انستیتوت صلح ایالات متحده امریکا در یک گزارش تحلیلی می‌گوید که ممنوعیت کشت تریاک توسط طالبان و جایگزینی کوکنار با گندم کم‌ارزش از سوی کشاورزان احتمالاً نارضایتی و تنش‌های سیاسی را تشدید خواهد کرد.
براساس گزارش، اگر این ممنوعیت ادامه یابد، قدرت طالبان را نشان می‌دهد اما در عین حال فقر روستایی را تشدید کرده، نارضایتی میان مالکان زمین را افزایش می‌دهد و منجر به بی‌ثباتی سیاسی می‌شود.
انستیتوت صلح امریکا گفته است که این شرایط به احتمال زیاد نیازهای انسانی را افزایش داده و فشارهایی برای مهاجرت به کشورهای همسایه و فراتر از آن ایجاد خواهد کرد.
در گزارش آمده است که هر دو موضوع برای ایالات متحده و دیگر کشورهای غربی اهمیت دارد.
هرچند به گفته گزارش، پافشاری طالبان بر اجرای این ممنوعیت، به‌ویژه در سال ۲۰۲۴، قابل‌توجه بوده است.
ویلیام برد، کارشناس امور اقتصادی افغانستان در انیستیتوت صلح امریکا نویسنده این گزارش می‌گوید که اگر این ممنوعیت به دلیل فشارها و مقاومت‌ها تضعیف شود، احیای گسترده کشت خشخاش می‌تواند اقتدار طالبان را تضعیف کند.
در گزارش آمده است: «کمک‌های خارجی به تنهایی نمی‌توانند شوک اقتصادی ناشی از این ممنوعیت را جبران کنند یا رشد بلندمدتی را تحریک کنند که برای مقابله مؤثر با مساله تریاک لازم است.»
ویلیام برد در همین حال مدعی است که معلومات دقیق توسط شرکت فناوری ژئواسپاتیال«الیکس» جمع‌آوری شده است، نشان می‌دهد که کشت خشخاش در افغانستان در سال ۲۰۲۴ به‌طور قابل‌توجهی کاهش یافته است.
او می‌گوید: «این امر به وضوح نشان می‌دهد که ممنوعیت تریاک طالبان در دومین سال اجرای خود تشدید شده و تضعیف نشده است و اهمیت استفاده از یافته‌های باکیفیت و به‌موقع برای تحلیل و بحث، سیاست‌گذاری را برجسته می‌کند.»
انستیتوت صلح ایالات متحده امریکا می‌افزاید که جامعه جهانی باید از ایجاد امیدهای «واهی» طالبان مبنی بر ارائه کمک‌های بزرگ در پاسخ به این ممنوعیت اجتناب کند. به گفته گزارش، این کمک‌ها مشکل تریاک را حل خواهند کرد.
در گزارش آمده است: «همان‌طور که تجربه در دیگر کشورها و در افغانستان نشان داده است، راه‌حل این مسئله در توسعه روستایی و رشد اقتصادی قوی در یک دوره طولانی نهفته است، دوره‌ای که طی آن کشور و اقتصاد آن بتوانند به تدریج وابستگی خود را به تولید محصولات غیرقانونی مواد مخدر کاهش دهند.»
هرچند طالبان مدعی هستند که کشت کوکنار را در افغانستان به صفر رسانده‌اند اما دفتر مبارزه با مواد مخدر و جرایم ملل متحد به تاریخ هفت قوس در یک خبرنامه گفته است که تولید تریاک در افغانستان نسبت به سال گذشته میلادی ۳۰ درصد افزایش داشته است.
