چنانکه پیش از این بارها گفته شده است که وضعیت معارف افغانستان روز به روز بدتر می شود، حامیان تعلیم و تربیت نسل جدید در کشور چندین بار نگرانی های خود را ابراز کرده اند. چند وقت پیش در جلسه ای در سوئیس گفته شد.
در اعلامیه این نشست که در حاشیه پنجاه و دومین نشست شورای انسانی در سویس برگزار شد، گفته شد که وضعیت معارف در هیچ کشور دیگری به اندازه افغانستان آشفته نیست. سخنرانان دیگر این نشست نیز با ابراز نگرانی از حقوق بشر موجود در افغانستان به ویژه ممنوعیت تحصیل دختران، خواستار آزادی آن دسته از افرادی شدند که به دلیل فعالیت های مربوط به تحصیل بازداشت شده اند.
یکی دیگر از نگرانی های سخنرانان، تصمیم طالبان برای تغییر نصاب تعلیمی در کنار محدودیت های تحصیلی در افغانستان بود. در این نشست بر راه های دیگر ارائه آموزش به دختران افغانستانی تاکید شد. طالبان می گویند که ممنوعیت تحصیلات متوسطه، لیسه و دانشگاه برای دختران دائمی نیست و به گفته آنها، آنها تلاش می کنند تا زمینه مناسب برای دختران فراهم کنند.
اما حاکمان جدید هیچ قانون ملی-مذهبی یا استاندارد بین المللی را نمی پذیرند. علیرغم اینکه در میان حاکمان جدید طرفداران تحصیل دختران نیز وجود دارد، اما سخنان آنان مورد قبول طالبان بنیادگرا نیست. در میان طالبان، عباس ستانکزی از جمله افرادی است که همیشه روی صحنه صحبت کرده است، او از تحصیل نسل جدید افغانستان یاد کرده و بارها بر آموزش دختران تاکید کرده است. آخرین بیانیه وی موضع صریح خود را در قبال آموزش بیان می کرد و افشای تفرقه رهبران طالبان در مورد تحصیل دختران نیز در آن دیده می شد.
در افغانستان، عمل کردن به دستور طالبان مبنی بر بسته ماندت مکاتب دخترانه بالای صنف ششم، به وضعیتی منجر شده است که هر چه زمان بیشتر می گذرد، این موضوع بیشتر سرد و فراموش می شود. این نگرانی ها در مورد همه افغان ها به خصوص با مردم فرهنگی بیشتر می شود، اگر این موضوع فراموش شود، نسل جدید افغانستان بیشتر به گودال نابودی کشیده خواهد شد.
علاوه بر نگرانی‌های افغان‌ها در مورد پیامدهای محرومیت دختران از تحصیل در افغانستان، جامعه جهانی بارها این نگرانی‌ها را ابراز کرده است: «محدودیت‌های آموزشی در افغانستان، توانایی‌های یک نسل را تهدید می‌کند».
یونسکو با اشاره به وضعیت کنونی آموزش دختران و زنان در افغانستان افزود که در حال حاضر 80 درصد دختران و دختران جوان در سن مکتب فرصت حضور در مراکز آموزشی را ندارند و حدود 30 درصد از دختران ابتدایی فرصت آموزش ندارند. پس از قدرت گرفتن مجدد طالبان، تنها دختران تا صنف ششم اجازه تحصیل داشتند و مابقی از مکاتب و دانشگاه ها اخراج شدند.
اکنون افغان‌ها و جامعه جهانی متعجب مانده اند که: این چه نوع امر ثانی است که دوره آن اصلا تمام نمی شود؟ چه نوع محیط امنی است که برای تحصیل دختران فراهم نمی شود؟ چه نوع برنامه درسی خاصی است که بازنگری آن نه ماه ها، بلکه سال ها طول می کشد؟
