دستور روشن و بدون چون و چرا بود و مهلتش، تکان‌دهنده: شما فقط ۴۵ دقیقه وقت دارید که وسایلتان را جمع کنید و برای همیشه پاکستان را ترک کنید.
«شیر خان»، افغان ۴۲ ساله، پس از پایان کار روزانه اش در یک کارخانه آجرپزی، به خانه بازگشت. او به مأمور لباس شخصی ای که پشت در ایستاده بود خیره شد و ذهنش آشفته بود. چطور می شود کل زندگی را در کمتر از یک ساعت جمع کرد و رفت؟
در یک چشم بر هم زدن، تمام آن چه ساخته بود از او گرفته شد. او و همسرش تنها توانستند چند وسیله آشپزخانه و مقدار کمی لباس برای خود و ۹ فرزندشان بردارند. باقی وسایل را در خانه شان در کشمیر تحت کنترل پاکستان جا گذاشتند.
شیر خان که در پاکستان به دنیا آمده بود – فرزند والدینی که در پی اشغال افغانستان توسط شوروی در سال ۱۹۷۹ و جنگ متعاقب آن به پاکستان گریخته بودند – اکنون یکی از صدها هزار افغان است که از این کشور اخراج شده اند.
این اخراج سراسری، که از اکتبر ۲۰۲۳ آغاز شد، پاکستان را در مسیر اخراج تقریبا یک میلیون افغان قرار داده است.
پاکستان بر این باور است که میلیون‌ها افغان دیگر هنوز در کشور باقی مانده اند و دولت این کشور می خواهد همه آن ها را اخراج بسازند.
- ترک خانه بدون حتی یک چمدان کامل
«تمام دار و ندارمان را جا گذاشتیم»، شیرخان این مطلب را در اردوگاه پناهندگان تورخم، درست آن سوی مرز افغانستان، گفت. این اردوگاه نخستین ایستگاه پناهندگانی است که از پاکستان اخراج می شوند. «سال ها زحمت کشیدیم تا با عزت آن چه را داشتیم جمع کنیم.»
پاکستان در ماه های گذشته چندین مهلت برای ترک کشور تعیین کرد. دارندگان «کارت شهروندی افغان» باید تا ۳۱ مارچ اسلام آباد و راولپندی را ترک می کردند. آن هایی که «اسناد ثبت نام» داشتند تا ۳۰ ماه جون مهلت داشتند. برای افغان‌ه ای ساکن سایر مناطق پاکستان، ضرب الاجل مشخصی تعیین نشده بود.
شیرخان می ترسید که اگر بیش از مهلت بماند، او و خانواده اش به اداره پلیس منتقل شوند؛ ضربه ای سنگین به حیثیت خانواده اش.
او گفت: «ما خوشحالیم که با عزت و آبرو به افغانستان بازگشتیم. در مورد وسایل از‌دست رفته مان هم باید گفت که اگر خدا آن ها را آن جا داد، شاید این جا هم بدهد.»
- هجوم پناهندگان به کشوری در بحران
در اردوگاه تورخم، که توسط دولت طالبان اداره می شود، هر خانواده یک سیم کارت و مبلغ ۱۰ هزار افغانی (۱۴۵ دلار) دریافت می کنند. آن ها می توانند تا سه روز در اردوگاه بمانند، سپس باید جای دیگری بروند.
مدیر اردوگاه، مولوی هاشم میوندوال، گفت روزانه حدود ۱۵۰ خانواده از پاکستان وارد اردوگاه می شوند؛ رقمی به مراتب کمتر از حدود ۱۲۰۰ خانواده ای که دو ماه پیش روزانه وارد می شدند. با این حال او انتظار دارد پس از پایان تعطیلات سه روزه عید قربان که از ۷ جون آغاز شده، موج جدیدی از ورود افغان ها آغاز شود.
سازمان های امدادرسان در اردوگاه کمک های اولیه مانند خدمات بهداشتی را فراهم می کنند. مؤسسه خیریه محلی «اصیل» بسته های بهداشتی و غذایی توزیع می کند و همچنین سامانه ای برای تحویل غذا به خانواده هایی که به مقصد نهایی خود در افغانستان می رسند، راه اندازی کرده است.
نجیب‌الله غیاثی از اصیل می گوید: «ما انتظار داریم پس از عید، شمار تازه واردها به طور چشمگیری افزایش یابد.» او اضافه کرد: «ما از پس همه آن ها برنمی آییم، چون شمارشان بسیار زیاد است.» وی گفت که این سازمان تلاش دارد منابع مالی بیشتری جذب کند تا بتواند از افراد بیشتری حمایت کند.
- اتهام متقابل؛ پاکستان، افغانستان را متهم می کند
پاکستان مدعی است مهاجمان مسلح از خاک افغانستان حملاتی را علیه اهداف پاکستانی طراحی می کنند؛ اتهامی که طالبان آن را رد می کنند.
اسلام آباد تأکید دارد که افغان ها هدف قرار نگرفته اند و همه کسانی که پاکستان را ترک می کنند، با احترام و کرامت با آنان برخورد می شود. اما برای بسیاری، هیچ نشانی از «کرامت» در اخراج فوری از خانه و کشور وجود ندارد.
گروه‌های حقوق بشری و نهادهای امدادی می‌گویند مقامات پاکستانی افغان‌ها را تحت فشار می گذارند تا زودتر کشور را ترک کنند.
در آپریل، دیده بان حقوق بشر گزارش داده که پلیس پاکستان به خانه ها یورش می برد، ساکنان را کتک می زند و به طور خودسرانه بازداشت می‌کند. همچنین مدارک قانونی پناهندگی آن‌ها ازجمله مجوزهای اقامت را ضبط می کند. به گفته این نهاد، مأموران برای باقی ماندن افغان ها در پاکستان از آن ها رشوه می خواهند.
- شروع دوباره، در جستجوی امید
«یار محمد»، مرد ۵۰ ساله، نزدیک به ۴۵ سال در کشمیر تحت کنترل پاکستان زندگی کرده بود. او پدر ۱۲ فرزند است و شغل موفقی در زمینه پالیش کردن کف منازل داشت و چند کارگر را به کار گرفته بود. اما پلیس لباس شخصی به در خانه اش آمد و به او شش ساعت مهلت داد.
او گفت: «هیچ کس نمی تواند در عرض شش ساعت یک زندگی ۴۵ ساله را جمع کند.» دوستانش برای کمک به خانه اش آمدند تا آنچه را می توانند، ازجمله دستگاه های مربوط پالیش سازی کف منازل، چند میز، تخت خواب، تشک و لباس ها، جمع آوری کنند.
اکنون تمام وسایل خانه اش در چادرهای نارنجی رنگ اردوگاه تورخم روی هم افتاده است و دستگاه های پرداخت کفش در فضای باز و در معرض خرابی قرار گرفته اند. پس از سه روز جستجو، موفق شد خانه ای در کابل اجاره کند.
او گفت: «نمی دانم باید چه کار کنم.» با این حال افزود که تلاش می کند شغل پالیش نمودن کف را در افغانستان دوباره راه بیندازد. «اگر این جا هم بگیرد، بهترین کار همین است.»
مطلبی از آسوشیتدپرس
