در حالی که غرب در مورد منزوی سازی طالبان در افغانستان، به دلیل سابقه حقوق بشری خود، قاطعانه ایستاده است، این رژیم در یافتن راه های جایگزین برای همکاری اقتصادی موفقیت هایی را به دست آورده است. به نظر می رسد امیدوارکننده ترین حمایت از سوی چین باشد.
طالبان مدتی است که به دنبال پیوستن رسمی به پروژه ابتکار کمربند و جاده چین (BRI) برای بهره مندی از سرمایه گذاری های چین در بخش معدن افغانستان است. حاجی نورالدین عزیزی سرپرست وزارت تجارت و صنایع طالبان برای شرکت در مجمع کمربند و جاده که در 17 تا 18 اکتبر به مناسبت دهمین سال این پروژه چند میلیارد دالری برگزار شد، به پکن سفر کرد. عزیزی با خبرنگاران این موضوع را به اشتراک گذاشت که با همتایان چینی خود برای وارد کردن افغانستان به پروژه کمربند و جاده و احیای سرمایه گذاری در پروژه هایی مانند معادن مس عینک و میدان نفتی قشقری پیشرفت هایی داشته است.
گمان می رود که معدن مس عینک واقع در ولایت لوگر افغانستان دارای ذخایر مسی به ارزش 50 میلیارد دالر باشد. یک شرکت سرمایه گذاری مشترک چینی به نام MCC در سال 2008 و در دوره ریاست جمهوری پیشین حامد کرزی، یک قرارداد 30 ساله برای استخراج مس از این سایت به دست آورده بود. با این حال، این پروژه به دلیل مسائل امنیتی نتوانست آغاز شود و در سال 2014 کنار گذاشته شد. طالبان از زمان بازگشت به قدرت در اگست 2021، تلاشها را برای جذب سرمایهگذاری مستقیم خارجی چین به پروژه احیا کردند. در حالی که بیش از یک سال است که دو طرف در حال مذاکره بر سر معادن هستند و اما اختلافات بر سر مالیات و حق امتیاز می باشد که باید حل گردند.
از سوی دیگر میدان نفتی قشقری هم اکنون به بهره برداری رسیده است. استخراج روزانه در حال حاضر 300 تن در روز می باشد. با این حال، دولت طالبان امیدوار است تولید خود را به 1000 تن در روز افزایش دهد. به همین منظور، طالبان از شرکت ملی نفت چین برای سرمایه گذاری 162 میلیون دالری دیگر در سال جاری و 540 میلیون دالری در سه سال آینده ابراز علاقه کرده است.
با توجه به شرایط کنونی، افغانستان تحت رهبری طالبان به زودی به BRI ملحق خواهد شد. تبدیل شدن به بخشی از BRI نه تنها راه های همکاری اقتصادی بین المللی را برای طالبان باز می کند، بلکه اعتبار دیپلماتیک یک قدرت بزرگ جهانی را نیز بدست می آورد.
مانند پکن، دوحه – که میانجی توافقنامه 2021 منجر به خروج ایالات متحده و ناتو از افغانستان شد – از نظر اقتصادی نیز در افغانستان مشارکت دارد. در اوایل ماه جاری، قراردادهایی به ارزش 200 میلیون دالر میان وزارت معادن و پترولیم طالبان، یک شرکت از قطر و دو شرکت داخلی برای توسعه کارخانه سمنت جبل سراج در ولایت پروان امضا شد. به گفته این شرکت قطری، این قرارداد نتیجه مذاکرات 10 ماهه با وزارت معادن و پترولیم افغانستان بوده است.
طالبان همچنین با کشورهای همسایه ایران و ترکمنستان درگیر دیپلماسی اقتصادی هستند. اداره راه آهن افغانستان اخیرا قراردادی را با کنسرسیوم راه آهن ایران برای بهره برداری از خط ریلی خواف – هرات امضا کرده است. طالبان همچنین برای تامین مالی بخش باقیمانده خط انتقال 500 کیلوولت برق از ترکمنستان به کابل با هزینه 75 میلیون دالر برای واردات انرژی از ترکمنستان، از یک شرکت داخلی استفاده کرده اند. این پروژه که در سال 2016 نیز با حمایت مالی بانک توسعه آسیایی آغاز شد، در دوره ریاست جمهوری اشرف غنی، رئیس جمهور پیشین افغانستان تکمیل نگردید.
با این حال، هنوز مشخص نیست که آیا همکاری اقتصادی چین با طالبان، افغانها را از نقض حقوق بشر و منطقه و جهان را از تروریسم ناشی از افغانستان نجات میدهد یا اوضاع را از هر دو جنبه بدتر میکند.