توقع شغلی از دولت زیاد است که نباید اینطور باشد و هیچ دولتی نمی تواند تمام فارغ التحصیلان سیستم دولتی خود را جذب کند. سیستم تعلیمی یا آموزشی اشتباه است، در سیستم تعلیمی زندگی و کار به محصلان آموزش داده نمی شود بلکه کتاب و چپتر به آنها تدریس می‌شود، وقتی محصل فارغ‌التحصیل می‌شود، نه از نظر تخنیکی برای جذب در ادارات آمادگی دارد و نه از جنبه مسلکی آنقدر قوی است که دولت یا سازمان غیردولتی به آن نیاز داشته باشد.
بالا رفتن گراف بیکاری؛ در پایان سال 2021، 216 میلیون نفر در سراسر جهان بیکار بودند، ارقام همان سال برای افغانستان 13.28 درصد بود، یعنی 13 درصد جمعیت کشور بیکار بودند، اکنون اگر جمعیت را 40 میلیون در نظر بگیریم، 5.3 میلیون نفر از این جمعیت، بیکار هستند اما در سال 2023 داستان متفاوت است، بر اساس ارقام سازمان ملل متحد برای هماهنگی امور بشردوستانه، OCHA در حال حاضر 28.3 میلیون نفر در افغانستان به کمک های بشردوستانه اضطراری نیاز دارند که از این تعداد 23 درصد زن هستند که 54 درصد آنها کودک و 8.3 درصد معلول هستند.
نارضایتی از دولت؛ یک ضرب المثل در پشتو داریم که میگوید “شکم گشنه ایمان ندارد” این امری رایج در سیاست معاصر جهان است که دست مردم ناراضی در نهایت در گرو حاکمانشان می شود، بنابراین هر چه نرخ بیکاری در کشوری بیشتر شود، نارضایتی مردم از حکومت بیشتر می شود در این صورت برای مردم گرسنه ممکن نیست که از حاکمان خود راضی و خوشحال باشند.
افزایش نرخ جرم و جنایت؛ زمانی که بیکاری در کشوری افزایش یابد، امنیت را در کنار مشکلات دیگر تهدید می کند و نمودار ناامنی نیز با آن افزایش می یابد. در کشور فقیری مانند افغانستان که در گذشته و اکنون تقریباً تماماً متکی به کمک های خارجی است، بیکاری به راحتی ناامنی و جنایت ایجاد می کند. عموماً کشورهایی که متکی به کمک های خارجی هستند و هیچ پروژه و شغل بلندمدت ملی ندارند، مردم بیکارشان به راحتی تحت تأثیر ناامنی و فساد قرار می گیرند.
مجبور شدن به مهاجرت؛ بر اساس گزارش 2022 کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل متحد، تا پایان سال 2021، 2.7 میلیون پناهنده از افغانستان وجود داشته است که اکثر آنها در کشورهای ایران و پاکستان میزبانی شده اند. آخرین آمار نشان می دهد که تا مارچ 2022، یک میلیون و 400 هزار پناهجوی افغان ثبت شده در پاکستان و 780 هزار افغانی با کارت مهاجرت و 2.1 میلیون مهاجر بدون مدرک در ایران زندگی می کنند. این فقط حکایت کشورهای همسایه است، اکنون در غرب، اروپا و دیگر نقاط جهان آن را در نظر بگیرید، همه این پناهجویان یک چیز مشترک دارند و آن اینکه در افغانستان شغل و امنیت وجود ندارد. کار و امنیت مرتبط است.
مواجهه با بحران اقتصادی در درازمدت؛ که متاسفانه در حال حاضر این مورد به چشم خود می بینیم.
