آلبرت خوریف، سفیر روسیه در پاکستان، در گفتگو با خبرگزاری تاس اعلام کرد که کشورش از تلاش‌های ضدتروریستی افغانستان و پاکستان حمایت می‌کند. وی همچنین افزود که روسیه هر دو کشور را تشویق می‌کند تا تنش‌های مرزی خود را از طریق راه‌های دوجانبه یا چندجانبه حل کنند.
تلاش روسیه برای میانجی‌گری میان افغانستان و پاکستان
این اظهارات نشان‌دهنده تمایل روسیه به ایفای نقش میانجی میان کابل و اسلام‌آباد است. چین پیش تر تلاش‌هایی برای این هدف انجام داده، اما تاکنون موفقیت چندانی نداشته است.
در مقابل، روسیه شانس بیشتری برای موفقیت دارد، زیرا دارای یک چشم‌انداز اقتصادی گسترده در منطقه است. هدف کلان مسکو ایجاد مسیرهای موازی حمل‌ونقل و انرژی به سمت هند از طریق آسیای مرکزی، افغانستان و پاکستان است.
رویکرد مرحله‌ای روسیه برای حل اختلافات منطقه‌ای
مرحله اول: تقویت روابط با طالبان و پاکستان:
روسیه تابستان گذشته، یک همکاری راهبردی با طالبان آغاز کرد و در دسامبر، یک توافقنامه استراتژیک برای منابع طبیعی با پاکستان امضا کرد.
مرحله دوم: میانجی‌گری میان افغانستان و پاکستان
اما این مرحله بسیار دشوارتر خواهد بود، و به همین دلیل سفیر روسیه در پاکستان تأکید کرده که روسیه از تلاش‌های ضدتروریستی هر دو کشور حمایت می‌کند.
از یک سو، روسیه مشکلات پاکستان با تهدیدات تروریستی از افغانستان را تأیید کرد، اما از سوی دیگر، مانند اسلام‌آباد طالبان را مقصر این مشکلات ندانست و تنها “کمک‌های لازم” را به هر دو طرف پیشنهاد کرد.
حمایت روسیه از پاکستان و طالبان در مبارزه با تروریسم
به نظر می‌رسد که هدف اصلی روسیه این است که پاکستان را از نفوذ تروریست‌های مستقر در افغانستان مصون نگه دارد، در حالی که طالبان را نیز تقویت کند.
پاکستان ممکن است حمایت سیاسی روسیه را برای جلوگیری از ورود تروریست‌ها از افغانستان دریافت کند. طالبان ممکن است از روسیه سلاح‌های سبک و شاید حتی آموزش نیروهای ویژه برای مقابله با داعش خراسان دریافت کنند.
اما سفیر روسیه هیچ اشاره‌ای به ادعاهای پاکستان مبنی بر حمایت طالبان از تحریک طالبان پاکستان و سایر گروه‌های تروریستی نکرد. چرا؟ زیرا هرگونه اظهار نظر در این زمینه می‌تواند سیاست متوازن روسیه را مختل کند.
چرا روسیه نسبت به چین در مسئله میانجی‌گری موفق تر خواهد بود؟
چین نیز رویکرد مشابهی در پیش گرفته، اما فاقد چشم‌انداز جئوایکانومیک روسیه در منطقه است. پاکستان و افغانستان برای تجارت با چین نیازی به همکاری دوجانبه ندارند، زیرا پاکستان از کریدور اقتصادی چین – پاکستان بهره می‌برد و افغانستان از طریق آسیای مرکزی به آن متصل است. اما برای تحقق پروژه‌های اقتصادی روسیه، لازم است که افغانستان و پاکستان تنش‌های خود را کاهش دهند.
مزایای اقتصادی برای افغانستان و پاکستان در همکاری با روسیه
پاکستان در صورت بهبود روابط با افغانستان، می‌تواند به مسیرهای حمل‌ونقل زمینی مستقیم با روسیه دسترسی یابد و حتی انرژی وارد کند.
افغانستان نیز می‌تواند از نقش واسطه ای خود در این مسیرهای تجاری سود ببرد، به‌ویژه اگر این مسیرها به هند نیز امتداد یابد. چنین مزایایی از چین حاصل نخواهد شد، حتی اگر پکن بتواند میانجی گری موفقی بین کابل و اسلام‌آباد انجام دهد.
نتیجه‌گیری
روسیه نسبت به چین انگیزه بیشتری برای میانجی‌گری میان افغانستان و پاکستان دارد، زیرا موفقیت پروژه‌های جئوایکانومیک آن به بهبود روابط دو کشور بستگی دارد.
برخلاف چین، که نیازی فوری به حل تنش‌های افغانستان و پاکستان ندارد، روسیه باید این اختلافات را حل کند تا بتواند مسیرهای حمل و نقل و انرژی جدیدی در منطقه ایجاد کند.
پاکستان و افغانستان از همکاری اقتصادی با روسیه سود خواهند برد، که این موضوع انگیزه بیشتری برای حل تنش‌هایشان ایجاد می‌کند.
در نتیجه، روسیه جایگاه بهتری نسبت به چین برای ایفای نقش میانجی در صلح افغانستان و پاکستان دارد.
مطلبی از نشریه آسیا تایمز
