موسسه صلح امریکا به تازگی گزارشی منتشر کرده و به این مسئله پرداخته است که در صورت توافق صلح و پایان جنگ، ادغام نیروهای طالب در چارچوب ساختار نیروهای دولتی افغانستان، بزرگترین چالش پیش روی دولت و جامعه جهانی خواهد بود.
موسسه صلح پیش‌بینی می‌کند که پس از توافق صلح، در حدود ۶۰ هزار جنگجوی طالب و هزاران نیروی پشتیبان این گروه، باید در ساختارهای دولتی ادغام شوند. بر اساس این گزارش، خلع سلاح کردن جنگجویان طالب غیرممکن است. این نهاد همچنین پیشنهاد کرده است که بحث ادغام این جنگجویان باید یکی از سرفصل‌های مهم مذاکرات صلح باشد.
موسسه صلح امریکا پیشنهاد داده است که زمینه ادغام این نیروها از همین حالا مهیا شود و راهکارهای موجود بررسی شوند. این نهاد از جامعه جهانی خواسته است تا در زمان تکمیل روند ادغام این جنگجویان در ساختار دولت افغانستان، حمایت‌های خود را از دولت افغانستان ادامه دهند.
بحث ادغام جنگجویان طالب، دیرزمانی است که دغدغه جامعه جهانی و به خصوص امریکا است که در کمک به افغانستان بیشترین سهم را داشته است. در اواخر سال ۱۳۹۸، جان ساپکو، بازرس ویژه ایالات‌متحده امریکا در امور بازسازی افغانستان، در گزارشی به کنگره امریکا گفته بود که ادغام نیروهای طالبان در ساختارهای دولتی افغانستان بسیار پرچالش و هزینه‌بردار است. او در همان زمان خواسته بود که در راستای این مهم، از همان زمان برنامه‌ریزی شود.
در واقعیت نیز مسئله جایگاه هزاران جنگجوی طالبان پس از صلح، باید به عنوان یک نگرانی مهم هم نزد دولت و هم نزد مردم افغانستان مطرح باشد.
از آغاز مذاکرات صلح تاکنون هنوز هیچ اشاره‌ای به آینده هزاران جنگجوی طالب که در جبهه‌های جنگ حضور دارند، نشده است. البته باید این احتمال را در نظر گرفت که بخشی از فرماندهان طالب، هرگز به روند صلح نخواهند پیوست اما بخشی از بدنه طالبان در داخل افغانستان، نه بر اساس بینش همسان گروه طالبان، بلکه به اقتضای شرایط به طالبان پیوسته‌اند.
یکی از عوامل مهم پیوستن به گروه طالبان، مسئله فقر و نداری مردم است. طالبان با استفاده از عامل فقر، از میان مردم سربازگیری کردند. مسلما این افراد با تامین صلح، دوباره به چرخه اقتصادی بازخواهند گشت و زندگی غیرنظامی در پیش خواهند گرفت. اما بخشی از گروه طالبان از قِبَل جنگ نان می‌خورند. برای آنان مهم نیست که دولت ماهیتی وابسته دارد یا مستقل. آنان در هر صورت، جنگ را تنها راه معاش می‌دانند. بنابراین، این بخش از طالبان یا خود به صورت مستقل جنگ را ادامه خواهند داد یا جذب گروه های تروریستی نظیر القاعده و داعش خواهند شد.
تعدادی هم به محض پایان جنگ دوباره به روستا و محل زندگی خود بازخواهند گشت و همان زندگی کشاورزی و دامپروری را پیش خواهند برد.
با توجه به این وضعیت، نباید نگران سرازیر شدن ۸۰ هزار نیرو برای ادغام در ساختارهای دولتی بود. چرا که بخش قابل‌ملاحظه‌ای از جنگجویان طالب به چرخه نظام وارد خواهند شد اما حتی اداره کردن و مدیریت همین تعداد افراد باقیمانده هم کار ساده‌ای نیست.
جنگجویان طالب را نمی‌توان مانند برنامه‌های DDR یا دایاگ، به سوی خودی‌سازی سوق داد. رهبران طالبان مسلما هیچ اعتمادی به نیروهای امنیتی دولت افغانستان ندارند. به همین دلیل تا به حال چندین بار مسئله ایجاد یک ارتش اسلامی را مطرح کرده‌اند.
بنابراین طالبان مجبور به استفاده از گزینه دوم خواهند شد. آنان جنگجویان خود را وارد ساختار می‌کنند تا نیروهای وفادار به خود را به صورت رسمی در نزدیک خود داشته باشند.
بعید به نظر می‌رسد که تمامی گروه طالبان به روند صلح بپیوندند. با این حال از همین حالا باید راهکارهای ادغام جنگجویان طالب به صورت دقیق و گسترده و بدون ضربه وارد کردن به قدرت ارتش افغانستان، بررسی و آماده سازی شود.
ایندپندنت
۲۰۲۱/۱/۴
