از مراسم پرطمطراق امضای توافقنامه صلح آمریکا و طالبان بین ملا برادر، معاون گروه طالبان و زلمی خلیلزاد، فرستاده ویژه آمریکا برای صلح افغانستان، که در ۲۹ فبروری ۲۰۲۰ جلو چشمان وزیران خارجه، دیپلمات‌ها و جامعه جهانی در دوحه برگزار شد، درست یک سال گذشت. در این مدت هرچند طالبان و آمریکا علیه یکدیگر دست به ماشه نشدند، اما مردم افغانستان همچنان از صلح و آرامش فاصله زیادی دارند.
امروز بار دیگر سراج‌الدین حقانی، رئیس شبکه حقانی، تهدید کرد که جنگ طالبان پایان نیافته و درجه بالاتری ازخشونت در انتظار مردم افغانستان است.
محور اساسی توافقنامه صلح دوحه که انتظار می‌رفت هدف نهایی آن هموار کردن راه دستیابی به توافقی سیاسی برای پایان خشونت در افغانستان باشد، حول این مسئله است: پیمان صلح طالبان را به قطع رابطه با تروریسم، کاهش خشونت و گفت‌وگوهای معنادار با دولت افغانستان متعهد کند.
از سوی دیگر، آمریکا تعهد کرده بود که در صورت اجرایی شدن تعهدات طالبان، پنج هزار زندانی طالبان را آزاد، نام رهبران طالبان را از فهرست سیاه سازمان ملل متحد حذف و نیروهایش را ظرف ۱۴ ماه پس از امضای توافقنامه صلح یعنی تا ماه می سال ۲۰۲۱ از افغانستان خارج کند. اما این تعهدات به برآورده شدن قول و قرارهای طالبان مشروط است.
هرچند در سال گذشته هیچ سرباز آمریکایی کشته نشد و هیچ عملیاتی علیه آمریکایی‌ها انجام نگرفت، گزارش تازه سازمان ملل متحد که اوضاع افغانستان در سال ۲۰۲۰ را بررسی کرده، حاکی از آن است که سطح خشونت در این کشور همچنان بسیار بالا است.
بنابراین، با وجود ادعای طالبان که از حملات انتحاری، انجام عملیات به مراکز ولایات و پایگاه‌‌های نظامی خودداری کرده و سطح خشونت را کاهش داده است، واقعیت این است که سال بعد از امضای توافقنامه صلح با سال‌های خشونت‌بار دیگر، تفاوت زیادی نداشته است.
در مورد قطع رابطه طالبان با القاعده نیز گزارش‌های متعدد نشان می‌دهد که هیچ اقدامی در این راستا صورت نگرفته است.
در مورد تعهد سوم گروه طالبان به گفت‌وگوهای صلح بین‌الافغانی نیز، چنان چه بارها گزارش شد، هیچ پیشرفتی صورت نگرفته و این گفت‌‌وگوها ماه‌ها است به بن‌بست رسیده و تازه تنها یک جلسه آن از سر گرفته شده است.
از طرف دیگر، نیروهای دولتی هم نشان داده‌اند که به‌رغم تلاش طالبان، شورشیان هیچ پیشرفت چشمگیری در میدان نبرد نداشته‌اند. روحیه نیروهای امنیتی و حمایت‌های بین‌المللی از آن‌ها همچنان بالا و قابل اتکا است.
این گروه امروز با انتشار بیانیه‌ای به مناسبت امضای توافقنامه صلح دوحه گفت: «با وجود بعضی کمبود‌های عملی باز هم توافقنامه به سوی مثبت روان است که از نتایج آن همه جهت‌ها برخوردار هستند. بنا بر همین توافقنامه بخش زیادی از نیروهای خارجی به‌خصوص نیروهای ایالات‌متحده آمریکا از کشور ما خارج شده‌اند. نیروهای باقیمانده نیز باید در وقت تعیین شده از کشور ما بروند. امارت اسلامی نیز به تکمیل تعهدات خود التزام کامل نشان داده و بر تعهدات خود ایستاده است.»
به نظر می‌رسد اکنون که تمام مهره‌های اصلی رهبری طالبان رو شده و آن‌ها منافع خود را در سهم بردن از قدرت می‌دانند، همچنان در فکر سیطره در میدان سیاست هستند.
(ایندپندنت)
۲۰۲۱/۲۸/۲
