زلمی خلیلزاد، نمایندۀ ویژۀ پیشین ایالات متحده برای صلح افغانستان می‌گوید که طالبان اشتباهات جدی چند دهه پیش را تکرار می‌کنند که به گفته‌اش پیامد‌های ناگوار داشته است. آقای خلیلزاد در گفت‌وگو با شبکۀ تلویزیونی تی آر تی ترکیه در این مورد چنین گفته است: “به نظرم طالبان اشتباهاتی جدی می‌کنند. به نظر می‌رسد که آن اشتباهاتی که در چهل سال گذشته در افغانستان دیده ایم بدبختانه تکرار می‌شوند. سرانجام هیچ کسی دیگر این مشکلات را به جزء از خود آنها نمی‌تواند حل کند. یعنی باید به توافق جامع بر سر فورمولی، هر چه که باشد، دست یابند.”
با گذشت پانزده ماه از حاکمیت دوبارۀ طالبان بر افغانستان، بیشتر انتقاد جامعۀ جهانی از طالبان بر سر محرومیت دانش آموزان دختر بالاتر از صنف ششم در افغانستان و ایجاد نشدن حکومت همه شمول در این کشور متمرکز است. طالبان حکومت‌شان را همه شمول می‌دانند. هنوز هیچ کشور حکومت سرپرست طالبان را به رسمیت نشناخته است.
آقای خلیلزاد در بیست و نهم ماه فبروری سال ۲۰۲۰ موافقت‌نامۀ را با طالبان در شهر دوحه امضا کرده بود. بر اساس این موافقت‌نامه، در بدل تضمین‌های مبارزه علیه تروریزم از سوی طالبان و توافق آنها برای مذاکرات با حکومت برخوردار از حمایت غرب، راه برای خروج کامل نیروهای امریکایی از افغانستان باز شد. آقای خلیلزاد گفت که بسیاری از طرف‌ها می‌خواهند که پروسۀ بین افغان‌ها که بین نظام جمهوری پیشین و طالبان برای دست یافتن به توافق سیاسی آغاز شده بود، باید از سر گرفته شود.
خلیلزاد گفت: “توافق‌نامۀ دوحه را که با طالبان امضا کردم بهترین چارچوب است، زیرا حکومت پیشین هم از بخش‌های بنیادی آن حمایت کرده بود و حالا بسیاری از مخالفان می‌گویند که ما باید دوباره به توافق مراجعه کنیم که در پهلوی خروج و مبارزه علیه تروریزم، موضوع مهم سومی در ایجاد یک حکومت جدید در افغانستان بر اساس مذاکرات بین افغان‌ها بود. بنابر این، آنها باید پروسۀ گفت‌وگو با یکدیگر را آغاز و بر سر حکومتی توافق کنند که از حمایت گسترده مردم برخوردار باشد.”
آقای خلیلزاد در حالی بر از سرگیری پروسۀ بین افغان‌ها تاکید می‌کند که برخی‌ها از او انتقاد می‌کنند که در مذاکراتش با طالبان در دوحه نظام جمهوری پیشین افغانستان را به حاشیه راند و با امضای توافق با طالبان به آنها مشروعیت بخشید. تام وست، جانشین آقای خلیلزاد اخیراً پس از ملاقات با گروهی از افغان‌ها در ترکیه بر دیالوگ ملی بین افغان‌ها تاکید کرده است. قطع رابطۀ طالبان با گروه‌های تروریستی از جمله القاعده و اینکه طالبان اجازه ندهند که از خاک افغانستان علیه امریکا و متحدانش استفاده شود، از مواد توافق دوحه است.
آقای خلیلزاد پیش از این در گفت‌وگو با رادیوی عامه ملی امریکا، ان پی آر در مورد تعهد طالبان ابراز شک کرده است. او پس از اعلام جو بایدن، رئیس جمهور ایالات متحده در مورد کشته شدن ایمن الظواهری، رهبر شبکه القاعده در کابل در سی و یکم ماه جولای در صحبت با ان پی آر شبکۀ حقانی را به پناه دادن به ظواهری متهم کرد و گفت که شماری از عناصر طالبان از توافق دوحه تخطی می‌کنند. حکومت طالبان تا هنوز رسماً کشته شدن ظواهری در قلب کابل را تایید نکرده است. او گفته است که هیچ گاهی برای طالبان باور نداشت و افزوده است که رهبران طالبان مسئول اند که تمامی موارد توافق دوحه را رعایت کنند.
