همزمان با فرا رسیدن دهم دسامبر، روز جهانی حقوق بشر، سازمان های جهانی و نهاد های دفاع از حقوق بشر به تقبیح اعمال طالبان در زمینه نقض حقوق بشری افغانها، ادامه داده و این گروه را به تخطی از موارد حقوق بشری متهم می کنند. دیدبان حقوق بشرمی‌گوید که وضعیت در افغانستان بدتر شده و محدویت‌های جدی و اهانت آمیز طالبان بدون توقف ادامه دارد.
پتریشا گاسمن، معاون بخش آسیای این سازمان به مناسبت دهم دسامبر، روزجهانی حقوق بشر وهفتاد و پنجمین سالگرد اعلامیۀ جهانی حقوق بشر به رادیوآزادی گفت، هیچ گونه حسابدهی در برابر خشونت‌های انجام شده در افغانستان وجود ندارد. گاسمن با اشاره به بحران‌های مختلف از جمله قتل، کشتار، شکنجه، بدرفتاری، وضع محدودیت های شدید برزنان و بحران گرسنگی می‌گوید، وضعیت حقوق بشری در افغانستان به سوی بدتر شدن روان است.
در سال ۲۰۲۲ شاهد بودیم که وضعیت در افغانستان از بد به سوی بدتر شدن رفت. در مسایل اقتصادی، افغانها با چالش‌های وخیم در زمستان پیش رو روبه‌رو اند. مشکلات در عرصۀ نبود کمک‌ها و تمویل کننده‌ها باعث شده که مردم با بحران گرسنگی در سرتاسر کشور روبه‌رو شوند. محدودیت‌های جدی و اهانت آمیز طالبان در برابر آموزش زنان و دختران بدون توقف ادامه دارد. زنان از زندگی اجتماعی به دور نگهداشته شده اند.
از زمان تسلط طالبان بر افغانستان تا کنون ادعاهای زیادی در مورد قتل، شکنجه، بدرفتاری و سلب حقوق و آزادی‌های مردم وجود دارد. از جمله قتل و شکنجه در پنجشیر و اندراب و هدف قراردادن نظامیان و کارکنان نظام پیشین. گزارش‌ها و ویدیوهایی از تیرباران افراد طرفدار گروهی موسوم به جبهۀ مقاومت ملی افغانستان و شماری از غیرنظامیان در پنجشیر از سوی افراد طالبان در شبکه‌های اجتماعی به نشر رسیده است.
ریچارد بینت، گزارشگر ویژۀ سازمان ملل متحد در امور حقوق بشر افغانستان حدود یک و نیم ماه پیش پس از سفرش به افغانستان وضعیت فعلی را غیر قابل پذیرش خواند و همچنان گفت که به صورت عموم از دیدگاه حقوق بشری وضعیت در این کشور به سوی بدتر شدن روان است. او پس از سفرش به پنجشیر نیز گفت که در مورد مجازات و قتل شماری از اعضای جبهۀ مقاومت ملی نیز شنیده است.
یکی از مسایلی که به نگرانی‌ها افزوده است، وضع محدودیت بر زنان و دختران افغان از سوی حکومت طالبان است. بسته شدن مکتب‌ها به روی دختران بالاتر از صنف ششم، خانه‌نشین شدن کارمندان زن بیشتر اداره‌های دولتی، اجباری شدن حجاب بر زنان، ممنوعیت آنان از رفتن به ورزشگاه‌ها، پارک‌ها و بسیاری از فعالیت‌های اجتماعی از عمده‌ترین موردهای این محدودیت‌ها اند.
همواره انتقادهای جدی از سوی فعالان حقوق بشر مطرح شده که جهان در برابر اقدام‌های طالبان خاموشی اختیار کرده و آنان را پاسخگو قرار نداده است. شکریه بارکزی، یکی از زنان فعال سیاسی و عضو ولسی جرگۀ حکومت پیشین و سفیر سابق افغانستان در ناروی می‌گوید، وضعیت حقوق بشر در افغانستان به مراتب بدتر از هر زمان دیگر است. بارکزی به رادیو آزادی گفت، جامعۀ جهانی باید مسئولیت‌اش را در برابر افغانستان نادیده نگیرد.
این همه اقدام‌هایی طالبان که در واقع نقض جدی حقوق بشری دانسته می‌شود، در بیش از شانزده ماه گذشته سبب شده تا حکومت سرپرست آنها از سوی جهانیان به رسمیت شناخته نشود. شمار زیادی از کشورها می‌گویند که رعایت حقوق بشر به ویژه حقوق زنان و دختران در افغانستان، از مهم ترین عناصر برای تعامل با طالبان است. شماری از فعالان حقوق زنان می‌گویند که طالبان می‌خواهند از مسالۀ زنان به عنوان ابزار سیاسی برای به رسمیت شناخته شدن حکومت‌شان استفاده کنند.
آنها به این باور هم استند که اعتراض زنان و وضع محدودیت‌ها بر بانوان سبب شده تا در بیش از شانزده ماه گذشته، هیچ کشوری حاضر نشود تا رژیم طالبان را به رسمیت بشناسد. طالبان در جریان مذاکرات دوحه طوری آشکار کرده بودند که تغییر کرده اند و قوانین شدید را به اجرا نمی‌گذارند. اما اکنون رفته رفته، همان اقدام‌ها و احکامی که در سال‌های ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۱ میلادی در افغانستان حاکم بود، به صورت تدریجی به اجرا گذاشته می‌شود و وضع فشارهای حقوق بشری به صورت روز افزون ادامه می‌یابد.
