ذبیح الله مجاهد، سخنگوی طالبان در افغانستان، گزارش های اخیر رسانه ها مبنی بر اینکه روند انتقال اعضای تحریک طالبان پاکستان یا طالبان پاکستانی به افغانستان از قبل آغاز شده است را تکذیب کرد و گفت که همه این گونه گزارش ها “بی اساس” بودند.
چندین رسانه محلی و منطقه ای افغانستان پیشتر گزارش داده بودند که حدود 200 شبه نظامی وابسته به تحریک طالبان پاکستان از منطقه مرزی پاکستان و افغانستان به شمال افغانستان منتقل شده اند. دولت پاکستان به دلیل افزایش حملات اخیر در سراسر این کشور پس از شکستن توافق آتش بس شکننده با دولت در نوامبر سال گذشته، به طور مداوم خواستار انتقال ستیزه جویان تحریک طالبان پاکستان به دور از منطقه مرزی خود با افغانستان است.
در اوایل این ماه، مجاهد، در حالی که با روزنامه خراسان دیلی صحبت می کرد، تأیید کرد که تصمیم به جابجایی ستیزه جویان به درخواست پاکستان گرفته شده است.
وی گفت: ” ما فقط آن دسته از پناهجویان را از خط دیورند به سایر ولایات افغانستان منتقل خواهیم کرد که تهدیدی برای پاکستان باشند. کسانی که هیچ تهدیدی برای پاکستان ندارند، وضعیت آنها تحت تأثیر قرار نخواهند گرفت. ”
اما اخیراً او گزارش های رسانه ها و آغاز روند جابجایی را رد کرده است.
مجاهد در ادامه گفت گفت: “طالبان پاکستانی به هیچ ولایتی از افغانستان منتقل نشده اند و همه این گونه گزارش ها بی اساس است.”
برخی منابع کلیدی و بلندپایه تحریک طالبان پاکستان نیز ادعاهای مربوط به انتقال نظامیانشان به شمال افغانستان را رد کرده اند. هنوز چنین چیزی اتفاق نیفتاده است. یکی از شبه‌نظامیان گروه تی تی پی از طریق تلیفونی به خراسان دیلی گفت که این مسئله تی است که ما از شما می شنویم. “اگر چنین اتفاقی می افتاد، قطعاً از آن آگاه می بودیم.”
یک مقام ارشد امنیتی پاکستان، آگاه به امور افغانستان، به شرط ناشناس ماندن گفت که امارت اسلامی افغانستان اصولاً با “حذف” عناصری که صلح را در خاک پاکستان مختل می کنند موافقت کرده است.
وی در ادامه گفت: طالبان افغانستان تمام تلاش خود را در این راستا می‌کنند، البته ما نمی‌توانیم آنها را مجبور کنیم که جنگ جدیدی را در افغانستان آغاز کنند، زیرا این به نفع پاکستان نیست.
او توضیح داد که یک توافق شفاهی به دقت تنظیم شده است اما در واقع هنوز مشخص نشده است. این مقام در پاسخ به این سوال که آیا کمک مالی برای انتقال طالبان پاکستانی از مرزهای بین المللی ارائه خواهد شد، وی از اظهار نظر خودداری کرد.
یکی دیگر از مقامات کلیدی دولتی که از این روند آگاه بود، برای خراسان دیلی تأیید کرد که یکی از رهبران ارشد طالبان افغانستان، «یکی از افراد مورد اعتماد رهبری ارشد طالبان» در اوایل ماه جون در پاکستان بوده و طرح اسکان مجدد را تایید کرده است.
حداقل دو منبع از رهبری طالبان افغانستان که در این روند دخیل بودند گفتند که رهبران گروه‌های شبه‌نظامی مختلف از پاکستان – از جمله نور ولی محسود رهبر تحریک طالبان پاکستان و دیگر فرماندهان برجسته طالبان پاکستانی مانند اختر محمد خلیل – به کابل احضار شده‌اند.
این منابع بدون ارائه جزئیات بیشتر افزودند: “متقاعد کردن آنها کار دشواری است”.
در دور قبلی مذاکرات صلح در زمان تصدی جنرال فیض حمید – رییس سابق سازمان استخباراتی پاکستان، طرح اسکان مجدد برای شورشیان تی تی پی در صورت شکست مذاکرات بین پاکستان و تحریک طالبان پاکستان، هزینه ای بالغ بر 7 میلیارد روپیه برآورد شد.
خبرنگار خراسان دیلی افزود که از حدود 200 خانواده طالبان پاکستانی که بسیاری از آنها با لشکر اسلام در ارتباط بودند، خواسته شد تا به ولایات پروان، کاپیسا و بغلان افغانستان نقل مکان کنند. با این حال، این حرکت قبل از شروع روند رسمی در طرح فعلی انجام شده بود.
تخمین زده می شود که 43700 پاکستانی در افغانستان زندگی می کنند که عمدتاً در ولایات پکتیا، خوست، پکتیکا و کنر زندگی می کنند. اینها شامل گروه های مختلف طالبان پاکستانی، از جمله جناح های برجسته ای مانند حافظ گل بهادر و تحریک طالبان پاکستان می شود.
در عین حال، سفر اخیر سراج الدین حقانی وزیر داخله دولت موقت طالبان به ولایات شمالی افغانستان، علاوه بر افزایش حضور داعش، ممکن است حاکی از مشارکت وی در روند جابجایی تحریک طالبان پاکستان باشد.
حقانی در جریان سفر خود با مقامات دولتی و اقشار جامعه افغانستان در ولایات سمنگان، قندوز، بغلان، بلخ، تخار، جوزجان، سرپل و فاریاب سخنرانی کرد و مکرراً مسائل مربوط به گسل های قومی را در چارچوب سیاست های امارت کم اهمیت جلوه داد و بر وحدت نظام تاکید کرد.
ولایات شمالی حملات بزرگی را تجربه کرده اند که داعش مسئولیت آنها را بر عهده گرفته است، به ویژه در بلخ و بدخشان، که در آن مقامات بلندپایه طالبان کشته شده اند.
علاوه بر این، منابع رسمی از طالبان افغانستانی گفتند که مقامات طالبان قصد دارند از جنگجویان تحریک طالبان پاکستان به عنوان نیروهای نیابتی علیه جبهه مقاومت ملی استفاده کنند.
در حالی که تحلیلگران، تصمیم پیشنهادی را از نظر آمادگی دولت طالبان برای رسیدگی به نگرانی‌های امنیتی کشورهای همسایه مهم ارزیابی می‌کنند، آنها همچنین در اینکه آیا این تصمیم واقعاً عملی شود و در بلندمدت مؤثر باشد، تردید دارند.
ابراهیم باهیس، تحلیلگر افغان در گروه بین المللی بحران می‌گوید، «تصمیم دولت طالبان برای جابجایی پناهجویان پاکستانی به دور از مرز، در صورت اجرا، تا حدودی به نگرانی های پاکستان در مورد استفاده از این کمپ های پناهجویان توسط تحریک طالبان پاکستان کمک خواهد کرد».
وی گفت که این اقدام احتمالاً به عنوان نمونه ای از همکاری های امنیتی عملگرایانه بین افغانستان و یکی از همسایگان آن تلقی می شود و به عنوان نشانه ای تعبیر می شود که کابل مایل است اقداماتی را برای رفع نگرانی های امنیتی کشورهای منطقه انجام دهد.
با این حال، حتی اگر به طور کامل اجرا شود، بعید به نظر می رسد که این تصمیم خشونت های مربوط به تحریک طالبان پاکستان را در داخل پاکستان متوقف کند. بنابراین، تصور اینکه این تصمیم به تنهایی پایان روابط آزمایشی بین دو همسایه بر سر تحریک طالبان پاکستان باشد، دشوار است.
در گذشته، علی‌رغم درخواست‌های مداوم دولت پاکستان مبنی بر منع گروه‌های مختلف طالبان پاکستانی از انجام حملات در این کشور با استفاده از خاک افغانستان، طالبان افغانستان از همکاری خودداری کردند.
جابجایی تحریک طالبان پاکستان و ممانعت از انجام حملات در پاکستان از سوی طالبان، مطمئناً بزرگترین دستاورد پاکستان در برابر افغانستان از 15 اگست 2021، زمانی که طالبان رسماً کابل را تصرف کردند، تلقی خواهد شد. اما مطمئناً این سؤال نیز مطرح خواهد شد که طالبان افغانستان تا چه زمانی این تعهد را حفظ خواهند کرد!!
