چگونه دوستی کرملین با طالبان توسعه خواهد یافت؟ آیا روسیه همراه با کشورهای آسیای مرکزی در افغانستان سرمایه گذاری خواهند کرد؟

در آغاز هفته جاری، وزارت امور خارجه و وزارت عدلیه فدراسیون روسیه به ولادیمیر پوتین پیشنهاد کردند تا طالبان را از فهرست سازمان های ممنوعه در روسیه حذف کند. کارشناسان بر این باورند که به احتمال زیاد این موضوع شناسایی رسمی گروه طالبان توسط روسیه.

اکنون سوالاتی ایجاد می شود از اینکه این تحول چشم گیر و غافلگیر کننده در روابط کرملین و طالبان، چه تصمیمات اقتصادی ممکن است به دنبال داشته باشد؟ آیا این بدان معناست که روسیه در کنار کشورهای آسیای مرکزی و چین در افغانستان سرمایه گذاری خواهند کرد؟ در این گزارش از رستم برناشف، کارشناس سیاسی و کارشناس امنیتی این مسائل را پرسیده ایم:

سوال: این مسئله  نخستین باری نیست که مقامات روسیه در مورد لزوم حذف طالبان از لیست سازمان های تروریستی صحبت می کنند. آیا این بار به نظر شما این مسئله اتفاق خواهد افتاد؟

– من فکر می کنم، بله، طالبان از لیست سازمان های تروریستی روسیه حذف خواهند شد، همه مسائل و جوانب نشان می دهد که این دقیقاً تصمیمی است که در این مورد گرفته می شود.

برای من دشوار است که در مورد زمان انجام این کار صحبت کنم: من در ساختار تصمیم گیری داخلی روسیه فعالیت نمی کنم. اما به نظر من درست است، این مسئله در آینده نزدیک به وزارت عدلیه کشور تقدیم و به احتمال زیاد این تصمیم گرفته خواهد شد.

سوال: بیایید این تصور را داشته باشیم که روسیه قبلاً این کار را انجام داده است. آیا باید انتظار داشت که مقامات روسیه نیز حکومت طالبان در افغانستان را مشروع و به رسمیت بشناسند؟ حتی با وجود این واقعیت که قدرت طالبان به طور رسمی توسط هیچ کشوری در جهان به رسمیت شناخته نشده است؟

– صحبت در مورد احتمال به رسمیت شناختن دولت طالبان دشوار است، زیرا اجماع بین المللی در مورد عدم به رسمیت شناختن این دولت وجود دارد. این اجماع مستلزم آن است که حکومت طالبان یک سلسله اقداماتی را انجام دهد که عملاً اجرای آنها برای طالبان غیرممکن است.

بنابراین، به نظر من کرملین همچنان عملاً با دولت طالبان کار خواهد کرد، اما نه به صورت قانونی.

سوال: چه چیزی می تواند مقامات روسیه را از به رسمیت شناختن دولت طالبان باز دارد؟

فقط نوعی اجماع. علاوه بر این، نیازی به چنین شناختی وجود ندارد.

به عنوان مثال، ما می بینیم که ازبکستان بدون به رسمیت شناختن غیرقانونی دولت طالبان، به خوبی با آنها تعامل می کند، مسائلی را که در حوزه منافع ازبکستان قرار می گیرد، به خوبی حل می کند. مثال دیگر قزاقستان است که همین کار را می کند.

بنابراین، به نظر من کرملین دولت طالبان را به رسمیت نمی شناسد تا برخی اصول ایدئولوژیکش را از بین نبرند. اما تعامل با طالبان تشدید خواهد شد و زمانی که وزیر امور خارجه روسیه با نمایندگان این گروه ملاقات کند، پس هیچ محدودیتی وجود نخواهد داشت.

سوال: شما خودتان پیشتر به موضوع ارتباط بین دولت طالبان و کشورهای آسیای میانه پرداخته اید. تصمیم حذف طالبان از فهرست سازمان های تروریستی در روسیه چه تاثیری بر کشورهای آسیای مرکزی خواهد داشت؟ آیا آنها هم می توانند از روسیه الگو بگیرند؟ علاوه بر این، همانطور که قبلاً یادآوری کردید، کشورهای منطقه ما به هر نحوی با دولت طالبان تماس دارند؟

– خوب، فقط تاجیکستان باید از روسیه الگو بگیرد، احتمالاً به این دلیل که، اگر اشتباه نکنم، برای کشورهای دیگر، طالبان یک سازمان تروریستی نیستند (من در مورد قرقیزستان تردید دارم). و بنابراین، به سادگی مشکلی مانند “ما در حال تعامل با تروریست ها هستیم” وجود ندارد.

قزاقستان قبل از روسیه گروه طالبان را از فهرست تروریست ها حذف کرد و اکنون به طور کاملا فعال با گروه طالبان در تعامل است. و در واقع، احتمالاً، در این مورد، به احتمال زیاد، می توان گفت که این روسیه است که از کشورهای آسیای مرکزی الگو می گیرد و نه برعکس.

سوال: بعد از این تصمیم، بخش امنیتی در منطقه چگونه تغییر خواهد کرد؟ معلوم می شود که طالبان از ماهیت دشمن به متحد تبدیل خواهند شد و تنها تهدید واقعی داعش شاخه خراسان خواهد بود؟

– البته خیر، نه هر سازمانی، نه هر کشوری که در مقام دشمن قرار نگرفته باشد بلافاصله متحد نیست. آنها فقط شریک خواهند بود، یا بهتر است بگوییم، آنها پیش تر هم شریک شده بودند. اما در این صورت، آنها شریکی خواهند بود که می توانید بدون محدودیتی با آنها کار کنید. یعنی تعامل اقتصادی با افغانستان برای روسیه دیگر محدودیتی نخواهد داشت.

بر این اساس، می‌توان فرض کرد که روسیه در کنار کشورهای آسیای مرکزی، شاید در کنار شرکای چینی، به گونه فعال تر نسبت به گذشته به تعاملات اقتصادی و تجاری با افغانستان بپردازد. و در این راستا تعامل به سادگی تشدید خواهد شد.

اینکه چگونه این امر بر امنیت منطقه تأثیر می گذارد بستگی به این دارد که ما چگونه امنیت را ببنیم. به عنوان مثال، من شخصا معتقدم که بله، توسعه اقتصادی وضعیت امنیتی را بهبود می بخشد، زیرا ما قبلاً این تجربه را داشتیم. ما تجربه تعامل بین ازبکستان و افغانستان را داریم، با افغانستان “قبل از طالبان”، زمانی که راه آهن ساخته شد، سیستمی برای خدمات رسانی به این خطوط آهن ایجاد شد. و به لطف این وضعیت در شمال افغانستان تا حدی عادی شده است.

من امیدوارم که این مسیری باشد که وضعیت در این مورد در افغانستان توسعه یابد. بله، مشکلات امنیتی وجود خواهد داشت و شما باید بسیار دقیق و با نظارت شدید کار کنید.

سوال: آیا ممکن است تمرینات نظامی مشترکی برگزار شود؟ برای مثال روسیه همکاری نظامی با طالبان را تعمیق خواهد کرد و مثلاً به آنها سلاح  بفروشد؟

– من فکر می کنم روسیه به دلیل شرایطی که در داخل وجود دارد، و به دلیل درگیری ها و جنجال های داخلی، در حال حاضر آماده نیست به کسی سلاح بفروشد. بنابراین من این گزینه را زیاد محتمل نمی دانم. و بعید است که طالبان اکنون به این سلاح ها نیاز داشته باشد.

منبع: کرنت تایم

29 / می / 2024