سیگر یا بازرس ویژه ایالات متحده امریکا برای بازسازی افغانستان می‌گوید که بی اعتمادی و درک نادرست مسولان حکومت پیشین از واقعیت خروج امریکا از افغانستان از علت‌های مهم فروپاشی حکومت پیشین است. سیگر در آخرین گزارش خود درباره علت‌های فروپاشی حکومت پیشین افغانستان نگاشته است که به حاشیه راندن حکومت پیشین از گفتگوهای صلح، تاکید حکومت پیشین بر مدغم شدن طالبان در این حکومت و مخالفت طالبان با آن، اداره حکومت از سوی محمد اشرف غنی با یک دایره نزدیک و باریک از افراد وابسته به او و تداوم فساد بومی، از علت‌های دیگر سقوط حکومت پیشین و بازگشت طالبان به قدرت بودند.
اما سیگر در این گزارش به اینکه آیا امریکا به اهداف اش در افغانستان دست یافته است یا خیر نیز پرداخته است. بازرس ویژه امریکا برای بازسازی افغانستان می‌گوید امریکا به دنبال ایجاد نهادهای دیموکراتیک، پاسخگو و با ثبات بود اما در رسیدن به این هدف شکست خورد. به باور این نهاد امریکا در رسیدن به اهدافی همچون ریشه کن شدن فساد در افغانستان و با سرمایه گزارشی هنگفت این کشور در بخش های آموزشی در ظرفیت سازی کامل، شکست خورد. سیگر در این گزارش نگاشته است که امریکا به حکومت افغانستان مشروعیت بخشید اما نتیجه تلاش‌های خود را بررسی نکرد.
در این گزارش که با بیشتر از ۶۰ تن از مسولان کنونی و پیشین امریکا، و اعضای حکومت پیشین افغانستان گفتگو شده است، تاکید شده است که توافق امریکا با طالبان، این گروه را «جسور» کرده است. به باور بازرس ویژه امریکا برای افغانستان، خروج نیروهای امریکایی از افغانستان بیشتر همچون «عقب نشینی» امریکا بود اما تنها کاری را که طالبان انجام دادند این بود که به نیروهای امریکایی در هنگام خروج حمله نکنند و این باعث شد که طالبان میدان جنگ با حکومت پیشین را به میز گفتگو با آنان ترجیه دادند.
مایکل مک کینلی، سفیر پیشین امریکا در کابل، به سیگر گفته است: «محمد اشرف غنی، پیوسته، موارد و اهداف انکشافی را پیشنهاد می کند که همه خارج از واقعیت و جدایی آشکار او از اوضاع افغانستان است. غنی در یک سرزمین خیالی زندگی می کند.» برخی از تحلیل‌گران می‌گویند که با سقوط نظام جمهوری، افغانستان تمام ارزش‌های بنیادی خود را از دست داد.
مهدی افضلی، تحلیلگر مسایل روابط بین‌الملل در این باره گفت: «با سقوط نظام، افغانستان تمام ارزش‌های اساسی خود را از دست داد. قانون اساسی، دموکراسی، جامعه‌ی مردم‌سالار علم و دانش که زیر بنا و اساسات توسعه‌ی اقتصادی و توسعه‌ی انسانی محسوب می‌شود، با سقوط نظام فرو پاشید. ناامیدی، ناامنی و افزایش تروریزم عواملی است که در نتیجه‌ی فروپاشی متاسفانه به دست آمد.»
میرزا محمد یارمند، معین پیشین وزارت داخله می‌گوید: «خروج امریکایی‌ها طبق برنامهء خودشان صورت گرفته. در این‌جا غنی می‌تواند یک علت کوچک باشد. سیگر می‌خواهد ناتوانی خود را به گردن افغان‌ها حواله کند. این درست است که غنی را فریب دادند و او احمقانه همه قومانده‌های ایشان را پذیرفت. غنی علاوه از اینکه فریب امریکایی‌ها را خورد تمام قدمه‌های نظام ازسطوح تکتیکی، عملیاتی، استراتیژیک و سیاسی از سال ۲۰۱۱ طبق برنامه سقوط را آغاز کرده بودند.»
پیش از این حمدالله محب، مشاور پیشین امنیت ملی، در گفتگو با شبکه خبری «سی بی اس» گفته بود که یکی از بزرگترین اشتباهات حکومت پیشین، باور نکردن حقیقت خروج امریکا از افغانستان بود. با این همه اکنون پانزده ماه از بازگشت طالبان به قدرت می گذرد. حکومتی که تاکنون در درون و بیرون از افغانستان به رسمیت شناخته نشده است.
(آمو /۱۸ نومبر 2022)
