با اعلام رسمی بایدن در مورد خروج نیروها در ۱۱ سپتمبر ۲۰۲۱، یک ماموریت جنگی که چهار رئیس جمهور را درگیر خود کرده و تلفات بسیاری داشته سرانجام به پایان خواهد رسید.
اکنون همانطور که رئیس جمهور متعهد شد به حمایت از افغانستان ادامه دهد و مذاکرات صلح همچنان در بن بست است، هدف پایدار جنگ دو دهه بدون تغییر باقی مانده است: اطمینان از اینکه افغانستان هرگز برای برنامه ریزی و راه اندازی حملات تروریستی استفاده نمی شود!
چرا ایالات متحده به افغانستان حمله کرد؟
هفته ها پس از حمله القاعده به ایالات متحده در ۱۱ سپتمبر، رئیس جمهور جورج بوش اعلام کرد که نیروهای آمریکایی حملاتی را علیه گروه تروریستی و اهداف طالبان با هدف ایجاد خلل در استفاده از افغانستان به عنوان پایگاه عملیاتی تروریست ها و حمله به توانایی نظامی رژیم طالبان در افغانستان آغاز کرده اند!
تا دسمبر سال ۲۰۰۱، اسامه بن لادن رهبر القاعده و دیگر فرماندهان ارشد به پاکستان متحد اصلی ایالات متحده فرار کردند. نیروهای آمریکایی آنها را تعقیب نکردند و در نهایت پاکستان به پناهگاهی امن برای فرماندهان و مبارزان طالبان تبدیل شد که در سالهای بعد برای حمله به نیروهای آمریکایی و افغان از مرز عبور کردند!
با نزدیک شدن به پایان سال ۲۰۰۱، نیروهای آمریکایی به سرعت دولت طالبان را سرنگون کردند و نیروهای جنگی آن را در هم شکستند. در ماه می سال ۲۰۰۳، دانلد رامسفلد وزیر دفاع ایالات متحده، پایان عملیات عمده جنگی در این کشور را اعلام کرد!
چگونه ماموریت در افغانستان تکامل یافت؟
ایالات متحده و ناتو پس از سرکوب طالبان، هدف خود را برای بازسازی یک کشور شکست خورده و برقراری دموکراسی به سبک غربی تغییر دادند و برای بازسازی یک کشور ناامید فقیر که قبلا توسط دو دهه جنگ ویران شده بود میلیاردها دالر هزینه کردند!
موفقیت های اولیه وجود داشت. یک دولت غرب گرا منصوب شد. مکاتب، شفاخانه ها و امکانات عمومی جدید ساخته شد. هزاران دختر که تحت حاکمیت طالبان از تحصیل منع شده بودند به مکتب رفتند، اما فساد بیداد می کرد!
صدها میلیون دالر بازسازی و پول سرمایه گذاری به سرقت رفته یا از آن سوء استفاده شده بود. دولت ثابت کرد که قادر به تامین اساسی ترین نیازهای شهروندان خود نیست!
در میدان جنگ چه اتفاقی افتاد؟
طالبان علیرغم هجوم مداوم نیروهای آمریکایی و ناتو توانایی های جنگی خود را بازسازی کردند. آنها تلفات سنگینی به نیروهای امنیتی افغانستان وارد كردند و فقط قویتر شدند!
پنتاگون به این نتیجه رسیده بود که جنگ را نمی توان به پیروزی نظامی رساند و تنها یک توافق با مذاکره می تواند به درگیری پایان دهد. در فبروری ۲۰۲۰ توافق صلح با طالبان به امضا رسید!
از اهداف اصلی توافق ۲۰۲۰، مذاکره رهبران افغانستان و طالبان در مورد نقشه راه سیاسی برای یک دولت جدید و قانون اساسی، کاهش خشونت و در نهایت ایجاد آتش بس پایدار بود!
اما طالبان به دلیل موقعیت مستحکم خود در میدان جنگ و عقب نشینی قریب الوقوع نیروهای آمریکایی، در مذاکرات با دولت افغانستان که از ماه سپتمبر در دوحه قطر آغاز شد قدرت برتر را حفظ کرده اند!
آیا نیروهای امنیتی افغانستان می توانند طالبان را بدون سربازان آمریکایی نگه دارند؟
در ماه های اخیر، نیروهای امنیتی افغانستان ده ها پوسته را در برابر حملات طالبان کنار گذاشته اند. واحدهای نظامی و پلویس با فرار از خدمت، ضعف در استخدام، روحیه و رهبری ضعیف و سرقت حقوق توسط فرماندهان از بین رفته است. آنها همچنین تلفات بسیاری داشته اند!
نیروهای امنیتی همچنین ایست های بازرسی در چندین بزرگراه اصلی را رها کرده اند و به طالبان اجازه داده اند تا موانع راه اندازی کرده و عوارض و مالیات را بر وسایط سنگین و رانندگان تحمیل کنند و حتی این دریافت ها را رسمی کنند!
طالبان همچنین هیچ تعهدی نداده اند که به حملات بهاری خود پایان دهند. آنها هنوز معتقدند که می توانند به پیروزی نظامی دست یابند!
با عقب نشینی نیروهای آمریکایی، طالبان به دستاوردهایی در میدان نبرد دست خواهند یافت و دولت کابل برای مقابله با طالبان تحت فشار قرار خواهد گرفت!
نیایورک تایمز
۲۰۲۱/۲۳/۴
