“کمیسیون ارزیابی جنگ بیست سالۀ امریکا در افغانستان” روز جمعه، ۱۹ جولای نخستین نشست استماعیه‌اش را در کانگرس ایالات متحده برگزار کرد.
در بارۀ این نشست جزئیات بیشتری منتشر نشده، اما کولین جکسن، رئیس این کمیسیون گفته است که حساب‌دهی موضوع کلیدی ارزیابی را تشکیل می‌دهد، اما تمرکز کمیسیون به این نخواهد بود که از کسی ستایش شود و به سوی کسی هم انگشت ملامتی را نشانه بگیرند، بلکه اعضای کمیسیون می‌خواهند که از تجربه‌ها یک نتیجه را بدست بیآورند که برای جنگ‌های آینده یک درس باشد.
حدود دو سال قبل برای ارزیابی جنگ امریکا در افغانستان که از حملات 11 سپتامبر سال ۲۰۰۱ تا تابستان سال ۲۰۲۱ ادامه یافت، یک کمیسیون ۱۶ نفری ایجاد شد که یک سال قبل کارش را آغاز کرده و انتظار می‌رود این کمیسیون گزارش ارزیابی خود را تا ماه آگست سال۲۰۲۶ میلادی آماده کند.
این درحالیست که دونالد ترامپ، نامزد انتخابات ریاست جمهوری امریکا در سخنرانی خود در کنگرۀ ملی جمهوری‌خواهان از خروج نیروهای امریکایی از افغانستان به شدت انتقاد کرده است.
به گفتۀ ترامپ، به دلیل خروج بدون برنامۀ آنها از افغانستان، تجهیزات نظامی به ارزش ۸۵ میلیارد دلار در این کشور باقی مانده است.
او افزود که افغانستان فعلاً به یک کشور فروشندۀ بزرگ اسلحه مبدل شده است.
به اساس گزارش خبرگزاری رویترز، در جریان جنگ بیست سالۀ امریکا درافغانستان، ۲۲۳۸ نظامی امریکایی کشته و نزدیک به ۲۱ هزار تن دیگرشان زخمی شده اند.
اما تاثیرات این دو دهه جنگ امریکا بر افغانان چه بود؟
نورآغا نوری، یک نظامی در جمهوری پیشین بود که به دلیل انفجار ماین چندین عضو بدن‌اش را از دست داده است، به رادیو آزادی گفت، جنگ زندگی‌اش را تاریک کرده است و حالا با فقر زیاد و ناامیدی شب و روز خود را سپری می‌کند:
“در جریان جنگ به اثر انفجار ماین هر دوپاهایم قطع شدند و چشمم هم کور شد، حالا با مشکلات زیاد صحی و اقتصادی روبه‌رو استم، تنها من نه، بلکه همانند من صدها هزار جوان دیگر به این سرنوشت گرفتار شده اند که دلیل آن تنها جنگ و خشونت‌های گذشته بوده است.”
به اساس گزارش‌ها، به دلیل دو دهه جنگ در افغانستان ۶۰ تا ۷۰ هزار نیروی امنیتی نظام جمهوری پیشین کشته شدند.
تا هنوز آمار دقیقی از میزان تلفات غیرنظامیان در این مدت در افغانستان ارائه نشده است، اما پیش از این در یک تحقیقی که از سوی پوهنتون باستن ایالات متحدۀ امریکا صورت گرفت، آمده بود که در جریان جنگ امریکا در افغانستان ۲۵۰ هزار نظامی و غیرنظامی کشته شده اند.
احمد خان اندر، آگاه نظامی اما انتقاد می‌کند که پس از این قدر قربانی و مصرف میلیاردها دالر هنوز هم افغانستان به وضعیت بد اقتصادی و بحران بشری روبه‌رو است:
“بخاطر این که آنها از افغانستان بیرون شوند، افغان‌ها را در وضعیت بد رها کردند، آنها می‌توانستند که یک راه تفاهم را میان نظام جمهوریت و طالبان بوجود بیآوردند که بخیر افغان‌ها تمام می‌شد، اما این گونه نشد و نتیجۀ آن هم این است که افغان‌ها با یک سرنوشت نامعلوم روبه‌رو شده اند.”
اما جو بایدن، رئیس جمهور فعلی امریکا همواره از تصمیم خود در بارۀ خروج نیروهایش از افغانستان دفاع کرده است.
بایدن هفتۀ گذشته در حاشیۀ نشست سران ناتو در یک نشست خبری گفت که با اشغال افغانستان مخالف بود و زمانی که اسامه بن لادن، رهبر شبکۀ القاعده کشته شد، آن زمان باید همه امریکایی‌ها از افغانستان بیرون می‌شدند.
اسامه بن لادن در دوم ماه می سال ۲۰۱۱ در عملیات نیروهای امریکایی در منطقۀ ابیت آباد پاکستان در نزدیکی یک مرکز نظامی کشته شد.
حضور نظامی امریکا در افغانستان پس از بیست سال در ماه آگست سال ۲۰۲۱ به پایان رسید.
