روز گذشته ادارهی ملی امتحانات، نتیجهی کانکور امسال را که به گونهی بیپیشینه تنها با حضور داوطلبان پسر برگزار شده بود، اعلام کرد. اعلام نتیجهی کانکور امسال برای پسرانی که نتیجههای مطلوب گرفته اند، خوشایند بود؛ اما برای دخترانی که سالها برای آن آمادگی گرفته بودند و از شرکت در این روند بازداشته شدند، ناخوشایند و یادآور سرنوشت نامعلوم آیندهی تحصیلی شان بود. دختران بازمانده از کانکور، میگویند که اعلام نتیجهی کانکور، آنها را خیلی متأثر کرده است.
نبیلا ملکزاده، یکی از این دختران که دوازده سال مکتب را با نمرههای عالی و اولنمرهبودن سپری کرده است و رؤیای پزشکشدن را در سر میپروراند؛ میگوید که در اوج آمادگی برای اشتراک در کانکور امسال، از شرکت در آزمون محروم شد. نبیلا میافزاید از این که بیسرنوشت مانده است، رنج میبرد. او به سلاموطندار میگوید: «پیامهایی که در بارهی دختران نشر میشود و از این که ما بیسرنوشت هستیم، رنجم میدهد. خدا کند که این تبعیض و فرق بین دختر و پسر از جامعه کلاً دور شود.» نبیلا یکی از میلیونها دختری در افغانستان است که از حق آموزش محروم شده است.
مدینه محمدی، یکی دیگر از دخترانی است که آمادگی اشتراک در کانکور ۱۴۰۲ را داشت؛ اما از اشتراک در آن محروم شد. مدینه میگوید که ادامهی این وضعیت و بیسرنوشتی، او را با مشکلات روحی و روانی دچار کرده است. او میافزاید: «میخواهم پیام من و دیگر دختران به گوش مسئولان حکومت برسد. پیامم این است که شما با این تصمیمهای تان، خواهران تان و آیندهی شان را با مشکل روبهرو خواهید کرد.»
پس از اعلام نتیجهی کانکور ۱۴۰۲، هیئت سازمان همکاری اسلامی که هماکنون در کابل به سر میبرد، در دیداری با سراجالدین حقانی، سرپرست وزارت امور داخله، گفته که پیشرفت افغانستان، نیازمند آموزش دختران است. اعضای این هیئت از امارت اسلامی خواسته اند که زمینهی آموزش علوم پیشرفته را به دختران فراهم کند.
در واکنش به این خواست، سرپرست وزارت امور داخله خواستار صبر و حوصلهی این سازمان شده است. شهروندان نیز دو سال میشود که صبر کرده اند؛ اما از سوی حکومت سرپرست برای بازگشایی دروازههای مکتبها و دانشگاهها به روی دختران گامی محسوسی برداشته نشده است.
سوسن خالقیار، فعال حقوق زن، با انتقاد از این رویکرد امارت اسلامی، میگوید: «تعداد زیادی از دانشآموزان به دلیل جنسیت شان به آزمون کانکور نتوانستند اشتراک کنند. چه گونه میتوانند از استعداد و زحمتکشیهای بانوان چشمپوشی کنند؟»
با این وجود، ضیاءالحق شمس، جامعهشناس، پیامدهای منفی بازداشتن دختران از فراگیری آموزش را برای جامعهی افغانستان با حذف نیم آیندهی فکری کشور، نگرانکننده میداند.
او میافزاید: «ما متأسفانه آیندهی مفید و معقولی را با این گونه تصامیم نمیبینیم. به این معنا است که ما مادرانی در جامعه در آینده خواهد داشتیم که نمیدانند اولاد شان را چه گونه سرپرستی کنند. زندگی شان را چه گونه مدیریت کنند، اقتصاد خانوادگی شان را چه گونه برنامهریزی کنند و سهم شان را چه گونه از جامعه بگیرند و در نتیجه، کلاً جامعه به یک وضعیت معتدل برسد.»
گفتنی است که دیگر پیامد منفی بازداشتهشدن دختران از کانکور، این است که دانشگاههای کشور با کمبود دانشجو روبهرو خواهد شد.