در یک تغییر ساختار دراماتیک از رهبری امنیتی برتر پاکستان، منابع معتبر فاش کرده اند که رئیس ستاد ارتش، ژنرال آصف منیر، به طور سیستماتیک در حال بازسازی سلسله مراتب نظامی – استخباراتی است تا رقبای خود را حذف کرده و قدرت خود را تجمیع کند. این تحولات در شرایطی رخ می دهد که تنش های منطقه ای افزایش یافته و نگرانی ها در مورد ثبات داخلی پاکستان بیشتر شده است.
- انتصابات استراتژیک یا پاکسازی سیاسی؟
ژنرال واجد عزیز، مدیر کنونی استخبارات نظامی (DGMI)، گزارش شده است که در حال لابی کردن برای انتصاب به عنوان مدیر بعدی استخبارات بین سرویس ها (DG ISI) است. این آرزوها در زمانی مطرح می شود که ژنرال آصف ملک، مدیر کنونی استخبارات کشور، به طور ناگهانی به سمت مشاور امنیت ملی (NSA) کشور منصوب شده است.
در حالی که انتصاب آقای ملک به عنوان مشاور امنیت ملی به طور عمومی به عنوان ارتقاء و تثبیت حکومت نظامی معرفی می شود، منابع داخلی در دستگاه امنیتی آن را به عنوان یک حاشیه سازی استراتژیک می بینند. ژنرال ملک پیش تر یکی از رقبای قوی برای پست رئیس ستاد مشترک ارتش که انتظار می رود در نوامبر ۲۰۲۵ خالی شود، محسوب می شد. با انتقال او به یک سمت مشاوره ای غیرنظامی، منیر عملاً او را از خط جانشینی حذف کرده است، که این امر نشان دهنده تلاش گسترده تری برای حذف رقابت ها در آستانه تمدید احتمالی دوره خود به عنوان فرمانده ارتش است.
این حرکت توسط منابع داخلی به عنوان «کشتن دو پرنده با یک سنگ» توصیف می شود. از یک طرف، منیر توانسته است سیاستمداران آمریکایی را که به ارتقای آصف ملک به مشاور امنیت ملی علاقه مند بودند، راضی کند تا به تسهیل دیپلماسی پنهانی با هند کمک کنند، به ویژه با مشاور امنیت ملی هند، اجیت دووال. از طرف دیگر، این حرکت مسیر را برای تمدید بی رقیب مدت زمان خدمت خود به عنوان فرمانده ارتش هموار کرده است.
- خیانت به هم پیمانان نزدیک
این الگوی فریب سیاسی به نظر می رسد که فراتر از آصف ملک نیز گسترش یافته است. ژنرال نادر خان، مدیر پیشین استخبارات و هم پیمان نزدیک منیر، نیز به حال خود رها شده است. علیرغم گمانه زنی های فراوان، او نه به عنوان سفیر به واشنگتن، ریاض یا هر پایتخت کشوری در حوزه خلیج فارس منصوب شده است و نه برای سمت مشاور امنیت ملی در نظر گرفته شد. حذف او نشان دهنده روند گسترده تری از خیانت و پشت به پشت زدن میان مقام های ارشد پاکستان است، چرا که منیر خود را به عنوان مرکز قدرت بی رقیب مطرح می کند.
منابع در ارتش پیشنهاد می دهند که رفتار روزافزون خودکامه منیر حتی باعث نگرانی در حلقه های نزدیک به او شده است و وسواس او برای تضمین حکومت طولانی مدت خود، اکنون تهدیدی برای یکپارچگی نهادهاست.
- منازعه با هند: ساخت تصویری از طریق تشدید تنش ها
در میان این دسیسه های داخلی، منیر به نظر می رسد که در حال مهندسی یک درگیری با هند است تا تصویر عمومی خود را تقویت کرده و ادامه سلطه خود بر قدرت را توجیه کند. حمله تروریستی اخیر در پهلگام، که هدف آن غیرنظامیان هندی در کشمیر بود، توسط برخی منابع ارشد به یک استراتژی پنهان برای ایجاد بحران، منحرف کردن توجه از فروپاشی اقتصادی پاکستان و بالا بردن مقام منیر به عنوان یک رهبر جنگی مرتبط دانسته می شود.
اگر این مسئله تأیید شود، این اقدام یک سوء استفاده خطرناک از امنیت ملی به منظور منافع شخصی خواهد بود. منتقدان استدلال می کنند که این حمله دو هدف دارد: تشدید تنش ها برای اعمال کنترل نظامی بیشتر در داخل و ساختن یک روایت از ضروری بودن منیر.
- هدف بعدی منیر: حزب مسلم لیگ؟
با حذف رقبای خود در ارتش و زندانی شدن عمران خان و حاشیه ای شدن حزب او، هدف بعدی منیر ممکن است حزب مسلم لیگ باشد. نارضایتی روزافزون این حزب از رهبری خودکامه منیر و عدم محکومیت عمومی هند، نشان دهنده یک رویارویی قریب الوقوع است. منابع داخلی مدعی هستند که منیر خود امیال سیاسی دارد و ممکن است در پی تضعیف یا جذب نیروهای سیاسی اصلی به منظور دستیابی به یک خودکامگی ترکیبی باشد.
- نتیجه‌گیری: کشوری در خطر
اقدامات ژنرال آصف منیر توجه فزاینده ای در داخل و خارج از کشور جلب کرده است. با تجمیع قدرت، سرکوب مخالفت ها در داخل ارتش و احتمالاً مهندسی تشدید خشونت ها در خارج، منیر نه تنها نظم سیاسی شکننده پاکستان را بی ثبات می کند، بلکه صلح منطقه ای را نیز به خطر می اندازد.
ناظران هشدار می دهند که اگر اقدامات منیر کنترل نشود، تجمیع قدرت او می تواند پاکستان را به سوی خودکامگی عمیق تر، افول اقتصادی بیشتر و ممکن است ماجراجویی های نظامی فاجعه آمیز هدایت کند. خواسته ها برای پاسخگویی بیشتر شده و برخی خواهان برکناری فوری او و تحقیقات قضائی درباره اقدامات اخیرش هستند.
بسیاری بر این باور هستند که دموکراسی و امنیت ملی پاکستان دیگر قادر به تحمل امیال یک نفر نیست.
عدیل رجا تحلیلگر مسائل سیاسی و امنیتی از پاکستان
