شش روز پس از ورود طالبان به پایتخت افغانستان، وضعیت رسانهها همچنان در هاله ابهام قرار دارد. اگرچه در روزهای دوم و سوم حضور طالبان در کابل، شماری از خبرنگاران زن در رسانههای تصویری ظاهر شدند، اما حضور این خبرنگاران دوباره کمرنگ شده است.
در صفحۀ تلویزیون ظاهر شوند یا نشوند، اصلا کار کنند یا نکنند، مسئله این است. خبرنگاران زن در افغانستان بر سر دوراهی سرنوشتسازی رسیدهاند. اکنون سیاستگذاری طالبان تعیین میکند که آنها از خانه بیرون شوند و بر سر کار بروند یا نه.
اگرچه ذبیحالله مجاهد، سخنگوی طالبان در نخستین گفتگوی خود با خبرنگاران در کابل، گفت که رسانهها به کار ادامه دهند، اما سیاست کلی این گروه در مورد سرنوشت رسانهها و به ویژه خبرنگاران زن را مشخص نکرد.
یک روز پس از سخنرانی او، شماری از مجریان زن در صفحۀ تلویزیونها ظاهر شدند و از جادهها گزارش دادند، اما دو سه روز پس از آن، حضور این خبرنگاران دوباره کمرنگ شد.
احسان سهاک، مدیر تلویزیون کابل نیوز امیدوار است که دستاوردهای بیست سال اخیر در عرصۀ رسانهای حفظ شود.
آقای سهاک گفت: “بدون شک رسانهها و آزادی بیان از دست آوردهای دو دهۀ اخیر است و قربانیهای زیادی داده شده است. با حضور طالبان در برخی رسانههای تصویری حضور خانمها کمرنگ شده است. اما امیدوار هستیم که در حفظ و نگهداری این دست آوردها تلاشهای بیشتری صورت گیرد.”
دیانا صمدی، خبرنگار تلویزیون آریانا هنوز به کارش ادامه میدهد، اما میگوید هر لحظه ممکن است با خطری مواجه شود.
بانو صمدی گفت: “من از روزی که کار شروع شده و به ما گفتند که به کار ادامه دهید، من نگرانی دارم و میترسم، بیرون که میروم چه اتفاقی میافتد نمیدانم. حالا همان امنیت روانی را ندارم.”
با این حال، بسیاری از خبرنگاران زن مانند لیدا نوروزی، خبرنگار تلویزیون آرزو در شهر مزارشریف به دلیل نبود امنیت روانی، خانهنشین شدهاند.
او گفت: “من به کار خود ادامه میدهم اما به بانوان واقعا خیلی مشکل شده است. هر چند زنان که در رسانهها هستند تبارز میدهند که هیچ مشکلی نیست. اما واقعا بسیار مشکل است و هر لحظهای که مصاحبه میکنی یک طالب میآید و در کارت مداخله میکند که چه کار میکنی.”
طالبان در زمان حاکمیت خود، رسانههای خصوصی را کاملا بسته بود و به زنان اجازه کار در هیچ نهادی نداده بود.
در حال حاضر که طالبان بخش اعظم خاک افغانستان، از جمله پایتخت را به دست گرفتهاند، سیاست خود را در قبال کار رسانهها و به ویژه فعالیت زنان در رسانهها به گونه روشن بیان نکردهاند.
رسانهها در بیست سال اخیر رشد و توسعه بیپیشینهای داشتهاند. گسترش رسانهها از دستاوردهای بزرگ دو دهه اخیر در افغانستان دانسته میشود.
ازادی رادیو
۲۰۲۱/۲۱/۸