براساس گزارش شمشاد نیوز، در زمان سقوط حکومت پیشین، ۴۶ چرخ بال نظامی به ازبکستان منتقل شدند. حکومت سرپرست بارها خواستار بازگرداندن این چرخ بال ها شده است، اما با این حال، تاشکند هفت فروند از این چرخ بال ها را براساس یک توافقنامه به واشنگتن تحویل داده است.
چند روز پس از این اقدام، وزارت دفاع ملی افغانستان واکنش نشان داده و این چرخ بال ها را متعلق به افغانستان دانسته است.
عنایتالله خوارزمی، سخنگوی این وزارت، خواستار آن شده که ازبکستان مانعی بر سر راه انتقال این چرخ بال ها به افغانستان ایجاد نکند و آنهایی را که به آمریکا تحویل داده، بازگرداند.
او تأکید کرد: «براساس گزارشهای منتشرشده، از میان چرخ بال هایی که در زمان سقوط حکومت پیشین به ازبکستان منتقل شده بودند، هفت فروند به آمریکا تحویل داده شدهاند. امارت اسلامی در این مورد نگران است، زیرا این چرخ بال ها متعلق به افغانستان هستند. هنگامی که مقامات دولت پیشین فرار کردند، این چرخ بال ها به ازبکستان منتقل شدند، بنابراین باید به افغانستان بازگردانده شوند. این که به هر دلیلی به آمریکا تحویل داده شوند، برای ما پذیرفتنی نیست، زیرا افغانها حق دارند از حقوق خود دفاع کرده و درباره آن پرسوجو کنند. همسایگان نیز باید به حقوق افغانها احترام بگذارند. ما از آمریکا نیز میخواهیم که مانعی در مسیر بازگرداندن تمام چرخ بال ها به افغانستان ایجاد نکند و آنها را به افغانها تحویل دهد.»
کارشناسان مسائل سیاسی میگویند که به دلیل عدم برخورداری افغانستان از شناسایی بین المللی، همسایگان بر سر منافع این کشور معامله میکنند. به گفته آنان، در صورتی که حکومت سرپرست، ازبکستان و آمریکا به توافق سیاسی برسند، این احتمال وجود دارد که چرخ بال های تحویل داده شده به واشنگتن دوباره به افغانستان بازگردند.
روحالله هوتک، تحلیلگر مسائل سیاسی، میگوید: «با تحویل این چرخ بال ها به آمریکا، افغانستان امکان بازپسگیری این تجهیزات را از دست داده است. اما اگر مذاکرات میان افغانستان و ازبکستان ادامه یابد، احتمال دارد که سرنوشت دیگر چرخ بال ها نیز از طریق توافق سیاسی مشخص شده و به کشور بازگردانده شوند.»
براساس اطلاعات موجود، افغانستان پیش از سقوط حکومت پیشین ۱۶۴ چرخ بال در اختیار داشت که از این تعداد، تنها ۸۱ فروند در داخل افغانستان باقی ماندهاند و مابقی به ازبکستان و تاجیکستان منتقل شدهاند.
ازبکستان در حالی چرخ بال های افغانستان را به آمریکا تحویل داده است که دونالد ترامپ، رئیسجمهور پیشین آمریکا، بار دیگر از رها کردن تجهیزات نظامی آمریکا در افغانستان انتقاد کرده و موضوع بازپسگیری آنها را مطرح کرده است.