مذاکرات بین الافغانی طولانی، خسته کننده و پیچیده شده است و نیاز به تلاش های بیشتر دارد.
حامیان این پروسه اساسا باید: ۱) همه ذینفعان را ترغیب كنند كه این یك بستر سیاسی معتبر است كه در آن می توانند با یكدیگر مذاکره کنند و درمورد موضوعات مختلفی كه كشورشان را تحت الشعاع قرار می دهد بحث كنند.
۲) به کلیه شرکت کنندگان اطمینان دهد که با سایر ذینفعان به طور یکسان رفتار خواهد شد و شکایت های واقعی آنها با نهایت صداقت مرتفع می شود.
۳) همه گروهها را متقاعد كنند كه تصمیمی كه در طی مذاكرات گرفته می شود باید بدرستی اجرا شود و کشور دوباره به هرج و مرج و خونریزی آلوده نمی شود!
در هر صورت در مذاکرات باید به چهار موضوع اصلی توجه شود. اول اینکه چه نوع سیستم مدیریتی باید در افغانستان برقرار شود؟
آیا باید یک دولت بسیار متمرکز مانند دولت فعلی رئیس جمهور غنی وجود داشته باشد یا قدرت غیر متمرکز شود؟ چه مقدار اختیار باید به زیرمجموعه ها داده شود؟
در کشوری که تفکیک قومی و فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، شهری و قریه ایی نا مناسبی دارد، حفظ وحدت ملی بدون کنترل اختیار قوم های خود مختار تقریبا غیرممکن خواهد بود!
این نه تنها به ابزار رسمی قانون اساسی احتیاج دارد كه یك سیستم عادلانه تقسیم قدرت را تضمین كند، بلكه نیازمند دستگاههای قدرتمندی است كه بتوانند با بحرانهای سیاسی كه هر از گاهی اتفاق می افتد مقابله كنند!
دوم، نقش ایدئولوژی در دوره سیاسی اهمیت فوق العاده ای خواهد داشت. طالبان هنوز هم معتقدند که افغانستان باید یک امارت اسلامی باشد که طبق قانون شرع اداره شود.
سوم، حمایت از حقوق بخش های حاشیه ای جامعه مانند زنان، کودکان و اقلیت ها نیز باید مورد توجه قرار بگیرد. برای ایجاد برابری جنسیتی ابزارهای قانونی قابل اجرا نیاز است!
چهارم، مذاکرات می بایست بر حذف بازیگران غیر دولتی مانند داعش که می تواند روند بازسازی افغانستان را مختل کند تاکید داشته باشد.
مذاکرات بین الافغانی می بایست به سرانجام برسد. در صورت عدم موفقیت، فقر، خشونت و بی ثباتی سیاسی در انتظار افغانستان است!
(اکسپرس تریبون)
۲۰۲۰/۲۲/۸
