بیست ماه پس از بازگشت طالبان به قدرت، سازمان ملل متحد در تلاش است تا مسیری را طراحی نماید که تا حدی به بحران انسانی افغانستان رسیدگی شود، بدون اینکه با کشورهای غربی که به دنبال تحت فشار قرار دادن دولت در کابل برای تعدیل سیاستهایش هستند، برخورد کند.
آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد روز سهشنبه، پس از گفتگوهای دو روزه با نمایندگان دیپلماتیک امور افغانستان، تلاش کرد تا یک جبهه متحد را به تصویر بکشد و گفت که “برای رسیدن به اهداف خود، نمیتوانیم از افغانستان جدا شویم”. گوترش جزئیات کمی در مورد چگونگی حضور آینده سازمان ملل در این کشور ارائه کرد.
همین چند هفته پیش، سازمان ملل پیشنهاد کرد که ممکن است از افغانستان خارج شود، و آخرین مسئله سرکوب حقوق زنان توسط طالبان که زنان افغان را از فعالیت در این سازمان منع میکند، در نشست این هفته این مسائل مطرح شد.
ملل متحد بهطور فزایندهای خود را در کانون بحثهای بینالمللی در مورد اینکه کجا باید در حمایت از افغانستان خطوط قرمز ترسیم کند و بهعنوان واسطهای بین غرب و طالبان در موقعیت ناخوشایندی قرار گرفته است. هیچ کشوری به طور رسمی دولت طالبان را به رسمیت نشناخته است، اگرچه برخی از آنها – از جمله چین و روسیه – به دیپلمات های طالبان اجازه ورود به کشورهای خود را داده اند. ایالات متحده و دیگر کشورهای غربی تمایلی به این کار نداشته اند و دیگر سفارت خود را در کابل فعال نگه نداشته اند.
فعالان زن خواستار تحریم نشست دوحه شده بودند و معتقد بودند که سازمان ملل باید مواضع جسورانه تری در برابر طالبان اتخاذ کند. در همین حال، طالبان میگوید که این سازمان در حال حاضر موضع بسیار محکمی اتخاذ کرده است.
محمد سهیل شاهین، رئیس دفتر سیاسی طالبان در دوحه و نماینده منتخب این گروه در سازمان ملل، گفت که او برای گفتگوها دعوت نشده است. او در مصاحبه ای گفت: “سازمان ملل متحد یک نهاد جهانی است – باید بی طرف باشد.” او گفت که تصمیم برای عدم عضویت طالبان “به اعتبار آنها لطمه خواهد زد.”
همچنین در مورد اینکه نقش سازمان ملل در افغانستان چه باید باشد، اجماع بین المللی وجود ندارد. در حالی که شورای امنیت در ماه مارچ مأموریت سازمان ملل برای کمک به مردم افغانستان را تمدید کرد، کشورهای کمک کننده تاکنون تنها به حدود 6 درصد از هدف تمویل خود را برآورده کرده اند.
نگرانی های غرب در مورد حمایت از طالبان ممکن است تا حدودی دلیل کاهش شدید کمک های بشردوستانه به افغانستان باشد. هوگو اسلیم، محقق مطالعات بشردوستانه، اخیراً پستی در وبلاگ خود نوشت: گروههای امدادی به جای همکاری با طالبان، فعالیتهای خود را در افغانستان متوقف میکنند.
اما نشست این هفته در دوحه نشان می دهد که حضور سازمان ملل در افغانستان بسیار شبیه به وضعیت موجود خواهد بود. به نظر میرسد نهادهای سازمان ملل و سایر گروههای کمکرسان انرژی خود را بر یافتن راههایی برای دور زدن ممنوعیت طالبان برای کارمندان زن متمرکز میکنند.
جول، سفیر ناروی در سازمان ملل، که دولتش میزبان برخی از اولین مذاکرات با طالبان پس از خروج ایالات متحده بود، گفت که هیچ جایگزینی برای ارسال کمک یا تعامل با طالبان وجود ندارد.
«طالبان، مردم خود و به ویژه بخش زنان را نادیده و ترک کرده اند. اما ما به عنوان یک جامعه بین المللی نمی توانیم این کار را انجام دهیم.»