بر اساس داده‌های جدید، با وجود شواهد محدود مبنی بر اجرای این ممنوعیت توسط حاکمان جدید افغانستان، از زمانی که طالبان تجارت یکی از بزرگترین صادرکنندگان مواد مخدر در جهان را غیرقانونی اعلام کرد، قیمت مواد مخدر در افغانستان افزایش یافت.
بر اساس داده‌های جمع‌آوری‌شده از سراسر کشور توسط موسسه آلسیس مستقر در بریتانیا که تحقیقات تصاویر ماهواره‌ای را برای دولت‌ها و سازمان های غیردولتی انجام می‌دهد، قیمت تریاک در افغانستان از زمان اعلام ممنوعیت طالبان در ماه آپریل بیش از 50 درصد افزایش یافته است، در حالی که قیمت مت آمفتامین‌ها نیز افزایش یافته است.
افزایش قیمت ها پس از آن صورت می گیرد که طالبان در کنار جنگ 20 ساله که طی آن این گروه از قاچاق مواد مخدر سود می برد، تجارت را به طور رسمی غیرقانونی اعلام کرد. افغانستان بزرگترین تولید کننده تریاک و هروئین در جهان است، در حالی که تولید کریستال در سال های اخیر رشد کرده است.
تحلیلگران می گویند که اگرچه به نظر می رسد این ممنوعیت هنوز به طور گسترده اجرا نشده است، قیمت ها به دلیل تهدید سرکوب آتی و کمبودهای بعدی در حال افزایش است.
تصاویر ماهواره‌ای آلسیس نشان می‌دهد که مقامات به نظر می‌رسد با بستن تعدادی از آزمایشگاه‌ها و بازارها، حداقل بخشی از تجارت مت آمفتامین را سرکوب کرده‌اند و به قیمت‌های بالاتری دامن می‌زنند.
اما در حالی که تنها چند روز تا فصل جدید کاشت خشخاش باقی مانده است، مشخص نیست که فرماندهان محلی طالبان تا چه اندازه قصد دارند یا حتی قادر به اجرای ممنوعیت این ماده افیونی گسترده تر هستند – موضوعی که به گفته تحلیلگران ممکن است آینده رژیم و عرضه جهانی مواد مخدر را مشخص کند.
پس از اعلام ناگهانی این ممنوعیت، طالبان متعاقبا یک «دوره مهلت» دو ماهه اضافه کردند، ظاهراً به کشاورزانی که خشخاش کشت می کنند فرصت پیدا کردن گزینه‌های جایگزین را داده اند. اما آلسیس می گوید که مقامات تا کنون به نظر می رسد که تجارت عظیم هروئین را بدون هیچ مانعی رها کرده اند و مزارع وسیع خشخاش هنوز کشت می شود.
منسفیلد گفت که افزایش قیمت‌ها نشان می‌دهد که با این وجود “نگرانی‌های روشنی در بازار وجود دارد که ممنوعیت اجرا خواهد شد و کمبودی در آینده وجود خواهد داشت”.
رومن مالجاک، استاد دانشگاه رادبود، گفت که قیمت های بالاتر بر انگیزه کشاورزان برای ادامه کاشت افزوده است.
مالجاک گفت: «تطبیق این موضوع برای طالبان در واقع خطرناک است. این به معنای درآمد کمتر، محبوبیت کمتر است، که ممکن است برای بقای رژیم، حیاتی تر از خشنود ساختن جامعه بین المللی باشد.»
تلاش برای توقف تولید تریاک مدتهاست که برای حاکمان افغانستان خطرناک بوده است. در حالی که طالبان با موفقیت کشت خشخاش را در دوران حکومت قبلی خود در سال 2000 محدود کردند، ویرانی اقتصادی به حمایت از این گروه در مرکز تولید تریاک در مناطق جنوبی کشور آسیب زد.
تولید تریاک پس از تهاجم ایالات متحده در سال 2001 دوباره افزایش یافت، با وجود میلیاردها دالر تلاش برای ریشه کنی، زمین های زیر کشت تقریباً سه برابر شد. هم طالبان و هم جنگ سالاران وابسته به دولت مورد حمایت غرب از این تجارت سود می بردند.
در حالی که افغانستان مدتهاست مواد مخدر دیگری مانند حشیش را تولید می‌کند، افزایش اخیر در تولید متات – به لطف ترکیبی از بی‌قانونی و در دسترس بودن گسترده افدرا، یک گیاه محلی و ماده خام – مقامات بین‌المللی را نگران کرده است.
مواد مخدر مرتبط با افغانستان تا دوردست ها یعنی در استرالیا ضبط شده است. منسفیلد گفت: «ما می دانیم که افغانستان به یک بازیگر اصلی در این بخش تبدیل شده است. ما گیاهان را داریم، فروشگاه ها را داریم، آزمایشگاه ها را داریم، کشفیات را هم داریم.»
