در مورد دلایل سقوط جمهوریت در افغانستان نظرات زیادی وجود دارد، اما اخیراً حنیف اتمر وزیر امور خارجه دولت پیشین گفته است که حکومت محمد اشرف غنی به دلیل عمل نکردن جامعه جهانی به مسوولیت اش از بین رفته و یک فاجعه بزرگ را به میان آورد. حنیف اتمر گفته است که امارت اسلامی با قدرت خود به قدرت نرسیده است، اما او همچنین گفته است که آنها همراه با جامعه جهانی متحمل شکست سیاسی شدند.
اتمر افزود:« ما باید بپذیریم که فروپاشی و ناکامی جمهوری اسلامی افغانستان یک فاجعه و مصیبت بود نه تنها برای افغان ها، بلکه برای منطقه و جامعه جهانی نیز، و این مسوولیت مشترک همه بود. این وضعیت پس از دو دهه قربانی افغان‌ها و دوستان جهانی ما به وجود آمد، اما پس از آن‌که دوستان ما نتوانستند مسوولیت خود را ادا کنند. طالبان به شکل نظامی موفق نشدند، بلکه ما با هم متحمل شکست سیاسی شدیم.»
اتمر گفته است که بحران های زیادی به دلیل فروپاشی جمهوریت در افغانستان به وجود آمده است، حقوق زنان نقض شده، امنیت مانند گذشته قابل اعتماد نیست و وضعیت بشری بدتر شده است که به دلیل آن ۹۰ درصد افغان ها به غذایی کافی دسترسی ندارند.
وی افزود:« اکنون تعدادی از بحران ها به دلیل این فاجعه به وجود آمده است. اینها فجایعی است که پیامدهای منفی برای افغانستان و جامعه جهانی دارد. اولین مورد بحران بشری است که بیش از ۹۰ درصد افغان ها با کمبود مواد غذایی مواجه هستند، این بد است زیرا خدمات و مسوولیت های یک دولت فعال از بین رفت. دوم فروپاشی اقتصادی است، این وضعیت مردم را فقیرتر می کند، زیرا انستیتوت های اقتصادی لازم سقوط کرده است، جامعه جهانی ارتباط خود را با افغانستان قطع کرده و افغانستان نمی تواند به شکل موثر با جهان تجارت کند و این وضعیت بشری را بدتر کرده است.»
از سوی دیگر، اتمر گفتگوها و مذاکرات بین الافغانی را راه حل مشکلات کنونی یاد کرد، اما گفته است که امارت اسلامی هرگز حاضر به گفتگوها نخواهد شد. اتمر می افزاید:« سوالی که همیشه در مذاکرات با شرکای بین المللی مطرح می شود این است که آیا طالبان آماده هستند و حاضرند برای مذاکرات به میز مذاکره بیایند؟ جواب آن منفی است، اگر فشار ملی و بین المللی بر آنها وارد نکنیم. اولین راه برای وارد کردن این فشار ملی و بین المللی بر آنها، توافق حقوقی است که همان توافقنامه صلح دوحه می باشد.»
این مقام عالی رتبه حکومت سقوط کرده پیشین که مشاور شورای امنیت ملی و وزیر امور خارجه ایفای وظیفه کرده بود، پس از روی کار آمدن امارت اسلامی از کشور بیرون رفت و در خارج از کشور جنبشی را به نام جنبش ملی راه اندازی کرد. اتمر در حالی خواستار فشار بین المللی بر افغانستان برای مصالحه ملی است که افغانستان از یک ونیم سال گذشته بدین سو تحت حاکمیت امارت اسلامی در سطح بین المللی منزوی شده و تحریم های شدید سیاسی و اقتصادی بالای آن وضع شده است و قربانی زیادی آن نیز مردم عام است.
