در ظاهر، حمله ماه گذشته به ایمن الظواهری، رهبر القاعده، ثابت کرد که نیروهای آمریکایی همچنان می توانند ماموریت های نظامی و استخباراتی را در افغانستان انجام دهند، حتی اگر دیگر در این کشور حضور نداشته باشند.
با این حال، آگاهان ضد تروریسم و تحلیلگران سیاست خارجی می گویند که بمباران خانه الظواهری در کابل تنها مشکلات طولانی مدت بسیار عمیق تری را برای ایالات متحده و مبارزه ظاهراً بی پایان علیه گروه های تروریستی آشکار کرد.
مهمترین آنها پیوندهای روشن بین طالبان و القاعده است که برخی از متخصصان آن را عملاً ناگسستنی توصیف می کنند و احتمالاً با گذشت زمان قوی تر می شوند و طالبان حاکمیت خود را تحکیم می بخشد.
توانایی پنتاگون و جامعه استخباراتی ایالات متحده برای ردیابی و مهار گسترش شبکه های تروریستی در افغانستان ممکن است در سال های آینده به شدت محدود شود. تحلیلگران می گویند که حمله به الظواهری یک مورد منحصر به فرد بود.
اما سازماندهی مأموریتهای پیچیدهتر، اگر نگوییم غیرممکن، از «ورای افق» دشوار است.
ناتان سیلز، هماهنگ کننده مبارزه با تروریسم وزارت امور خارجه در دوران ریاست جمهوری ترامپ، گفت: «حمله به الظواهری واقعا بهترین زمان و بدترین زمان بود». نکته مثبت این است که نشان میدهد در موارد استثنایی، ایالات متحده هنوز هم ظرفیت این را دارد که تروریستها را از میدان نبرد خارج کند. نکته منفی که من فکر میکنم شایسته توجه بیشتر است، این است که نشان میدهد القاعده و طالبان به همکاری خود ادامه میدهند تا جایی که رهبر القاعده احساس راحتی میکرد که در یک خانه امن طالبان درست در قلب پایتخت زندگی میکرد.
اقای سیلز گفت: «از نظر عملیاتی و دیپلماتیک، انجام یک حمله از نوع ابوت آباد یا یک حمله از نوع بغدادی بسیار دشوارتر خواهد بود. اما اکنون در کجا قرار است نیروهای خود را به صحنه ببرید؟ ما میتوانیم ابوت آباد را انجام دهیم، زیرا ما حضور نظامی قابل توجهی در افغانستان داشتیم. ما میتوانستیم بغدادی را انجام دهیم، زیرا ما در سوریه و عراق نیروی زیادی داشتیم.»
هم آقای ترامپ و هم بایدن که از نظر سیاسی اشتراکات کمی دارند، علیرغم درخواست ژنرالهای ارشد آمریکایی مبنی بر حفظ یک نیروی کوچک اما نمادین قدرتمند، از موضع خود که زمان خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان گذشته است، همچنین از تقویت دولت تحت حمایت ایالات متحده در کابل، خودداری کردند.
اسفندیار میر، تحلیلگر مسائل افغانستان و پاکستان از مرکز مطالعات صلح امریکا گفت: «تصویر کلی استراتژیک که از پایداری ارتباط القاعده و طالبان پدیدار می شود، خبر بدی برای دولت ایالات متحده است که می خواهد از مبارزه با تروریسم به رقابت استراتژیک با چین و روسیه منحرف شود. «به نظر میرسد که دولت ایالات متحده هنوز با دشمنان هولناکی مواجه است که میتوانند از نارضایتیها، اتحادها و حمایتهای دولتی برای جبران خسارتها و ماندن در جنگ استفاده کنند. آمریکا نمی تواند چشم از روی دشمنان تروریست خود بردارد.»
به عنوان یک موضوع تاکتیکی، ایالات متحده هنوز با انبوهی از سؤالات بی پاسخ در مورد اینکه چه کاری می تواند و نمی تواند برای جلوگیری از گسترش نیروهای افراطی در افغانستان انجام دهد، مواجه است.