هدف شوند.
بیانیه های زیادی از سوی تحریک طالبان پاکستان منتشر شده است که نشان می دهد این حزب به دیدگاه ایدئولوژیک و بلندمدت جهاد جهانی علیه جهان غیراسلامی اعتقاد دارد. تا اکتبر 2023، تحریک طالبان پاکستان استدلال کرد که جهاد پاکستان که توسط مجاهدین تحریک طالبان پاکستان انجام می شود، منادی مسائل بسیار مهم تر در ابعاد بزگتری است.
در ماه می 2022، تحریک طالبان پاکستان بیانیه دیگری صادر کرد که در آن با انتقاد از سیاست پاکستان و نقش این کشور در مبارزه با تروریسم در حمایت از ایالات متحده، گفت: “پاکستان برای دهه ها به عنوان یک دولت تحت کنترل غرب مورد استفاده قرار گرفته است.” دلیل دیگری قابل توجه است: روشن شد که تحریک طالبان پاکستان قصد دارد تا بیرق سفید طالبان افغانستان را نیز بر فراز اسلام آباد به اهتزاز درآورد، همانطور که اکنون در کابل انجام می شود.
پایان
موسسه تحقیقاتی ممری
