اربعین تنها یک مراسم مذهبی نیست؛ یک آیین عظیم اجتماعی، فرهنگی و سیاسی است که در دل خود معنایی عمیق از مقاومت در برابر ظلم، ایستادگی در برابر باطل و حفظ کرامت انسانی را نهفته دارد. اربعین حسینی، پس از عاشورا، تجدید پیمان دوباره با آرمان هایی است که امام حسین علیه السلام در صحرای کربلا برای تحقق آن ها قیام کرد: عدالت، آزادی، عزت و پاسداری از حقیقت. این مناسک میلیونی، به ویژه در عراق، به صحنه ای بی نظیر برای نمایش وحدت امت اسلامی و حتی پیروان ادیان و مذاهب دیگر تبدیل شده است؛ جایی که هویت ها و مرزها رنگ می بازند و تنها یک پیام مشترک شنیده می شود: “نه به ظلم”.
راهپیمایی اربعین، که میلیون ها نفر از نقاط مختلف جهان در آن شرکت می کنند، نوعی بازآفرینی حماسه کربلاست. در این مسیر طولانی، زائران نه تنها با پای پیاده قدم بر می دارند بلکه هر گام خود را یادآور گام های اهل بیت می دانند که با اسارت و سختی مسیر کربلا تا شام را پیمودند. این هم دلی، فراتر از یک عبادت فردی است و ماهیتی جمعی دارد که روحیه ایثار، همبستگی و مقاومت را در جامعه زنده می کند.
اربعین در بُعد فرهنگی نیز کارکردی ویژه دارد. مردمی که در طول مسیر موکب ها برپا می کنند، با عشق و ارادت از زائران پذیرایی می نمایند. این رفتار نه بر اساس قرارداد یا سود، بلکه بر پایه ایمان و محبت به اهل بیت است. صحنه هایی که در این روزها خلق می شود – از بخشیدن یک لیوان آب تا واگذاری خانه های شخصی برای استراحت زائران – نمادی از جامعه ای آرمانی است که امام حسین علیه‌السلام برای تحقق آن قیام کرد. جامعه ای که بر پایه عدالت، کرامت انسانی، دستگیری از مظلوم و اتحاد در برابر ظالم شکل می گیرد.
اما اربعین تنها به گذشته کربلا نگاه نمی کند؛ پیامی برای امروز و آینده نیز دارد. شعار “کل یوم عاشورا و کل أرض کربلا” یادآور این حقیقت است که قیام علیه ظلم منحصر به سال ۶۱ هجری نیست. هر عصر و هر سرزمینی که در آن حق و عدالت پایمال شود، صحنه ای برای تکرار عاشورا خواهد بود. از این منظر، اربعین بستری برای بیداری امت هاست؛ فرصتی برای تأمل دوباره درباره مسئولیت های جمعی در برابر نظام های سلطه، استبداد و بی عدالتی.
این اجتماع عظیم پیام روشنی برای قدرت های جهانی دارد. هنگامی که میلیون ها نفر، فارغ از قومیت، ملیت و مذهب، یکصدا از آرمان های حسینی سخن می گویند، این پیام به روشنی اعلام می کند که ظلم پایدار نخواهد ماند و ملت ها می توانند در برابر آن متحد شوند. اربعین در واقع یک رفراندوم بزرگ مردمی علیه استکبار جهانی و نظام های ظالمانه است. این حرکت نشان می دهد که اسلام نه تنها یک دین فردی برای مناسک شخصی است، بلکه ظرفیت ایجاد یک تمدن مقاومت را نیز در دل خود دارد.
اربعین همچنین فرصتی برای احیای هویت اسلامی – شیعی در برابر جریان هایی است که می کوشند پیام عاشورا را تحریف کنند. امام حسین علیه السلام با قیام خود، مرز میان حق و باطل را روشن ساخت. او نشان داد که سکوت در برابر ظلم به معنای پذیرش باطل است. امروز نیز مراسم اربعین با تمام شکوهش این مرز را دوباره برجسته می سازد و مردم را به انتخابی آگاهانه میان عدالت و ستم فرا می خواند.
در کنار همه این‌ها، اربعین تجلی وحدت است. زائرانی از ایران، عراق، پاکستان، افغانستان، لبنان، یمن و حتی اروپا و آمریکا، بدون هیچ تمایزی در کنار هم حرکت می کنند. این وحدت، که ریشه در محبت به امام حسین علیه السلام دارد، الگویی عملی برای همگرایی جهان اسلام است. در شرایطی که دشمنان تلاش می کنند با دامن زدن به اختلافات قومی و مذهبی میان ملت ها شکاف ایجاد کنند، اربعین با عمل و نه شعار، تصویر دیگری ارائه می دهد: تصویر امت واحده ای که در برابر دشمن مشترک می ایستد.
اربعین همچنین در بعد رسانه ای اهمیت فراوانی دارد. هر زائری که از این مسیر بازمی گردد، سفیری برای پیام کربلاست. تصاویر و روایت های این سفر، چه در شبکه های اجتماعی و چه در رسانه های رسمی، صدای مظلومیت و مقاومت را به گوش جهانیان می رساند. به این ترتیب، اربعین به یک رسانه زنده و پویا تبدیل شده که می تواند روایت های سلطه گران را به چالش بکشد و حقیقت را آشکار سازد.
در نهایت، اربعین تنها یک مناسک عبادی نیست؛ یک مکتب است، مدرسه ای برای تربیت انسان های آزاده. این حرکت میلیونی نه تنها یادآور فداکاری امام حسین و یارانش است، بلکه الهام بخش نسل های آینده برای ایستادگی در برابر هرگونه ظلم و بی عدالتی خواهد بود. امروز، اربعین به نماد جهانی مقاومت، عدالت خواهی و وحدت تبدیل شده است؛ پیامی که از کربلا آغاز شد و اکنون در قلب میلیون‌ها انسان در سراسر جهان طنین انداز است.
#Arbaeen2025
