تحلیلگران بر این باور هستند که دیدار روز چهارشنبه هفته گذشته میان ویکرام مصری معاون وزیر امور خارجه هند و امیر خان متقی سرپرست وزارت امور خارجه حکومت سرپرست در شهر دبی، بر قصد هند از افزایش نفوذ خود در افغانستان بوده است.
این در حالیست که هند در میان سالهای گذشته به تدریج روابط خود را با طالبان افزایش داده، اما این نشست اخیر اولین تعامل و دیدار در سطح بالا بوده است.
قابل ذکر است که هند در 20 سال گذشته بیش از 3 میلیارد دالر در کمک و مسائل بازسازی در افغانستان سرمایه گذاری کرده و بیانیه ای از وزارت امور خارجه هند از دیدار اخیر با نمایندگان حکومت سرپرست در مورد موضوعات مطرح شده در نشست منتشر شده است: تحولات منطقه ای، تجارت و همکاری های بشردوستانه به اضافه توافق برای از سرگیری پروژه های انکشافی و همچنین حمایت از سکتور صحی و مسئله پناهندگان در افغانستان. با این حال، آنچه در آن بیانیه ذکر نشده بود، زمان بندی و آجندای این نشست بود که نشان دهنده تغییر در واقعیت های ژئوپلیتیکی منطقه می باشد.
با این حال، آنچه در آن بیانیه ناگفته مانده بود – زمان بندی و آجندای این نشست بود که نشان دهنده تغییر در واقعیت های ژئوپلیتیکی منطقه می باشد.
برای نخستین بار، این نشست تنها چند روز پس از آن برگزار می شود که هند حملات هوایی پاکستان به افغانستان را محکوم کرد که طبق گزارش ها حداقل 46 نفر در ماه گذشته جان های خود را از دست دادند. همچنین قابل یادآوری است که نماینده سیاسی حکومت سرپرست افغانستان توسط حکومت هند در بخش کنسولگری این کشور پذیرفته و مشغول به کار شده است. در حالی که دولت هند در مورد این انتصاب اظهار نظری نکرد، اما این موضوع با سفر مقامات وزارت امور خارجه هند در همان ماه به کابل همزمان شد.
تحلیلگران معتقدند که این رویدادهای اخیر نشانه تعمیق روابط بین دهلی نو و کابل است.
کبیر تنجا، عضو اندیشکده بنیاد تحقیقاتی آبزرو مستقر در دهلی نو براین باور است که این موضوع ممکن است آن تغییر استراتژیک ظاهری نباشد. او گفت: “این فقط یک پیشرفت طبیعی از رویکرد محتاطانه و طولانی مدت هند نسبت به واقعیت طالبان در کابل از سال 2021 است. مانند دیگر همسایگان، برای هند نیز طالبان یک واقعیت است و نادیده گرفتن افغانستان و مردم افغانستان، گزینه مناسب و معقولی نیست.”
راگاو شارما، استاد رشته روابط بین الملل دانشگاه جیندال مستقر در دهلی نو، با این موضوع موافق است. وی اظهار داشته: “من فکر می کنم این موضوع ادامه سیاست پیشین است که در آن به نوعی با طالبان درگیر هستیم، اما ما واقعا نمی خواهیم عمق تعامل خود را اعلام کنیم.”
وی با اشاره به بررسی های موسسه واشنگتن اندیشکده آمریکایی که تعاملات بین‌المللی با طالبان را تجزیه و تحلیل می‌کند، افزود: “زمانیکه صحبت از تعامل دیپلماتیک با طالبان می‌شود، ما در حاشیه باقی مانده‌ایم. این بررسی ها نشان داد که کشورهایی از جمله قطر، چین و ترکیه در توسعه روابط با طالبان پیشرو هستند و پاکستان از نظر نفوذ در رتبه پنجم قرار دارد. هند حتی در این لیست قرار ندارد.”، ” برای مدتی طولانی، هند معتقد است که افغانستان کشوری با اهمیت استراتژیک است و ما روابط تاریخی داشته‌ایم، اما پس از آن باید صحبت ها و گفتگوها را ادامه دهید. پس از سقوط نظام جمهوریت، ما با افغانستان روابط گرمی نداشته ایم و فقط در مواقعی که به آن نیاز داشتیم وبه صورت موقت برخورد کردیم.”
راگو شارما در ادامه صحبت هایش با الجزیره اظهار داشته که: “هند باید در منطقه حضور داشته باشد. او معتقد است که با باز نگه داشتن کانال ارتباطی با طالبان، آنها می توانند حداقل در مورد برخی از مسائلی که برای هند مهم است درگیر شوند. آیا طالبان می‌تواند این کار را انجام دهد؟ و سؤال دیگر این است که اهرم‌هایی که ما در برابر طالبان داریم چیست؟ این نشست بیشتر مورد نیاز طالبان بود تا هند. از آنجایی که طالبان در این اواخر درگیر با پاکستان بوده، این نشست به پاکستان نشان داد که گزینه های بیشتر دارد.”
“هند علیرغم اینکه کشوری قدرتمند در منطقه محسوب می شود، نتوانسته با بازیگران مختلف در افغانستان تعامل داشته باشد و منافع خود را در درازمدت تامین نماید. ما در ابتدا اشتباه کردیم که تمام تخم‌های خود را در سبد حامد کرزی و سپس در سبد اشرف غنی قرار دادیم. ما در بنگلادش نیز این کار را انجام دادیم و از شیخ حسینه حمایت کردیم.”
آقای کبیر تنجا در این رابطه اظهار داشته که این امر ممکن است زمان ببرد، دلیل آنکه هند ممکن است درک مهمی از جامعه افغانستان نداشته باشد. همچنین ما نباید تمام تخم مرغ های خود را اکنون در سبد طالبان بچینیم. فضای سیاسی افغانستان پر نوسان است و به شدت در حال تغییر …
منبع: الجزیره
نویسنده: روچی کومار تحلیل گر مسائل سیاسی از الجزیره
