از زمانی که طالبان میدان نبرد را با دهلیزهای قدرت در افغانستان معاوضه کرده اند، برخی از اعضای این گروه سلاح را کنار گذاشته و قلم به دست گرفته اند تا روایت خودشان را از جنگ ۲۰ ساله با نیروهای غربی که به گفته آن ها «واقعیت» را تحریف کرده اند، بازگو کنند.
در طول دو دهه ی گذشته، انبوهی از کتاب ها عمدتاً از دیدگاه غربی درباره جنگی که پس از حملات ۱۱ سپتامبر آغاز شد و تا بازگشت طالبان به قدرت در سال ۲۰۲۱ ادامه یافت، نوشته شده است. اما در سال های اخیر، سیلی از نوشته های افراد طالبان – در ستایش از «مجاهدت ها» و دستاوردهای «امارت اسلامی» – اکنون به روایت غالب در افغانستان بدل شده است.
خالد زدران، سخنگوی فعلی پولیس کابل و عضو سابق شبکه حقانی، در گفتگو با خبرگزاری فرانسه گفت: «فرقی نمی کند که خارجی ها چه نوشته اند … آن ها در کل واقعیت آنچه بر ما گذشت و چرایی جنگیدن مان را نادیده گرفته اند.»
او در کتابی ۶۰۰ صفحه ای به زبان پشتو که در ماه آپریل منتشر شده، از یورش های نظامیان آمریکایی به زادگاهش در خوست، خاطرات کودکی اش که با روایاتی از «ظلم» سربازان اشغالگر شکل گرفت، و انگیزه اش برای پیوستن به طالبان به نام «آزادی» کشورش، سخن گفته است. عنوان کتابش «۱۵ دقیقه» برگرفته از حمله ی پهپادی آمریکا است که به طرز معجزه آسا از آن جان به در برد.
مهاجر فراهی، معین فعلی وزارت اطلاعات و فرهنگ طالبان نیز کتابی با عنوان «خاطرات جهاد: ۲۰ سال در اشغال» نوشته و هدفش را «بیان واقعیت ها» عنوان کرده است. او در دفترش در کابل به خبرگزاری فرانسه گفت: «آمریکا برخلاف ادعاهایش، اقدامات ظالمانه و وحشیانه ای انجام داد، کشور ما را با بمب ویران کرد، زیرساخت ها را نابود ساخت و میان اقوام و ملت ها بذر اختلاف و بی اعتمادی پاشید.»
در هیچ یک از این کتاب ها به کشتار هزاران غیرنظامی توسط طالبان – به‌ویژه در حملات انتحاری – که طی نزدیک به دو دهه ترس را در کشور نهادینه کرده بود، توجه چندانی نشده است. فراهی اصرار دارد که طالبان در حفظ جان غیرنظامیان «احتیاط» می کردند و در عوض، هموطنانی را که با دولت های غرب گرا همکاری داشتند، «ننگی برای کشور» می داند.
در حالی که سازمان های حقوق بشری حکومت فعلی طالبان را به نقض گسترده حقوق بشر – به ویژه علیه زنان و دختران – متهم می کنند، فراهی در کتابی که در سال ۲۰۲۳ منتشر شده، ادعا کرده طالبان پیش از حمله آمریکا تلاش کرده بودند درباره سرنوشت اسامه بن لادن مذاکره کنند. آمریکا پس از حملات ۱۱ سپتامبر که به کشته شدن نزدیک به ۳۰۰۰ تن انجامید، خواهان تحویل یا مرگ رهبر القاعده شد. بن لادن که در افغانستان پنهان بود، در سال ۲۰۱۱ توسط نیروهای آمریکایی در پاکستان کشته شد.
فراهی در نسخه انگلیسی کتابش که به پنج زبان ترجمه شده، می نویسد: «واضح بود که آمریکایی ها از پیش برنامه اشغال افغانستان را داشتند.» به گفته او، افغان ها ابتدا فکر می کردند حملات ۱۱ سپتامبر «هیچ ارتباطی با ما ندارد»، اما به زودی دریافتند که کشورشان قرار است «مجازات» شود.
در جریان جنگ ۲۰ ساله، طالبان با ائتلافی از ۳۸ کشور به رهبری آمریکا و نیروهای نظام جمهوریت جنگیدند. ده ها هزار افغان و نزدیک به ۶ هزار سرباز خارجی، از جمله ۲۴۰۰ آمریکایی در این نبردها کشته شدند.
فراهی این جنگ را بازتابی از تلاش غرب برای «تحمیل فرهنگ و ایدئولوژی اش بر ملت های دیگر» می داند. کتاب او، ترکیبی از خاطرات میدان نبرد و فصل هایی بحث برانگیز در حمله به «اژدهای خون خوار» آمریکاست. به گفته او، این کتاب «حقایقی را افشا می کند که پیش تر گفته نشده بودند، چرا که رسانه ها، به ویژه رسانه های غربی، تصویری متفاوت از جنگ ارائه داده اند.»
او می گوید مجاهدین، با وجود نداشتن تجهیزات کافی، به لطف وحدت و یاری خدا به پیروزی دست یافتند.
تنها تعداد اندکی از کتاب های تازه منتشرشده ی طالبان، زندگینامه شخصی هستند – آثاری که برای خوانندگانی که می خواهند جنگ را «از درون» درک کنند، جذابیت دارند. زدران می گوید ۲۰۰۰ نسخه ابتدایی کتابش به زبان پشتو سریعاً فروش رفت و در حال آماد ه‌سازی چاپ ۱۰۰۰ نسخه دیگر و نسخه دری آن است.
در بسیاری از فصول کتاب، به بوئی برگدال، سرباز آمریکایی که پنج سال در اسارت شبکه حقانی بود، اشاره شده است. زدران در کتابش از جابه جایی های طاقت فرسا در کوه های مرزی افغانستان و پاکستان برای مخفی کردن او، تلاش برای مسلمان کردنش و گفتگوهایی درباره دوست دخترش در آمریکا سخن گفته است.
هر دو کتاب در سال ۲۰۲۱ به پایان می رسند، پیش از آن که این جنگجویان از غارها و کوه ها به دفاتر فرش شده‌ی قدرت در پایتخت برسند. اکنون میدان نبرد آن ها دیپلماسی است: طالبان برای به رسمیت شناختن حکومت خود در عرصه بین‌المللی می‌جنگند.
فراهی می‌گوید: «جنگ تمام شده … و ما خواهان روابط خوب با همه هستیم – حتی با همان اژدهای خون خوار.»
مطلبی از نشریه عرب نیوز
